پس از فاجعه منا مذاکرات حج به چه نتیجه ای می رسد؟/یک سال از منا گذشت و هنوز بلاتکلیفی!

خانواده هایی که امسال از حج بازمی گشتند و عزیزانشان در انتظار آنها بودند شرایط متفاوتی را تجربه کردند. حج 1436 ماجرایی ویژه داشت. تا کنون بی احترامی ها و هتک حرمتهای بسیاری به حاجیان شده بود. از وقایع برخورد با زائرین در این سالها گرفته  تا اتفاقات فرودگاه جده که خشم هر انسان آزاده ای را برانگیخت.

اما 20 شهریور سال 94 حادثه ای در کنار خانه خدا رخ داد که ماجرا را طور دیگری رقم زد. زائرانی که در حال طواف دور خانه خدا بودند با سقوط جرثقیل به درون صحن مسجدالحرام احرامی خونین را تجربه نمودند. گویا چنین اتفاقی شروعی بر حادثه ای عظیم تر ودردآور تر بود. در روز عید قربان حاجیان در منا با فاجعه ای روبرو می شوند که هنوز که هنوز است نمی توان از دردآور بودن آن سخنی به میان آورد و عمق فاجعه پنهان مانده است.

اتفاقی که جمع قربانیان حج سال گذشته را به 475 نفر رساند.اتفاقی که نه تنها این ارقام از آمار قربانیان را در پی داشته است مشکلات روحی و عاطفی که برای زائران خانه خدا رقم زده است در جای خود جای تحلیل و بررسی دارد.حاجیانی که پس از این حوادث با ترس و لرز از محل اقامتشان برای زیارت خانه خدا خارج می شدند.

حجی که گاه برای رسیدن به آن سالیان سال در صف بوده اند تا نوبت به آنها برسد. همین ها باعث شد تا حج امسال به حجی غمبار تبدیل شود. دیگر از چهره های خندان حاجیان خبری نبود. بیشتر با گریه به استقبال آمدند و با گریه در آغوش خانواده جای گرفتند. گریه هایی که برخی از آنها به دلیل بازگشت ناقص تعدادی از زائران بود.

تحویل دیرهنگام اجساد و سکوت دولت هم موضوعی بود که خون مردم را بیشتر به جوش آورد تا با بیانات قاطع مقام معظم رهبری مبنی بر پاسخ قاطع ایران در صورت سهل انگاری سعودی ها تسریعی در تحویل اجساد صورت گرفت. با این اوصاف شرایط روز به روز سخت تر شد. از ناپدید شدن چند مقام دولتی گرفته تا سکوت و بی حرمتی های پی در پی مقامات سعودی نمکی بود که بر زخم عمیق مردم می نشست و عمیق تر می شد.

در روزهایی که به برنامه ریزی های نهایی برای حج سال جاری نزدیکمی شویم با ذکر توضیحات و مقدمات فوق ذکر چند نکته ضروری است:

1- برابر آنچه که مرسوم است حوالی دی ماه سال گذشته مذاکرات مربوط به حج بنا بود برگزار شود. فارغ از اینکه چه اقداماتی تا کنون توسط مسئولین برای حل و فصل این موضوع برداشته شده است نباید اتفاقات گذشته از خاطر بیرون رود و همه چیز برای شفاقیت حج امسال باید مد نظر قرار گیرد. طرف سعودی نسبت به قبول اشتباهات گذشته و نسبت به جبران خسارتهای آن و همچنین توضیحات درباره چگونگی برگزاری حج امسال و تدابیر صورت گرفته در آن متعهد شود.

2- بر اساس آنچه که توسط امام جمعه تهران نیز در هفته گذشته مطرح شد آنچه که بیش از هر چیز مورد تاکید قرار دارد امنیت و عزت است و حاجی فارغ از این دو اصل در حج نباید حاضر شود. احترام به حاجیان در صدر وظایف طرف سعودی باید باشد. اتفاقی که در سالهای گذشته خبری از آن نبوده است. شاید با مذاکرات صحیح و پذیرش مسئولیت ها شرایط تغییر کند. تاریخ نیز بر این امر صحه می گذارد که عزت نفس در مذاکرات و برخوردهای دیپلماتیک راه حل برون رفت از چنین حوادثی می باشد.

3- بر اساس آنچه که تا کنون مشخص شده است طرف سعودی تا کنون هیچ گونه تعهدی نسبت به اصلاح شرایط و همچنین پذیرفتن ضعفهای سال گذشته صورت نداده است. همین موضوع بر اساس ضرب المثل معروف “آزموده را آزمودن خطاست” می تواند سرلوحه مذاکرات قرار گیرد.

4- نباید فراموش کنیم که حضور در حج تمتع و عمره فارغ از توفیقات عظیمی که برای انسان ایجاد می کند تحت هر شرایطی واجب نخواهد بود. موضوعی که می تواند توسط مراجع عظام تقلید نسبت به آن تصمیماتی گرفته شود.

5- حس امنیت و آرامشی که بتواند زائر را در گرد کعبه آمال طواف دهد شاید از آن حضور مهمتر باشد. بر همین اساس تنظیم قراردادی که ضمن حفظ آرامش و امنیت زائران شرایط معنوی و ویژه ای را برای آنها ایجاد نماید از اوجب واجبات می باشد. بر همین اساس توجه به بعد روحی و روانی، توجه به مشکلات عاطفی که سال گذشته به وقوع پیوست و تزریق حس آرامش و توجه به دو عنصر امنیت و عزت زائران خانه خدا در اولویت برنامه های سازمان های مرتبط با امر حج می باشد که امید است بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.

فرهنگ نیوز