باورهای غلط و خبر سازی‌های دروغ در مورد طرح امنیت اخلاقی پلیس/انتقادهای سیاسی به اجرای یک طرح اجتماعی
بصیر، «یکی از مطالبات مردم در سال‌های اخیر موضوع مزاحمت برای نوامیس در سطح شهر بود. از این رو پلیس در سال‌های گذشته طرح‌های مختلفی را در دستور کار قرار داد. از حدود دو سال پیش نیز پلیس اقدام به رصد ناهنجاری‌ها کرده که چهار موضوع آلودگی صوتی، رانندگی پرخطر در سطح بزرگراه‌ها و انجام حرکات نمایشی، ایجاد مزاحمت برای نوامیس و کشف حجاب در خودروها جزو چهار محور اصلی بودند که با آنها برخورد شد.» این صحبت های سردار ساجدی نیا رییس پلیس پایتخت در مراسم ساماندهی بیش از 7000 مامور نامحسوس پلیس امنیت در راستای اجرای طرح امنیت اخلاقی در پایتخت بود.
ساجدی نیا در تشریح این طرح در سی ام فروردین ماه سال جاری اعلام کرده بود« آموزش‌های لازم به این افراد داده شده و آنها به عنوان پلیس و ضابط قضایی شناخته شده و در این زمینه عمل خواهند کرد و احکام قضایی لازم نیز در این خصوص اخذ شده است.»
به گفته رییس پلیس پایتخت، این افراد به طور مستقیم حق برخورد با شهروندان را نداشته و تنها اطلاعات را به پلیس امنیت منتقل خواهند کرد، چراکه تنها پلیس به شکل محسوس و با لباس نیروی انتظامی حق برخورد با شهروندان خاطی را دارد.
ساجدی‌نیا تاکید کرده بود« شهروندان در صورت مواجهه با افرادی که خود را پلیس نامحسوس نامیده هوشیار بوده و بدانند پلیس نامحسوس حق برخورد با شهروندان را ندارد.»
البته رییس پلیس پایتخت با تاکید بر اینکه طرح امنیت اخلاقی نیز در سطح پایتخت ادامه خواهد داشت، اعلام کرده بود« طرح‌های دیگری نیز از سوی پلیس در روزهای آتی اجرا خواهد شد که برخورد با خرده‌فروشان موادمخدر، برخورد و جمع‌آوری معتادان متجاهر و برخورد با اراذل و اوباش و… از جمله آنهاست.»
از طرح گشت نامحسوس استقبال می کنیم
بعد از انتشار خبر اجرای این طرح و صحبت های ساجدی نیا ، موجی از انتقادها با شکل و شمایل های مختلف و در سطوح متنفاوت در برخی رسانه ها درباره این موضوع بروز پیدا کرد.انتقادهایی که بیشتر رنگ و بوی سیاسی داشت تا دغدغه مدنی و اجتماعی.انتقادهایی که بیشتر رنگ و بوی جهت دهی و مخالف سازی داشت تا به دنبال جرح و تعدیل این طرح و یا آسیب شناسی آن باشد.حتی برخی رسانه ها به این بهانه با حقوقدان ها به گفتگو پرداختند و با آوردن دلایل غیر منطقی سعی کردند این طرح و عملیاتی شدن آن را زیر سوال ببرند.
رضا داوری فارغ اتحصیل مهندسی شیمی از دانشگاه امیرکبیر در باره این طرح می گوید«همیشه در کشور ما برخی منتظر نشسته اند تا از همان ابتدا مثل یک مخالف خوان عمل کنند بدون این که متوجه اصل قضیه شده باشند.من به عنوان یک فرد در این جامعه چیزی که برایم اهمیت دارد امنیت و نقش آن در آینده است و خوب از هر طرحی که بتواند برای من این امنیت را تامین کند استقبال می کنم. بلافصل من امنیت اخلاقی را در جامعه ای که رنگ و بوی اسلامی دارد ضروری می دانم و مقابله با این ناهنجاری درست عین قانون است و فکر نمی کنم کسی بتواند ایرادی بگیرد بر این که چرا ما داریم قانون را اجرا می کنیم.»
زهرا علمداری معلمی است که از این طرح با روی باز استقبال می کند چرا که اعتقاد دارد عدم نظارت بر برخی افراد متخلف باعث ایجاد نگاه مشترک به همه زنان می شود و او ناهنجاری برخی زنان و دیده شدن همه آن ها به یک چشم از سوی جامعه را نا امنی می داند.او می گوید«من یک زن مسلمان.اعتقاد دارم به حجاب.اما این روزها برایم سخت است تا در خیابان های تهران راه بروم.متاسفانه برخی از مزاحمت ها مستقیم و برخی دیگر غیر مستقیم است.امروز برخی نگاه ها به زنان در خیابان خودش مصداق بارز نا امنی است که دلیل به وجود آمدنش برخی هنجارشکنی ها توسط برخی از همجنس های من است.خوب اگر با این ناهنجاری برخورد نشود می شود هنجار و وقتی جای یک هنجار و ناهنجاری تغییر کند می شود نا امنی.مصداق بارز نا امنی.»
کامیار تقوی کارمند یک شرکت پتروشیمی می گوید«این طرح اگر قرار است مثل طرح گذشته یک چهره زشت داشته باشد نبودنش امنیت آور تر از بودن آن است.» او می گوید«من در برخی کانال های تلگرامی رسانه های مخالف این طرح خوانده ام که چیزی شبیه همان گشت ارشاد است که به نظرم طرح شکست خورده ای بود.ولی حالا که متوجه شدم نحوه عملکرد این گشت ها به چه صورت است فکر می کنم اتفاقا می تواند خودش به عنوان یک فرهنگ جا بیافتد.»
ضرورت تشریح طرح گشت نامحسوس برای مردم
از سویی برخی کارشناسان هم در این باره نظراتی دارند.نظراتی که هم بعد آسیب شناسانه این طرح را در نظر دارد و هم ضرورت اجرای طرح.
یک استاد جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبایی بر توضیح دادن این طرح برای افراد جامعه تاکید دارد. دکتر یدالله امینی خواه می گوید«به دلیل این که این طرح برای مردم به درستی تفهیم نشده و پیش از این همواره طرح های ازین دست با توسل به خشونت صورت گرفته در نگاه و برخورد اول توسط جامعه پس زده می شود.»
او معتقد است«این مقوله مثل سایر مقوله های دیگر نیاز به فرهنگ سازی دارد.باید به مردم توضیح داد که کارکرد صحیح این طرح و نقش آن در زندگی آن ها و تامین امنیتشان چیست؟مردم اگر نفس عملکرد این گشت ها را بفهمند از آن استقبال می کنند.»
امینی خواه مقابله با این طرح ها از سوی مردم را یک پارادایم غیر منفصل می داند.این استاد دانشگاه علامه طباطبایی تشریح می کند«جامعه در ابتدای امر به دلیل پیش فرض های شکل گرفته ذهنی خود سعی می کند نسبت به این مسائل منفی بافی کند و یا قسمت های منفی آن را برای خود برجسته کند.که البته این به تاثیر رسانه ها و شبکه های اجتماعی بر آن ها شاهد است.»
او اعتقاد دارد«شکل دادن به نگاه مردم در شبکه های اجتماعی معمولا موج سازی های آری از تحلیل و به دور از منطق است که تفهیم کردن آن برای مردم از تاثیر این جو سازی می کاهد اگر از جانب خود مسئولین به مردم مخابره شود»
اجرای طرح گشت نامحسوس و پایبندی به قانون
یک حقوق دان و وکیل پایه یک دادگستری اجرای این طرح را پایبندی به قانون عنوان می کند.رحمان همای رضوی می گوید«در این روزها حرف های نادرستی از سوی برخی حقوق دان ها درباره این طرح ، مطرح شده که واقعیت امر پایه های حقوقی ندارد.»
او می گوید«افرادی که در این باره آموزش دیده اند و زیر نظر دادستانی و پلیس عمل می کنند مسلم است که بدون آموزش و بدون تایید صلاحیت موظف به اجرای این طرح نمی شوند.آنچه گفته شده این است که این افراد باید در صورت مشاهده موارد ناهنجاری همچون مزاحمت برای نوامیس، آلودگی صوتی، کشف حجاب در خودرو و انجام حرکات نمایشی در خیابان، شماره پلاک خودرو را برداشته و از طریق سامانه پیامکی به مرکز پلیس امنیت اخلاقی اطلاع دهند.یعنی این افراد بر قوانین اشراف داشته و به عنوان ضابطین قانونی موارد را به مراجع بالادست خود ارجاع می دهند.»
این حقوق داد معتقد است« هرچند به‌طور کلی به نظر می‌رسد از هر اقدامی که باعث دخالت افراد غیرحرفه‌ای در اموری می‌شود که مستلزم داشتن اطلاعات خاص است باید خودداری شود و واضح است امور قضایی و حقوقی می‌تواند مهم‌ترین این موارد تلقی شود اما آن چه مسلم است این افراد به عنوان ضابطین قضایی زیر نظر دادستانی بدون شک از تخصص برخوردارند و بدون توجه به تخصص گرایی انجام این طرح شدنی نیست.»
رضوی در پایان تاکید دارد« در مورد کشف حجاب، این قاضی و مقام قضایی است که می‌تواند بگوید آنچه واقع شده مصداق کشف حجاب هست یا نیست و همه این ها بر اساس قانون است نه دیدگاه شخصی که این گشت های نا محسوس نه به عنوان یک پلیس بلکه در حقیقت در لباس یک مقام قضایی از صلاحیت تشخیص بر خوردار است.»
دانا
