راهی که انگلیسیها انتخاب کردند!
بصیر، انگلیسیها به خروج کشورشان از اتحادیه اروپا (برکزیت) رأی دادند. این بدان معنی است که در چند ماه آینده رهبران انگلیس و اتحادیه اروپا مذاکراتی را برای جدایی انگلیس از این اتحادیه آغاز خواهند کرد. البته نتیجهی همهپرسی 23 ژوئن برای اتحادیه اروپا الزامآور نیست، چرا که باید نظر نمایندگانِ حداقل 20 کشور عضو برکزیت، معادل 65 درصد جمعیت کشورهای عضو اتحادیه، جلب گردد و علاوه بر آن فرآیندی 2 تا 4 ساله پیش روی لندن خواهد بود تا بتواند از برکزیت طلاق بگیرد.
البته چندین راه برای مسدود شدن مسیر خروج انگلیس از اتحادیه وجود دارد، اما به قول بیبیسی در چنین شرایطی «اقدام علیه خواست مردم که در همهپرسی متبلور شده، به مثابه خودکشی سیاسی است» و میتواند به گسترش روحیهی جداییطلبی در سایر کشورهای عضو از جمله هلند، فرانسه، اسپانیا و اتریش بیانجامد.
همزمان با اعلام نتایج همهپرسی 23 ژوئن بود که «گرت ویلدرز» رهبر حزب ضد مهاجرت هلند و «مارین لو پن» رهبر حزب جبهه ملی فرانسه خواهان برگزاری انتخاباتی مشابه در این دو کشور شدند.
حالا اتحادیه اروپا و بریتانیا با مشکلاتی جدی مواجه شدهاند. انگلیسیها شاهد کاهش بیسابقهی ارزش پوند طی 30 سال اخیر بوده و این میتواند در معاملات تجاری سایر کشورها با جزیره تأثیر منفی بگذارد. ناظران میگویند که با خروج دومین کشور قدرتمند اقتصادی و نظامی اتحادیه از برکزیت، قطعا در آینده شاهد نوساناتی انفجاری در اقتصاد اروپا و انگلیس خواهیم بود که ترکشهای آن، به کل اتحادیه و کشورهای مرتبط با آن اصابت خواهد کرد.
یکی از مهمترین دستاوردهای بحثبرانگیز اتحادیه اروپا، اصل رفت و آمد آزادنه میان کشورهای عضو این اتحادیه بوده است. یک شهروند از کشورهای عضو اتحادیه حق بیقید و شرط زندگی و کار در هر نقطه از اتحادیه اروپا را دارد، حقی که هم انگلیسیها و هم خارجیها از آن به خوبی بهره میبردند. در حال حاضر چیزی حدود 1.2 میلیون انگلیسی در کشورهای عضو اتحادیه اروپا زندگی میکنند و حدود 3 میلیون غیرانگلیسی نیز در انگلیس ساکن هستند. بنابراین اتحادیه باید برای پذیرش و تخصیص محل زندگی و شغل 3 میلیون غیرانگلیسی و چگونگی خروج آنها از انگلیس چارهای بیندیشد و از طرفی انگلیس نیز همین وظیفه را در قبال 1.2 میلیون انگلیسی خارج از کشور بر عهده دارد.
انگلیس باید سریعا ابعاد قانونی و حقوقی خود را در قبال چگونگی و نحوهی ادامه همکاری با کشورهای عضو اتحادیه مشخص کند. به عبارتی لندن باید تمامی قوانین اقتصادی و سیاسی خود را با خواسته مردم در 23 ژوئن تطبیق نماید، چرا که این کشور دیگر از قوانین جاری اتحادیه اروپا تبعیت نخواهد کرد.
از طرفی با کاهش ارزش یورو، حجم معاملات تجاری اتحادیه با سایر کشورهای دنیا دستخوش تغییر قرار خواهد گرفت. برخی کارشناسان معتقدند کاهش ارزش پوند و یورو میتواند زمینه را برای جذابتر کردن بازار منطقهی شرق آسیا فراهم کند. از سوی دیگر با افزایش غیر قابل باور بهای طلا، حجم عظیمی از نقدینگی انگلیسیها به این سمت خواهد رفت که کنترل و هدایت آن در مسیر صحیح، دشوار است.
تبعات خروج انگلیس از برکزیت، فقط به مسائل اقتصادی محدود نمیشود. دو کشور ایرلند شمالی و اسکاتلند، بر خلاف انگلیس، ماندن در اتحادیه را انتخاب کردند و همین امر باعث شده تا مقامات ارشد حزب ملی اسکاتلند مجددا بر طبل جدایی از انگلیس بکوبند. در سوی دیگر، بلافاصله پس از اعلام نتایج همهپرسی، حزب شینفین ایرلند نیز با صدور بیانیهای خواهان جدایی ایرلند شمالی از بریتانیا و پیوستن آن به ایرلند و تشکیل «ایرلند متحد» شد و دردسرهای انگلیس را دوچندان کرد.
ناظران میگویند که خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا سبب میشود تا کشورهای دیگر نیز وارد همین مسیر شوند و تحت فشار جریانهای سیاسی راست، تن به جدایی از این اتحادیه بدهند.
در همین راستا بود که «فرانک والتر اشتان مایر» وزیر امور خارجه آلمان نسبت به فروپاشی اتحادیه اروپا در صورت خروج بریتانیا از آن هشدار داد. وی در این باره گفت: «رأی بریتانیاییها به خروج کشورشان از اتحادیه اروپا ضربهای به اتحادیه وارد کرد و بر ما لازم است که بر روی حفظ بریتانیا کار کنیم تا پس از دههها موفقیت در پیوستن اعضای جدید، این اتحادیه از هم فرونپاشد.»
به طور کلی خروج انگلیس از اتحادیه اروپا و پسلرزههای اولیهی آن نظیر کاهش ارزش پوند و یورو، افزایش بهای طلا، کاهش محسوس قیمت نفت، افت ارزش شاخص بازار بورس لندن و فرانکفورت، کاهش رغبت شرکتهای بزرگ اروپایی برای ادامه همکاری با لندن، افزایش روحیهی جداطلبی در اسکاتیها و مردم ایرلند شمالی و تقویت احزاب ملیگرا در سایر کشورهای اروپایی سرآغاز ایجاد چالشی جدی در سیاستهای اتحادیه اروپاست که میتواند به فروپاشی آن بیانجامد.
به نظر میرسد که در کوتاهمدت همهی نهادهای سیاسی و اقتصادی مرتبط با اتحادیه اروپا از ترکشهای ناشی از خروج انگلیس از این سازمان در امان نخواهند بود.
دانا