ضرورت رعایت «حجاب و عفاف» از سوی مردان و زنان/ عدم وجود طرحی مشخص در کشور برای مبارزه با بدحجابی
بصیر، در سال‌های اخیر کارهایی در زمینه بهبود وضعیت حجاب در جامعه انجام شده است، اما در حدی نبوده که افاقه کند و بیشتر نتیجه معکوس داشته مانند طرح امنیت اخلاقی.
متاسفانه بزرگ‌ترین سیستم رسانه‌ای کشور یعنی صدا و سیما نیز، نه تنها نتوانسته است احکام اسلام را به درستی تبیین کند، بلکه در بسیاری از موارد به صورت ضد ارزش عمل کرده و بدآموزی‌های زیادی به بار آورده است. سریال‌هایی که در آن خانم‌های چادری معمولا افرادی قدیمی، عقب افتاده، بی سواد، زندانی و … هستند و خانم‌های پیشرفته و متمدن آنهایی هستند که باید به زحمت به حداقل حجاب اکتفا کرده باشند. اما این نه واقعیت اسلام است و نه واقعیت ایرانیت.
حجاب،پوشش تاریخی زن ایرانی
در ایران باستان، زنان به مراتب حجابی سخت‌تر از اسلام داشته‌اند و بی‌حجابی تنها مربوط به کنیزان و قشر پایین جامعه بود. حتی رنگ مشکی رنگ سلطنتی بود. چون به اصطلاح ابهت داشت. کسانی که به اصطلاح خیلی ایرانی هستند ولی خانواده بدحجاب دارند و شعارشان این است که «چو ایران مباشد تن من مباد»، ببینند حجاب ایران باستان چگونه بوده است و حالا اینان چگونه‌اند. باید به آنها گفت اگر دین ندارید لااقل ایرانی باشید!
عدم وجود طرحی مشخص در کشور برای مبارزه با بدحجابی
امروزه بحث حجاب، یک بحث جدی است که باید هر چه سریع‌تر با برنامه‌ریزی فرهنگی، اجرایی و ایده‌های نو، فراتر از شعارهای تکراری به حل این معضل اجتماعی پرداخت.
چگونه است که در کشور اسلامی فرضا برای آب و فاضلاب در برنامه‌های پنج ساله و سالانه، برنامه‌ریزی وجود دارد اما طرحی مشخص نیست که بگوید نرخ بدحجابی را از این میزان در طول پنج سال به آن مقدار کاهش می‌دهیم!
چگونه است برای کمربند ایمنی قانونی قابل اجراء وجود دارد، ولی برای کمربند ایمنی حجاب و عفاف در جامعه، برنامه و اهتمامی وجود ندارد!
چرا در ادارات دولتی و حتی فرهنگی و در مراکزی که خود باید مروج و مرجع مبارزه با مظاهر فساد و بدحجابی باشند، مظاهر حریم‌شکنی الهی و بدحجابی وجود دارد!
چه کسی باید پاسخگوی روح و روان به هم ریخته جوانان و نوجوانان لطمه خورده از این ناهنجاری اجتماعی باشد؟!
این همه مفاسدی که شروع آن از نگاه وسوسه‌انگیز به جلوه‌های گناه و بدحجابی بوده است، آیا خسارت بزرگ جامعه اسلامی نیست؟
متاسفانه نه تنها کار مثبتی در این زمینه در جامعه انجام نمی‌شود، بلکه هر روز شاهد اتفاقات تاسف‌باری در کشور هستیم. از ضرب‌وشتم بانوان باحجاب در خیابان گرفته تا رد شدن خانم‌های محجبه در مصاحبه‌های ادارات دولتی و غیردولتی و دانشگاه‌ها!
خانم چادری استخدام نمی‌کنیم!
سیده فاطمه حسینی یکی از بانوان تحصیل‌کرده‌ای است که به دلیل محجبه بودن در مصاحبه کاری رد شده است. وی طی گفت‌وگویی در این باره اظهار کرد: در رشته مورد علاقه‌ام که به نوعی با تحقیق و پژوهش عجین است مشغول به تحصیل شدم، در پایان چهار سال بر اساس واحدهایی که باید می‌گذراندم، باید در یک آزمایشگاه دو ماه دوره کارآموزی را می‌گذراندم.
وی افزود: با معرفی یکی از آشنایان به یک مجموعه بزرگ غذایی-بهداشتی به عنوان کارآموز معرفی شدم، در موعد مقرر در دفتر مدیر کارخانه آماده شدم و پس از یک مصاحبه کوتاه وارد فضای کارخانه شدم. از آنجا که کارخانه خیلی بزرگ بود و البته در حال تعمیر، با کلی پرس و جو به آزمایشگاه شیمی رسیدم، اما مدیر آزمایشگاه از بابت هماهنگی لازم جهت گذراندن دوره کارآموزی اظهار بی اطلاعی کرد؛ مدیر هم پس از بازگشت پاسخگو نبود، بعد از چند روز از طریق فردی که معرفم بود علت را جویا شدم، گویا دلیل پیچاندنم “چادرم” بود؟!
بالاخره در یک کارخانه نیمه خصوصی داروسازی به عنوان کارآموز مشغول شدم. آزمایشگاه شیمی آن دارای 12 پرسنل بود که تنها یک نفر آقا و یک نفرخانم این مجموعه دارای تحصیلات شیمی بودند. خوشبختانه مدیران آزمایشگاه از کارم راضی بودند و وعده دادند که با توجه به نیاز کارخانه به کارشناس شیمی به استخدام داروسازی درخواهم آمد و با نمره 19/75 به این دوره پایان دادم، اما بعد از ارائه مدرک کارشناسی با استخدامم مخالفت شد.
علت را جویا شدم. کارمند خانم آزمایشگاه دلیل را این‌گونه بیان کرد: از آنجا که شما در آزمایشگاه مشغول کار خودت بودی و با بقیه گل نگفتی و گل نشنیدی با عنوان «امل بودن» از نظر 10 نفر کارمند آزمایشگاه برای کار در آزمایشگاه ردصلاحیت شدید!
خلاصه بعد از یک سال با تکمیل فرم استخدام نیرو در داروسازی مذکور مجددا برای مصاحبه حاضر شدم و جواب مسئول نیروی انسانی داروسازی این بود: “خانم، ما عروسک استخدام می‌کنیم!»
وی با بیان اینکه این حکایت همچنان باقی است، تصریح کرد: در مراکز مختلف تحقیقاتی به‌صورت موقت به کار پژوهش مشغول شدم. اما در تلاشی که برای استخدام در یک شرکت دولتی و دو نهاد خصوصی با وجود اینکه رزومه تحقیقاتی قابل قبول داشتم، در جریان مصاحبه موفقیتی کسب نکردم و در جواب اینکه “اگر بدون چادر در محل کار حاضر می‌شوید” آنجا را ترک می‌کردم. متاسفانه عده‌ای از دوستان چادری‌ام ترجیح دادند که با کنار گذاشتن چادرهایشان، نمره قبولی در مصاحبه استخدامی را اخذ کنند!
ضرورت رعایت حجاب چیست؟
قرآن کریم وقتی مسأله لزوم حجاب را بازگو می‌کند، علت و فلسفه ضرورت حجاب را چنین بیان می‌فرماید :«برای اینکه شناخته نشوند و مورد اذیت واقع نگردند.»
ازنظر قرآن زن به عنوان امین حق‌الله مطرح است. یعنی این مقام، حرمت و حیثیت را خدای سبحان که حق خود اوست به زن داده و از او خواسته که از این حقش به عنوان امانت الهی محافظت کند. یعنی زن باید کاملاً درک کند که حجاب او تنها مربوط به خود او نیست و حجاب زن حقّی الهی است.
نیاز فطری زن و مرد به حجاب
فطرت نیز به عنوان یک نعمت درونی و همگانی در وجود انسان‌ها قرار دارد و افراد بدون استثناء از این نعمت الهی برخوردار هستند. قرآن کریم در ترسیم چهره زندگی آدم و حوا پس از تناول ازشجره منهیه می‌فرماید: چون از آن درخت تناول کردند، زشتی‌های‌شان (مانند عورت و دیگر زشتی‌های پنهان) آشکار شد و بر آن شدند که از برگ درختان بهشت خود را بپوشانند.
استاد جوادی آملی می‌فرماید: سرعت در پوشیدن خود با برگ‌های درختان بیانگر آن است که پوشش برای زن و مرد امری فطری و ذاتی است و بشر برای پاسخ دادن به ندای فطری خود ناگزیر از پوشش است.
حجت‌الاسلام سیدمهدی جعفری طی گفت‌وگویی با اشاره به در پیش بودن هفته حجاب و عفاف، به تبیین اهمیت پوشش اسلامی از دیدگاه قرآن و اهل بیت(ع) پرداخت و اظهار کرد: ترویج حجاب همواره بخش عمده‌ای از رسالت انبیای الهی بوده و اهمیت آن تا جایی است که خداوند متعال در سوره‌هایی از قرآن از حجاب به عنوان یک ضرورت یاد می‌کند.
وی خاطرنشان کرد: شیطان از دو مسیر برای به انحراف کشاندن انسان پیش می‌رود که پیامبر اسلام نیز این خطر و تهدید را به ما گوشزد کرده است.
جعفری از شکم و دامن به عنوان دو خطر تهدیدکننده انسان نام برد و گفت: شیطان از طریق این دو جریان برای انحراف انسان‌ها استفاده می‌کند.
وی با بیان اینکه نگاه به نامحرم زمینه فساد را ایجاد می‌کند، افزود: بی‌حجابی از مصادیق بارز بی‌حیایی است که از ضعف ایمان نشأت می‌گیرد.
جعفری در پایان بالا رفتن آمار طلاق و فروپاشی خانواده را از دیگر آثار بدحجابی برشمرد و بیان کرد: جامعه‌ای که در آن حجاب و عفاف رعایت نشود، دچار گناه، معصیت و در نهایت عذاب الهی خواهد شد.
ضرورت رعایت عفاف از سوی مردان
مراعات مرزهای عفاف و حجاب در یک جامعه تنها مختص به زنان نیست، بلکه از طرف مردان نیز امری لازم و ضروری محسوب می‌شود.
حجاب مردان باید سبب هنجارسازی در فرد و جامعه شود و به گونه‌ای نباشد که سبب ناهنجاری و شکستن ادب فردی و اجتماعی شود و بهترین معیا‌ر رعایت این حدود مراجعه به فتوای مراجع تقلید است.
زهرا احمدی روانشناس اجتماعی طی گفت‌وگویی رعایت حجاب و عفاف در بین مردان را به لحاظ حضور پررنگ آنان در جامعه به ویژه در جایگاه مدیریتی آنان، ضروری عنوان کرد و افزود: مردان نیز باید همگام با زنان در جامعه از یک عفاف و حجاب در قالب پوشش، رفتار، گفتار و همچنین محتوای گفتار برخوردار باشند تا این فرهنگ به طور وسیع و همه‌جانبه در جامعه ترویج یابد.
وی افزود: اگر فرهنگ به گونه‌ای شود که مردان نیز عفیف‌تر باشند و مرزهای ارتباطات را در همه جوانب در نظر گیرند، تمامی جامعه به ویژه زنان نیز به سمت و سوی عفاف و حجاب حرکت می‌کنند.
احمدی اذعان کرد: چون حجاب اسلامى در چهارچوب اخلاق دینى قرار مى‌گیرد، عدم رعایت آن نوعى آسیب اجتماعى تلقى مى‌شود.
این روانشناس اجتماعی با بیان اینکه آسیب‌های اجتماعی داراى مراتب و دسته‌بندى‌هاى خاصى هستند، گفت: اختلالات عصبی روانی، طلاق، شیوع انحراف جنسی و سلب امنیت زنان از جمله بیشترین آسیب‌های اجتماعی بدحجابی در جامعه است.
سخن پایانی
برای تقویت و گسترش فرهنگ حجاب و عفاف به عنوان یکی از برجسته‌ترین مؤلفه‌های سبک زندگی اسلامی باید در مرحله نخست با استفاده از روش‌های علمی و روان‌شناسی، از سویی فوایدی را که از رهگذر حفظ حجاب و عفاف نصیب بانوان و به تبع، جامعه می‌شود، تشریح و از سوی دیگر پیامدهای نادیده گرفتن این واجب شرعی و عقلی را گوشزد کرد.
بی‌گمان در صورتی که این مهم به خوبی و با جامع‌نگری انجام پذیرد، نیاز چندانی به استفاده از شیوه‌های بعدی نخواهد بود و بسیاری از بانوان، دختران و مردان بی‌اعتنا به مقوله حجاب، خود با شوق و رغبت به سوی آن گام بر‌می‌دارند.
بلاغ
