اتفاقی عجیب در دولت تدبیر/ وقتی نشدنی ها شدنی می شود!
بصیر، اقتصاد بعنوان پاشنه آشیل و برگ برنده ی روحانی در انتخابات سال ۹۲ جزو محورهای تبلیغاتی و مانوری وی به شمار می رفت. سیاستمداری حقوقدان که با منشی اصلاحاتی- اعتدالی و زیر چتر حمایتی پدرخوانده ی سیاسی خود(هاشمی رفسنجانی) با کلیدی بر دست آمده بود تا بر ویرانه های به جای مانده از دولت های نهم و دهم!!!! اقتصاد ایران را احیا و شکوفا کند.
امروز بعد از گذشت ۳ سال از آن وعده ها و شعارها، اقتصاد ایران چنان در دام رکود و تورم گرفتار شده است که ملت ایران آرزوی روزهایی را می کند که در دولت نهم و دهم سپری می کرده و از این اوضاع چنان به تنگ آمده که دیگر رمقی برای استقبال از رییس جمهور خود در سفرهای گه گاه استانی ندارند. در علم اقتصاد دو پدیده ی تورم و رکود ضد یکدیگر قلمداد می شوند و جمع بین این دو اتفاق تقریبا جمع ضدین بوده و محال به نظر می رسید.
بدین ترتیب که اگر جامعه ای با تورم روبروست (تورم معقول) یعنی به دلیل رشد قیمت ها، تولید کننده مایل به تولید بیشتر بوده و کالا یا خدمات را به بازار جهت کسب سود بیشتر عرضه می کند که این عرضه که در بلند مدت از تقاضا سبقت می گیرد موجب مازاد عرضه شده و قیمت را تعدیل می کند. ولی اگر جامعه ای با رکود همراه باشد یعنی دیگر تقاضایی وجود ندارد که تولید کننده بخواهد برای آن تولیدی انجام دهد و بدین ترتیب شاهد افت قیمت ها برای تحریک تقاضا خواهیم بود. در واقع در زمان تورم شاهد افزایش تدریجی قیمت ها و در رکود شاهد کاهش قیمت ها خواهیم بود.
وقوع تورم و رکود همزمان یک پدیده منحصر به فرد است
با توجه به تئوری ها و نظریه های اقتصادی، زمانی که با تورم مواجه هستیم رکود نبوده و زمانی که با رکود مواجه هستیم تورمی در کار نیست. البته در تورم مورد اشاره ما تورمی مدنظر است که مشوق و محرک تولید بوده و منتج به رفاه عمومی و افزایش قدرت خرید جامعه بشود؛ بعنوان مثال کشوری مانند انگلستان در سال های اخیر با تورم منفی روبرو بوده که برای اقتصاد آنها فاجعه به حساب می آید و دولت در صدد اینست که تورم را به بالای صفر رسانده تا تولید کننده از ما به التفاوت قیمت ها که حاصل تورم است سود انتظاری را کسب کند.
اما امروز در ایران به حول و قوه دولت تدبیر و امید شاهد رکود تورمی هستیم؛ بدین صورت همزمانی که رکود در سطح جامعه حکمفرماست ما شاهد این هستیم که نه تنها قیمت ها کاهش پیدا نمی کند بلکه افزایش هم می یابد. به عنوان مثال در بازار خودرو با توجه به اینکه تقاضایی از جانب مصرف کننده نیست اما قیمت ها به شدت در برابر کاهش یافتن مقاومت کرده و حتی شاهد افزایش قیمت در بعضی از محصولات نیز هستیم. به همین دلیل پیشنهاد می شود دولتمردان اقدام به تشکیل تورهای آموزشی و اردوهای تحقیقاتی کرده و دانشجویان و اساتید علم اقتصاد را از سراسر دنیا به ایران فراخوانده تا با پدیده ی رکود تورمی که آنها فقط در کتاب ها آنرا خوانده اند بطور واقعی و ملموس آشنا بشوند.
تولیدکنندگان، خسارت دیدگان بزرگ پسابرجام
یکی از شاخص های پویایی و رشد اقتصادی در یک جامعه، بورس و میزان داد و ستدها در بورس است؛ اما امروز بورس به مدد برجام و تدبیرهای دولت حال و روز خوبی نداشته و دوران زیان دهی خود را سپری می کند. اطلاعات آماری نشان میدهد در ۲ماه گذشته برخلاف انتظاراتی که پس از برجام میرفت، سهامداران بانکها، خودروسازها و شرکتهای تولیدکننده پتروشیمی زیاندیدههای اصلی بورس بودهاند. براساس اطلاعات آماری موجود در طول ۲ماه گذشته از ۲۳فروردینماه بالغ بر ۲۳هزارو ۵۰۰میلیارد تومان معادل ۷میلیارد دلار از ارزش سهام شرکتهای بورس کاسته شده و در این مدت از ۴۲صنعت حاضر در بازار سهام، ارزش سهام ۳۱صنعت با افت مواجه شده است.
از این تعداد شرکت، ارزش سهام شرکتهای پتروشیمی با ۵۷۰۰میلیارد تومان، بیشترین افت را در بازار سرمایه از آن خود کرده است. و همه ی این اتفاقات در حالی رخ می دهد که دولت تمام چشم خود را به سرمایه های خارجی دوخته و برای پولهای بلوکه شده ایران که هر روز مورد دست اندازی کشوری قرار می گیرد و از بازگشتشان به سیستم مالی ایران خبری نیست، کیسه دوخته و در توهم فتح الفتوحی خود وعده ی امروز و فردا می دهد و عملا کشور را در یک سرگردانی و بحران اقتصادی رها کرده و به دفاع از برجام و برنامه های غربگرای اقتصادی خود می پردازد و چشم خود را به توان داخلی و ظرفیت بومی بسته است.
دانا