پاسخ روسیه به قدرنشناسی آمریکا؛ تقویت روابط منطقه‌ای و آغاز نقشه «ب»

تحول بزرگ راهبرد نظامی ایران از زمان پیروزی انقلاب اسلامی

موافقت ایران با استفاده جنگنده های روس از پایگاه نظامی آن در همدان که موجب صرفه جویی 60 درصدی در وقت و تسریع تحولات نبرد به اضافه افزایش قابلیت حمل بمب می شود، تحول نظامی مهمی در راهبرد نظامی ایران از زمان پیروزی انقلاب اسلامی به شمار می آید.

این تحول در چارچوب توافق نظامی راهبردی بین ایران و روسیه و سوریه جا دارد، زیرا پرواز بمب افکن های روس از پایگاههای روسیه به سمت سوریه وقت زیادی گرفته و در حجم بمب های قابل حمل محدودیت ایجاد کرده و با روند سریع تحولات میدانی سوریه نیز هماهنگی نداشت.

اکنون انتظار می رود ترکیه  و عراق نیز به اقدامی مشابه ایران دست بزنند از جمله اینکه پایگاه انجرلیک ترکیه نیز آنطور که پارلمان روسیه خوشبین است، به روی این کشور گشوده شود.

حسن نیت روسیه در مقابل اوباما

نکته قابل توجه در این خصوص این است که روسیه به باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا مهلت داد تا مخالفان میانه رو را از جبهه النصره و داعش جدا کرده و آنان را برای حضور در مذاکرات ژنو به عنوان نماینده مخالفان و مشارکت در روند انتقال سیاسی در سوریه آماده کند.

از سوی دیگر روسیه در نظر داشت آمریکا در جنگ علیه داعش و تقسیم این پیروزی شریک واقعی او باشد تا از آن به عنوان یک دستاورد انتخاباتی برای دموکرات ها در انتخابات ریاست جمهوری استفاده کند.

احساس بی نیازی اوباما از توافق با روسیه

تفاهم روسیه و آمریکا نیز بر همین اساس صورت گرفت در نتیجه روسیه نیروهای هوایی خود را به عنوان نشان دادن حسن نیت خود از سوریه خارج کرد اما اوباما پس از اینکه از طریق نظر سنجی  افکار عمومی و توافق جمهوری خواهان و دموکرات ها بر ناشایست بودن نامزدی ترامپ مطمئن شد که پیروزی هیلاری کلینتون نامزد دموکرات ها در انتخابات تقریبا حتمی است، دیگر به امتیازدهی و در نهایت تفاهم با روسیه  نیازی نداشت آن هم در حالی که دموکرات ها و جمهوری خواهان از وی انتقاد کرده و مواضع او در قبال روسیه را به مثابه عقب گرد از شکوه  آمریکا و شکستن عظمت آن قلمداد کردند.

حمایت هیلاری کلینتون از جبهه النصره و تلاش برای ساماندهی مجدد آن

به این ترتیب صف دوم دولت آمریکا به رهبری هیلاری کلینتون و کادر همراه او بار دیگر بر جبهه النصره و سرو سامان دادن آن از طریق حمایت نظامی و انسانی امید بستند تا از این طریق موازنه قدرت را تغییر داده و محاصره حلب را شکسته و آن را با جغرافیای نظامی تحت کنترل این گروه پیوند دهند.

واکنش دو مرحله ای روسیه در قبال آمریکا

اینجا بود که روسیه در واکنش به این شانه خالی کردن آمریکا و قدرنشناسی آن به تفاهم وتوافق در سطوح مختلف رو آورد که از یمن آغاز شد به این معنی که علیه قطعنامه محکومیت گروه الحوثی و علی عبدالله صالح به دلیل تشکیل شورای ملی در یمن رای داد و پیش از آن نیز برای تشکیل این شورا چراغ سبز نشان داده بود.

سپس مرحله دوم واکنش روسیه به آمریکا آغاز شد که همان استفاده از پایگاه هوایی ایران و حریم هوایی عراق برای پرواز بمب افکن ها و موشک های کالیبر به سمت مواضع تروریست ها در سوریه بود.

این مرحله نقشه «ب» به شمار می آید  به این ترتیب که وزیران دفاع روسیه، ایران و سوریه در ماه گذشته در پی ناکامی نقشه «الف» یا همان تفاهم روسیه و آمریکا در مورد آن به توافق رسیدند.

همزمان با آن  مانورناوهای روسیه در دریای خزر و مدیترانه و ناوهای حامل موشک های دوربرد کالیبر نیز آغاز شد.

روسیه برای حفظ  منافع ملی متحدانش تا آخر راه می رود

باید توجه داشت که ماهیت آموزش های این مانورها بیانگر این است که روسیه عزم خود را جزم کرده است که مسیر حمایت از منافع ژئو سیاسی و راهبردی و حفظ امنیت ملی و امنیت متحدان خود را تا آخر راه ادامه دهد، از همین رو انتخاب پایگاه نظامی همدان در چارچوب همین راهبرد فراگیر و نه فقط تاکتیک نظامی روسیه جا دارد و واکنشی به انتخاب پایگاه «القیاره»  واقع در شمال عراق از سوی آمریکا به جای پایگاه انجرلیک ترکیه است.

در این مورد نیز باید گفت که  احتمال دارد ترکیه این پایگاه را به روی روسیه بگشاید یا اینکه آن را در این کشمکش بی طرف نگاه دارد.

تغییر مواضع ترکیه به سمت حمایت از سوریه یکپارچه

به هر حال منطقه به سمت تحولات سرنوشت ساز و تغییر مواضع و نیز تجدید مواضع طرف های تاثیرگذار در کشمکش جاری در حرکت است از جمله اینکه  ترکیه حمایت خود را از سوریه یکپارچه به دور از موجودیت مستقل کُرد در نزدیکی مرزهای خود اعلام کرده و مراتب نگرانی خود را از پیشروی نیروهای دموکراتیک کُرد تحت حمایت آمریکا ابراز داشته است.

سفر رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه به روسیه در پی کودتای نافرجام در ترکیه و دیدار او با پوتین برای گشودن صفحه جدید روابط در مقابل کنترل امنیت مرزهای ترکیه و سوق یافتن به سمت حل و فصل بحران سوریه نیز در راستای تحولات موثر منطقه ای جا دارد.

اما حیدر العبادی نخست وزیر عراق نیز از گشودن مشروط حریم هوایی کشورش در برابر بمب افکن ها و موشک های روسیه خبر داد و گفت که از روسیه درخواستی در این خصوص دریافت نشده است به هر حال وجود نقاط توافق بین العبادی و ایران و نیز نقاط مورد اختلاف بین آنان روشن است و این وضعیت ایجاب می کند که عراق در محاسبات خود به خوبی بازنگری کند زیرا هرگونه اشتباه کوچکی می تواند نتایج فاجعه باری داشته باشد./آ