تاثیر برجام بر بودجه امسال دولت چقدر است؟
بصیر، حسن روحانی روز گذشته در مراسم بازگشایی مدارس، گفت: اگر دولت توانسته در سال جاری، کاری برای معلمان در راستای رفاهشان انجام دهد در سایه عملیاتی کردن و اجرای برجام بوده چرا که امروز بخشی از منابع مالی ما در سایه اجرای برجام توانسته شرایط مناسب کسب و کار و کسب منابع مالی را برای دولت فراهم آورد.
اظهارات روحانی درباره تاثیر برجام بر بودجه امسال دولت، با آمارهایی که بانک مرکزی از عملکرد بودجه‌ای دولت منتشر کرده، مطابقت ندارد.
بدیهی است مهمترین تاثیری که برجام بر درآمدهای دولت می‌توانست داشته باشد، افزایش منابع حاصل از صادرات نفت خام بود.
هرچند دولت توانسته پس از برجام، صادرات نفت خام را افزایش دو برابری دهد، اما به علت تداوم محدودیت‌های بانکی، همچنان دسترسی کشورمان به ارز حاصل از درآمدهای نفتی ممکن نیست. درواقع، ماحصل افزایش صادرات نفت خام در دوران پسابرجام، افزایش پول‌های بلوکه‌شده ایران در کشورهای واردکننده نفت ایران بوده است.
بنابراین، تغییری در ورود منابع ارزی حاصل از صادرات نفت در دوران پسابرجام نسبت به دوران قبل از آن ایجاد نشده و تنها پول نقدی که نصیب دولت شده همان 1.7 میلیارد دلاری بود که آمریکایی‌ها در ازای آزادی جاسوس‌هایشان به ایران پرداخت کردند که ربطی به برجام هم نداشت و نتیجه قدرت نیروهای امنیتی و اطلاعاتی ایران در به دام انداختن جاسوس‌های آمریکایی بود.
ضمنا تداوم تحریم‌های بانکی چیزی نیست که فقط منتقدان دولت بگویند، بلکه در همین چند روز اخیر، حسن روحانی و محمدجواد ظریف هم به صراحت از این مسئله، انتقاد کردند و خواستار رفع این مانع از جانب آمریکایی‌ها شدند.
علاوه بر این، آخرین آمار بانک مرکزی از عملکرد بودجه‌ای دولت در فصل بهار امسال هم نشان می‌دهد در منابع ارزی حاصل از درآمد نفتی (به عنوان جایی که آثار مستقیم برجام باید خود را نشان می‌داد) هیچ بهبودی در بودجه دولت ایجاد نشده و حتی نسبت به سال‌های قبل و دوران تحریم‌ها، اوضاع بدتر شده است.
بر اساس آمارهای بانک مرکزی، در سه‌ماهه اول امسال منابع حاصل از صادرات نفت و فرآورده‌های نفتی نسبت به مدت مشابه سال قبل 57 درصد کاهش یافته است.
منابع حاصل از ارزش نفت خام صادراتی نیز در این مدت 63 درصد و منابع حاصل از صادرات فرآورده‌های نفتی و میعانات گازی هم 53 درصد افت کرده است.
در فصل بهار امسال، درآمدهای غیرنفتی دولت که برخلاف درآمدهای نفتی، وابستگی ناچیزی به روابط خارجی کشور دارد، رشد 10 درصدی کرده است. رشد درآمدهای مالیاتی نیز 30 درصد بوده که اتفاق بی‌سابقه‌ای نیست و در دولت دهم و در اوج تشدید تحریم‌ها رشد درآمدهای غیرنفتی از جمله درآمدهای مالیاتی در همین حدود بود. بنابراین نمی‌توان رشد درآمدهای غیرنفتی دولت در سال جاری را به برجام ربط داد.
