آیتالله واعظ طبسی را بیشتر بشناسید

بصیر،
آیتالله عباس واعظ طبسی در بهمن ۱۳۱۴ در خانوادهای روحانی دیده به جهان گشود. مادرش زنی متقی و پرهیزکار بود و پدرش حاج شیخ غلامرضا واعظ طبسی از مشهورترین واعظان عصر و مبلغان اسلامی آن دوره بود که آوازه منبرهای پرشورش در سراسر جهان تشیع پیچیده بود. این خطیب توانا یک سال بعد از تولد فرزند در راه سفر به تهران بهقصد برپایی منابر افشاگرانه برعلیه حکومت تازه تأسیس رضاخانی، دار فانی را وداع گفت بهگونهای که به دلالت بسیاری از علمای آن روزگار او را به شهادت رساندند.
آیتالله واعظ طبسی تحصیل دانش را در مشهد آغاز و تا سطح دبیرستان در مدارس جدید ادامه داد، اما شور و اشتیاق تحصیل علوم دینی و علاقه به دروس حوزوی باعث شد که باوجود کسب موفقیتهای فراوان، به حوزه روی آورد. وی در حوزه علمیه مشهد از محضر اساتیدی همچون مرحوم ادیب نیشابوری (ادیب ثانی)، حاجآقا مدرس یزدی، حاج شیخ مجتبی قزوینی، حاج شیخ هاشم قزوینی و مراجع عالی قدری همچون آیتالله میلانی کسب فیض کرد.
آیتالله واعظ طبسی در مصاحبهای که از او در سال ۱۳۶۲ در مجله پیام انقلاب چاپشده است به خاطرات خود از محضر درس ادیب نیشابوری اشاره میکند و میگوید: «یادم میآید که ماه مبارک رمضان مصادف با تابستان بود، بعدازظهر مثل باران عرق میریختیم و به تنها چیزی که فکر نمیکردیم گرمای هوا بود. توجهمان به درس بود. مجذوب گفتار ادیب بودیم و ایشان در هر زمینهای که شروع به تدریس مینمود، ما را علاقهمند به همان رشته میکرد. گاهی اوقات که بحث میکرد و برداشتهای جالبی از بعضی مراجع و فقهای بزرگ اسلام و شخصیتهای بزرگ علمی به ما معرفی میکرد، ما بیشتر نسبت به درس خواندن مشتاق میشدیم».
شروع مبارزات آیتالله واعظ طبسی
سال ۱۳۳۰ در زندگی آیتالله واعظ طبسی اتفاق مهمی افتاد. اتفاقی که مسیر زندگی او را تغییر داد در این سال شهید سید مجتبی نواب صفوی در سفری که به مشهد داشت، با سخنان پرشور خود در مدرسه علمیه نواب، شور و شوقی نو در دل طلاب جوان ایجاد کرد و این سرآغازی بود برای سالها مبارزه با ظلم و استبداد.
آیتالله واعظ طبسی خود میگوید: «مبارزه علنی بنده و جمع دوستان تقریباً از سال ۱۳۳۵ شروع شد در آن موقع برادرمان جناب آقای خامنهای (مقام معظم رهبری) در مشهد تشریف نداشتند و شهید هاشمی نژاد هم در قم بودند بنابراین در آن زمان من تنها بودم و خیلی سخت میگذشت به جهت آنکه در حوزه هم افکار خاص ضد مبارزه حاکم بود. بعدها با پیوستن این دو بزرگوار، محور واحدی را در خراسان تشکیل دادیم. دراوایل نشستهایمان از هم جدا بود اما بعداً تصمیم گرفتیم مرکزیتی داشته باشیم و دوستان مشترک به آنجا مراجعه کنند».
آیتالله واعظ طبسی نخستین بار در سال ۱۳۳۹ هنگامی که در سرای محمدیه درباره عدل زمامداران صحبت میکرد، مورد اعتراض ساواک قرار گرفت و با تعطیلی جلسات سخنرانیاش، ممنوع المنبر شد این ممنوعیت البته بیش از هفت ماه به طول نیانجامید و با فشار اقشار مختلف مردم شکسته شد. در همین سال دومین اتفاق مهم در زندگی آیتالله واعظ طبسی رخ داد. او در همین سال با بنیانگذار نهضت اسلامی، مرجع عظیم الشان حضرت امام خمينی (ره) آشنا شد و این آشنایی زمینه یک عمر عشق و دلدادگی را فراهم آورد.
سال ۱۳۴۱ پس از برگزاری رفراندوم فرمایشی محمدرضا پهلوی و به دنبال ایراد چند سخنرانی برعلیه این رفراندوم آیتالله واعظ طبسی دستگیر و به تهران انتقال شد.
چند ماه بعد از قیام پانزده خرداد بهعنوان نماینده حوزه علمیه مشهد به محضر حضرت امام خمینی (ره) رسید و به پیشنهاد ایشان در مجلسی با حضور علما و طلاب حوزه علمیه قم به ایراد سخن پرداخت و ابعاد مختلف قیام پانزده خرداد را تشریح کرد. به دنبال این سخنرانی در قم دستگیر و به زندان قزلقلعه تهران منتقل میشود.
آیتالله واعظ طبسی سال ۱۳۴۴ پس از یک سلسله سخنرانی در رفسنجان بار دیگر ممنوع المنبر شد. او در ا ین سالها با دیگر یاران انقلاب همچون شهید باهنر، شهید مطهری، شهید بهشتی و … آشنا شد و در سایه راهنماییهای امام خميني (ره) به همراه دیگر روحانیان مبارز، کوشید زمینه شکل گیری تحولی اساسی در قالب انقلاب اسلامی را فراهم کند.
ادامه فعالیتها پس از پیروزی انقلاب اسلامی
با پیروزی نهضت اسلامی در بهمن ۱۳۵۷، امام خميني (ره) که نسبت به دستگاه مقدس امام رضا (ع) حساسیتی فوقالعاده داشتند، در نخستین احکامی که صادر فرمودند، سرپرستی آستان مقدس و ملکوتی ثامنالحجج (ع) را به آیتالله واعظ طبسی سپرده و دو سال بعد در حکمی تاریخی تولیت آستان قدس رضوی را به ایشان واگذار نمودند. آیتالله واعظ طبسی همچنین بهافتخار نمایندگی ولیفقیه در استان خراسان و نیز مدیریت عالی حوزه علمیه استان نائل شد.
آیتالله واعظ طبسی در دوران دفاع مقدس
مدیریتی درخشان در استان خراسان
12 قرن از شهادت امام رضا (علیهالسلام) گذشته بود مردم عاشق ایران برای پناه بی پناهان از دلوجان مایه گذاشته بودند اما حرم امام هشتم در شأن خورشید خورشیدها نبود او بهحکم امام خمینی در سال 59 به تولیت این آستان مقدس برگزیده شد و او دامن همت به کمر زد موقوفات را احیا و آن را از نذورات جدا کرد برای حفظ اموال امام رضا (علیهالسلام) سنگ تمام گذاشت بهگونهای که بارگاه آسمانی امام رضا در عرصه فرهنگ و هنر اسلامی درخشید و امام خمینی در دومین حکمی که در سال 67 که برای تولیت آستان قدس رضوی صادر کردند فرمودند: «جنابعالی از چهرههای درخشان مدیریت و انقلاب اسلامی بخصوص در استان خراسان میباشید»
او در طی 25 سال مدیریت خود در آستان قدس رضوی 7 برابر تمامی 12 قرن گذشته این آستان مقدس را توسعه داده بود و مجموعه کوچک آستان قدس رضوی را به سازمانی بزرگ و شایان توجه تبدیل ساخته بود و البته این کار را بدون دریافت یک ریال کمک دولت به انجام رسانده بود.
کلاسهای درس آیتالله واعظ طبسی و مقام معظم رهبری
خادم فرهنگی بارگاه عالم آل محمد (علیهمالسلام)
حرم عالم آل محمد (علیهمالسلام) باید مرکزی برای نشر فرهنگ ناب اسلامی باشد اما وقتی او تولیت آستان قدس رضوی را پذیرفت چنین نبود آستین بالا زد. دو دانشگاه ساخت با فضایی بیش از 34 هزار مترمربع با 17 رشته تحصیلی در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا و در این دانشگاهها کوشید حوزه و دانشگاه را باهم ترکیب کند تا دانشجویان از مزایای علمی هر دو بهرهمند شوند.
او با احداث 98 هزار مترمربع فضای آموزشی برای فرزندان ملت در حوزه آموزشوپرورش و در قالب بنیاد فرهنگی رضوی گوی سبقت را از همگان ربود او 370 هزار مترمربع زمین به آموزشوپرورش اهدا کرد و نزدیک به 57 هزار مترمربع نیز فضای آموزشی ساخت ودر اختیار آموزشوپرورش قرار داد.
با ایجاد مؤسسه به نشر 1130 عنوان کتاب با شمارگانی نزدیک به 5 میلیون جلد به فرهنگ مکتوب اهتمام ورزید و یکی از بزرگترین مؤسسات پژوهشی در حوزه دین را راهاندازی کرد که حاصل آن انتشار بیش از 1400 عنوان کتاب بوده است او با توسعه کتابخانه مرکزی نزدیک به 80 هزار کتاب خطی و چاپ سنگی را گردآورد و 85 هزار کتاب کتابخانه را به 5/2 میلیون جلد کتاب افزایش داد و در کنار آن 36 کتابخانه دیگر نیز احداث کرد. او بی تردید بزرگترین خادم فرهنگ طی سدههای گذشته در خراسان بوده است.
آیتالله واعظ طبسی و رهبر معظم انقلاب درحال غبار روبی ضریح مطهر امام رضا(ع)
وی همچنین از نخستین پایهگذاران کمیته انقلاب اسلامی و نیز سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در استان خراسان است.
علاوه بر این آیتالله واعظ طبسی در مجلس خبرگان قانون اساسی به نمایندگی از استان خراسان حضور یافته و پسازآن در هر سه دوره مجلس خبرگان رهبری نیز حاضر شد.
آیتالله واعظ طبسی همچنین در سال ۱۳۷۵ بهحکم مقام معظم رهبری به عضویت مجمع تشخیص مصلحت درآمد تا کماکان در خدمت نظام مقدس اسلامی و اهداف والای آن باشد. این عضویت در سل ۱۳۷۹ تجدید شد و علاوه بر دارا بودن افتخار خدمت گذاری در بارگاه منور رضوی و عضویت در مجلس خبرگان رهبری و مجمع تشخیص مصلحت نظام، مدیریت عالی حوزههای علمیه خراسان را نیز بر عهده داشت.
سخنان آیتالله واعظ طبسی درخصوص رهبری امام خمینی (ره)
در شرایط کنونی دنیای اسلام،- ضمن احترام به تمام فقهای بزرگ اسلامی- بگردید و ببینید در کدام نقطه از زمین و آسمان اسلام میتوانید رهبر و امامی خردمند و حکیم و دانا که همچون انبیاء و پیامبران درراه خدا و اسلام بکوشد و خستگیناپذیر به راه خود ادامه دهد و از هیچ قدرتی نهراسد پیدا کنید، جز امام خمینی امام است که میتواند مهمترین و بزرگترین ضربه را بر پیکر استعمارگران و استثمارگران جهانی وارد آورد انشاءا… . (دیدار با انجمن اسلامی بانک سپه، خانواده شهدا، نگهبانان حرم، اعضای حزب جمهوری اسلامی رفسنجان)
او جامعه و انسانها را از هرگونه انحراف فکری، اعتقادی، اخلاقی، سیاسی رهایی بخشید. او وظیفه امت اسلام را برای همیشه بیان کرد. شایستهترین مفسر و مبین دیدگاهها و مواضع اسلامی بود. اما نه فقط با علم و اجتهادش. امام یک عارف بود نه عارف اصطلاحی، امام یک زاهد بود، امام یک چهره متقی و پارسا بود. امام همهچیز را در برابر خدا بیگانه میدانست. محو در کتاب و سنت بود، مجذوب پیشوایان دین و ائمه معصومین بود، آنچنان ارتباط و رابطهای با خدا برقرار کرده بود که بهیقین از هیچکس و از هیچچیز جز خدا نمیهراسید. (سخنرانی در دانشگاه علوم اسلامی رضوی- 18/11/69)
هر یک از ما و هر انسان مسلمانی و انقلابی است که زندگی امروز خود را رهین خدمت علمی و عملی امام ببیند.
امام راحل مؤسس و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، شخصیت استثنایی و بینظیر در تاریخ مرجعیت اسلام و شیعه بود. امام برای اسلام و نظام اسلامی و ارزشهای حزباللهی و انقلابی ارزش زیادی قائل بود. چه کسی است که بتواند ادعا کند همچون امام روشن میبیند و همچون او آینده و امروز را با دیدی وسیع و با سعهصدر مینگرد؟
آن کدام مرجع و فقیه و رهبر و امامی بود که گفت برای حفظ نظام اسلامی، اگر برخی از احکام تعطیل شود هیچ معذوری و مانعی ندارد. و کدام چهره و شخصیتی بود که بیشترین تأکید را برای ایجاد رابطه گرم و تنگاتنگ و صداقت و صفا و صمیمیت بین حوزه و دانشگاه داشت او امام بود. (سخنرانی به مناسبت روز دانشجو- 27/9/69)
امام راحل یک چهره و شخصیت استثنایی در دنیای تشیع و جهان اسلام است. هرچه شما تاریخ اسلام و مرجعیت اسلام و شیعه را ورق بزنید شخصیتی مانند امام پیدا نمیکنید. بهترین جملهای که ما بتوانیم درباره امام بگوییم همین است که یک شخصیت استثنایی بود، هم ازنظر فکر، هم از جنبههای بینش سیاسی و برداشتهای اسلامی، در فلسفه و عرفان، و فقه، و اصول.
امام باآنهمه عظمت و قداست و شخصیت و با آن موفقیت کاری و اشتغال که داشت و باید دنیا را ارشاد و هدایت میکرد و تمام مسائل سیاسی جهان را موردعنایت و توجه قرار میداد و به قرآن که الهامبخش او بود توجه وافر داشت. هر چه امام داشت از قرآن و اهلبیت عصمت و طهارت داشت. ساعاتی را اختصاص داد به تفسیر و تبیین قرآن و بیان مطالب عالیه و بلند آن. (دیدار با دانشپژوهان کانون قرآن- 4/2/70)
چهره امام چهرهای است نورانی، شخصیتی است روحانی و الهی و ارتباط او با منابع وحی مسجل و مسلم است قداست و طهارت نفس و وجود امام است که دشمنان اسلام نتوانستند ضربات مؤثر بر او وارد آورند. (دیدار با اهالی طرقبه تاریخ 1376)
روزی که فرمودند: نه شرقی، نه غربی، و از آمریکا بهعنوان شیطان بزرگ یادکردند و از کسانی که سیاستهای سلطهگرانه را دنبال میکنند بهعنوان اذناب آن نام بردند، دنبال همین روش آمده بودند و مردم را بر اساس همین اصول دعوت میکرد. (دهه فجر و سالروز شهادت بانوی بزرگ اسلام حضرت فاطمه زهرا (س))
مصافحه و معانقه صمیمانه آیتالله واعظ طبسی با مقام معظم رهبری
آیتالله واعظ طبسی و اطاعت از مقام معظم رهبری
با چنین رهبری غبار غم و اندوه و نگرانی از امت اسلام برطرف شد این رهین آن دل باصفای امام و دعا و تلاش او است. (سخنرانی در دانشگاه علوم اسلامی رضوی- 18/11/69)
مقام معظم رهبری رهبر ایران اسلامی نیست، رهبر جهان اسلام است، رهبر انقلاب اسلامی است، ولی امر مسلمین جهان است، ولایت مطلقهای که او دارد هم برای ماست و هم برای دیگران. (سخنرانی به مناسبت روز دانشجو- 27/9/69)
امروز همان وظیفه و رابطه عاطفی و اعتقادی و فکری که درگذشته با امام داشتیم، با رهبری است و همان سلطه فکری و نفوذ معنوی و ولایی که امام بر ما و بر تمام جوامع اسلامی داشت؛ رهبر معظم انقلاب همان رابطه و نفوذ را دارند بدون کم و کاست و به تعبیر دیگر همان ولایت مطلقهای که به معصوم برمیگردد و امام داشت، ولی امر مسلمین دارد. (چهارمین سالگرد تأسیس روزنامه قدس- 26/9/69)
امروز بهترین، شایستهترین، با فضیلتترین و آشناترین انسان با اصول و مبانی اعتقادی و اسلامی، به دنبال خطوط کلی و اصلی که امام راحل ترسیم فرمودند رهبری نظام و ولایت امر جامعه اسلامی را به عهده گرفته و در جهت مصلحت نظام و مردم برنامهها را ارائه میدهد. سیاستهای او درزمینه مسائل اقتصادی، خارجی و داخلی، سیاستهای او درزمینه مسائل نظامی، انتظامی و ارتش، سیاستهایی است کاملاً موجه، موردقبول و پرجاذبه. (دیدار با بخشداران، معاونین و فرمانداران)
من سراغ ندارم کسی را همچون رهبر معظم انقلاب اسلامی که بتواند درباره شخصیت مؤسس و بنیانگذار جمهوری اسلامی اینگونه سخن بگوید. امروز هم ولیفقیه هر دستوری و امری صادر کند (بهعنوان اوامر حکومتی) هیچ فرقی با اوامر حکومتی امام ندارد. (دیدار با اصناف شرکت کننده در مراسم اولین سالگرد ارتحال امام (ره))
امروز با عنایت خداوند متعال، رهبری قاطع، عالم، فقیه، سیاستمدار و آشنا با مسائل اسلامی و جهانی در کلمات بلند، قاطع و صریحشان، سیاستهای نظام جمهوری اسلامی را تبیین و منتقل میکنند و مردم جهان را در جریان سیاستهای داخلی و خارجی ما قرار میدهند. (دیدار با آزادگان شهر مشهد- 3/7/69)
امید است عمیقترین و مستحکمترین رابطه فکری و عاطفی و اعتقادی را با ولایت امر و رهبری جامعه اسلامی برقرار کنیم و این خط را استمرار ببخشیم تا بتوانیم بگوییم ما وفادار به راه امامیم و جزو کسانی هستیم که علاقهمندیم خطوطی را که امام عزیزمان مؤسس و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، ترسیم کرد برای همیشه با ارشاد و هدایت و رهنمود مقام ولایت و امامت انشاءا… حاکم باشد. (در شب احکام خدام- 16/10/69)
امروز الگوی ما رهبر معظم انقلاب اسلامی است، هر آنچه را که او بخواهد، هر آنچه را که او سیاستهای امروز نظام بداند سیاست ماست، من بارها گفتم امام رضوان ا… تعالی علیه یک شخصیت و یک چهره صد در صد استثنایی است، امام نظیر نداشت صرفنظر از پیشوایان معصوم اسلامی و شیعی واقعاً در تاریخ تشیع و در تاریخ مراجع و علمای اسلامی ما هرچه مطالعه کردهایم و هرچه در زمان معاصرمان دیدیم شخصیتی که ازنظر فکری، علمی آن مجموعه و شخصیتی که محتوای امام را تشکیل میداد در هیچکس نبود، امروز این مسئولیت اداره امور جامعه اسلامی است، رهبری جامعه اسلامی رساندن این کشتی را در جهانی که مالامال است از تلاطم از فشارهای تبلیغی و سیاسی و نظامی و حرکتهای سلطهگرانه در دنیای امروز آنکسی که باید این کشتی را به سرمنزل مقصود برساند و درست برنامهریزی بکند و سیاست گزاری بکند و دیگران از او الهام بگیرند هیچکس جز ولی امر مسلمین جهان حضرت آیتالله خامنهای، رهبر معظم انقلاب اسلامی است. در همان رده در همان کیفیت و حدی که اطاعت از اوامر امام بهعنوان امر ولایی بر کافه مسلمین واجب بود امروز رابطه ما با ولیفقیه و با رهبر معظم انقلاب اسلامی چنین رابطهای است بدون هیچ حرفی در این جهت هیچگونه اختلافی با گذشته نیست. (دیدار با فرماندهان کمیته انقلاب اسلامی خراسان تاریخ 25/10/69)
امروز رهبر انقلاب، بهعنوان شایستهترین چهره علمی و فکری و اعتقادی و کسی که آشنای با مسائل انقلاب است و قدمبهقدم راه امام را میپیماید این انقلاب را همچون امام راحل هدایت و رهبری میکند. (دیدار با آزادگان شهرهای استان خراسان – 2/7/69)
نظر آیت الله طبسی در خصوص فتنه 88 و حصر سران فتنه
آیتالله واعظ طبسی همواره درخصوص مسائل سیاسی روز بیانات روشنگرانهای داشتند. ایشان در گفتاری پیرامون فتنه 88 بهصراحت از فتنهگران اعلام برائت میکنند و پیرامون 9دی و مباحث سال 88 میگویند: بعضی از دوستان می گویند آنچه در پشت پرده اتفاق افتاد را بگویید تا همه جریانها علیه فتنه به میدان بیایند، بنده عرض می کنم اگر امام جامعه اسلامی مصلحت بدانند، وارد خواهند شد و خواهند گفت که چه کسانی در آن عرصه فعالیت می کردند.
رحلت آیتالله عباس واعظ طبسی
آیتالله عباس واعظ طبسی از عصر جمعه 7 اسفندماه و پس از شرکت در انتخابات در منزل خود، به دلیل عارضه تنفسی به بیمارستان امام رضا (ع) مشهد منتقل شدند و با وخیمتر شدن حال عمومیشان، بامداد 14 اسفند به ملکوت اعلی پیوستند.
پیام تسلیت رهبر معظم انقلاب اسلامی در پی درگذشت آیتالله واعظ طبسی
در پی درگذشت عالم مجاهد و یار صادق انقلاب آیتالله حاج شیخ عباس واعظ طبسی رحمةالله علیه، رهبر معظم انقلاب اسلامی پیام تسلیتی صادر کردند.
بسم الله الرحمن الرحیم
با تأسف و اندوه خبر درگذشت عالم مجاهد و یار صادق انقلاب جناب حجةالاسلام و المسلمین آقای حاج شیخ عباس واعظ طبسی رحمةالله علیه را دریافت کردم. ایشان برادری همدل و همزبان برای اینجانب و مریدی صَدیق برای امام راحل و خدمتگزاری پایدار و سختکوش برای انقلاب بودند. از نخستین طلیعههای مبارزات نهضت اسلامی، مشهد مقدس شاهد حضور شجاعانه و اثرگذار این روحانی محترم در عرصههای پرخطر و قبول دشواریهای آن بود و این حضور صریح و صادقانه تا آخرین روزهای مبارزات ملت ایران ادامه یافت.
پس از انقلاب، اعتماد امام بزرگوار به ایشان منشأ کسب افتخار تولیت و خدمت به آستان مبارک رضوی علیه آلاف التحیة و السلام شد و خدمات بیسابقه به این آستان مقدس با همت و عزم راسخ ایشان شکل گرفت و امید است که توجهات آن حضرت شامل حال این خدمتگزار با اخلاص گردد. موضع انقلابی و وفاداری به آرمانهای نظام اسلامی و مجاهدت در این مسیر دشوار که غالباً بدون تظاهر انجام گرفته است، خود فصل دیگری از زندگی این روحانی عالیقدر است. اکنون با فقدان ایشان اینجانب برادر مهربان و همسنگر دوران غربت و شدت پیش از انقلاب و همکار سختکوش سالهای پس از انقلاب را ازدستداده و از خداوند رحیم پاداش شایسته و غفران و رضوان الهی را برای ایشان مسألت میکنم.
به خاندان مکرّم و بازماندگان ایشان بهویژه همسر صبور و نیکاندیش و فرزندان محترم صمیمانه تسلیت عرض میکنم و صبر و اجر برای آنان مسألت مینمایم.
سید علی خامنهای
۱۴ اسفند ماه ۱۳۹
نماز مقام معظم رهبری بر پیکر آیتالله واعظ طبسی
خداوند متعال روح این عالم مجاهد، خادم با اخلاص حرم اهل بیت علیهمالسلام، و یار همیشگی ولایت را قرین رحمت گرداند.
فرهنگ نیوز