تاثیرات فرهنگی انقلاب اسلامی در بیداری مردم یمن

بصیر، انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی(ره) در شرایطی به پیروزی رسید که ملت های مسلمان در سیطره استعمار دوران بسیار بدی را پشت می گذاشتند و بطورکامل اعتماد به نفس خود را از دست داده بودند. در چنین شرایطی پیروزی انقلاب اسلامی، افکار و اندیشه های اسلامی را در سراسر جهان زنده کرد. پیروزی انقلاب اسلامی خط بطلانی بر این تفکر بود که ادیان را باید در صفحات تاریخ جستجو کرد.در واقع پیروزی انقلاب اسلامی نشان داد که ادیان بویژه دین اسلام با گذشت زمان و توسعه مدرنیزاسیون نه تنها به پایان راه نرسیده است بلکه مجددا به عنوان مهم ترین راه نجات بشریت از ظلم و بیدادگری احیای شده و دنیای مادی گرای معنویت گریز را متوقف ساخته و دریچه ای از معنویات و اعتقادات مذهبی را در راستای رستگاری و رهایی بشریت از قید قدرت های استعمارگر گشوده است.

سه ضلع مثلث انقلاب اسلامی ایران عبارتند از اسلام،رهبری و مردم. در حقیقت این اضلاع مثلث بود که توانست منجر به تاثیرگذاری در دیگرملت های مسلمان گردد. از آنجاییکه انقلاب اسلامی، در واقع مردمی ترین انقلاب ها بوده است طبیعتا توجه ملت ها را بیشتر به خود جلب نموده و آنها را تحت تأثیر قرار داد و در مقابل ملت ها نیز با نگرشی مثبت از آن استقبال کردند.

انقلاب اسلامی و ملت های مسلمان

انقلاب اسلامی ایران به همه ملت های مسلمان بخصوص شیعیان جهان تاثیر شگرف گذاشت، به گونه ای که جایگاه شیعیان جهان را از حاشیه و پیرامون به مرکز ثقل تحولات جهان اسلام منتقل نمود. شیعیانی که در طول چندین قرن نه تنها همواره در اقلیت بوده و آماج حملات شدید تبلیغاتی بویژه توسط حکام و خلفای بلاد اسلامی قرار می گرفتند و الزاما با تکیه بر اصل تقیه حتی از بروز افکار و اندیشه های خود هراس داشتند با این پیروزی جانی دوباره گرفته و در صف اول مبارزه با امپریالیسم و استکبار قرار گرفتند. از سوی دیگر،انقلاب اسلامی و احیای موقعیت شیعیان در جهان منجر به این شد که مستشرقین نیز با نگاه جدیدی به موضوع تاریخ اسلام و مکتب تشیع نگاه کنند و حتی تلاش کنند به رهیافت های جدیدی در این موضوع دست پیدا کنند.

این تأثیرات و بازتاب عظیم انقلاب اسلامی را می توان در میان ملت های لبنان، عراق، افغانستان، پاکستان ، شیعیان عربستان سعودی، یمن و…مشاهده کرد.

صاحب نظران بازتاب انقلاب اسلامی بر شیعیان را در ابعاد زیر مورد بحث و بررسی قرار می دهند؛

1.آمدن شیعیان از حاشیه به مرکز ثقل تحولات جهان اسلام

2.توجه و نگاه جدید اسلام شناسان و محققین برای شناخت هر بیشتر مکتب تشیع

3.تشرف گروههای از غیر مسلمانان و برادران اهل سنت به مکتب تشیع

4.گرفتن حس اعتماد به نفس از انقلاب اسلامی و ایستادگی در مقابل استکبار جهانی

5.تلاش برای احقاق حقوق تضعیف شده شیعیان در برابر دولت های وابسته به بیگانه…

در ادامه بر اساس شاخص های فوق به بررسی تاثیرات فرهنگی انقلاب اسلامی ایران به شیعیان یمن خواهیم پرداخت.

 دام وهابیت برای ملت یمن

مردم یمن از همان قرون اولیه اسلامی، عشق و علاقه خود را به خاندان اهلبیت(ع) نشان دادند که درنهایت با شکل گیری دولت های زیدی مذهب در این سرزمین، مذهب تشیع از نوع زیدی در این کشور شکل گرفت و تا سال 1962 قدرت این سرزمین را درست داشتند.بدنبال کودتای 1962 قدرت از دست شیعیان زیدی مذهب در این کشور خارج شد. در حقیقت سال 1962 به بعد را باید سالهای انزوای حیات سیاسی و اجتماعی و فرهنگی زیدیان یمن دانست. از سوی دیگر همزمان با انزوای شیعیان زیدی مذهب در این کشور، گرچه از قبل جریان وهابیت در این کشور حضور داشت ولی از این زمان شاهد  قدرت گیری روز به روز جریان وهابیت و جذب جوانان شیعی زیدی در یمن هستیم. دامنه تبلیغات وهابیت در بین شیعیان از این زمان افزایش یافت. آمار ها حتی از جذب سه میلیون نفری زیدی ها به وهابیت سخن می گویند. از سوی دیگر، از چند دهه گذشته یمن عملا تبدیل به مستعمره عربستان شده است و این کشور عملا استقلال سیاسی و اقتصادی خود را از دست داده است. این وضعیت چیزی جز حقارت برای مردم به بار نیاورده است.

در چنین شرایطی بود که مردم یمن و بخصوص شیعیان که تحت تاثیر انقلاب اسلامی به رشد و بلوغ سیاسی رسیده بودند با سیاست دولت که تابع خاندان سعودی بود به مخالف برخواستند که همین مسئله منجر به درگیری های متعددی بین شیعیان و حکومت مرکزی که دست نشانده آل سعود بود، گردید. شیعیان زیدی یمن همچنان به دنبال مطالبات خود بودند و از سوی دیگر حکومت مرکزی به دستور خاندان سعودی حاضر به دادن هیچ امتیازی نبود. از اینرو عربستان سعودی با دلارهای نفتی خود ائتلافی از برخی کشورهای عربی وابسته به خود و جذب تعدادی مزدور تشکیل داده و از  دو سال پیش یعنی 2014 میلادی با هواپیماهای جنگی اقدام به بمیاران مناطق مختلف یمن کرده است. در طول نزدیک به دوسال، هزاران نفر کشته و نزدیک به دو میلیون نفر آواره گشته اند. اما این جنایات هنوز نتوانسته خللی در اراده مردم و شیعیان یمن برای آزادی سرزمین خود از یوغ استعمارگران وارد سازد.

تاثیرات فرهنگی انقلاب اسلامی

شکل گیری و پیروزی انقلاب ایران به رهبری امام خمینی(ره) خون تازه ای در حیات سیاسی و اجتماعی شیعیان یمن بوجود آورد. درباره تاثیرگذاری انقلاب اسلامی ایران و رهبری حضرت امام در یمن، نظرات مختلفی ارائه شده است و از سوی دیگر کمبود منابع برای پژوهش در حوزه مطالعات یمن، بر این مسئله دامن می زند. آنچه هست اینکه انقلاب اسلامی امید را به شیعیان جهان برگردانده است.  دکتر عصمام العماد یکی از مفتیان وهابی که مدت زمانی است به آیین تشیع گرویده است در این باره اعتراف بسیار جالب و شنیدنی دارد. وی می نویسد: مذهب زیدی در یمن در حال انقراض اندیشه بود و علت این مسئله ناشی از عدم آگاهی عمیق از دین و تحولات روز و کمبود علمای دینی بود. از سوی دیگر تبلیغ وهابیت و شستشوی ذهنی جوانان زیدی مذهب توسط وهابیت، هر روز بر این مسئله دامنه می زد. به جرات اذعان می کنم اگر انقلاب ایران نبود امروز جریان زیدی در یمن نبود. افکار وهابی و عربی و ناسیونالیسم از مصر و عربستان، زیدیان را از خود بیگانه می کرد که پیروزی انقلاب اسلامی ایران، هویت شیعه را به آنان برگرداند.

نظر علامه محمد بن محمد بن اسماعیل المنصور رئیس مرکز مشورتی عالی مجمع علمای یمن، شاهد دیگر بر این واقعیت است که انقلاب ایران توانسته به هدف واقعی خود برسد.

وی می گوید: انقلاب ایران، شیعیان زیدی یمن را زنده کرده است.

حوثی ها شیفته امام خمینی(ره) و رهبری

 در میان شخصیت های حوثی، سید حسین حوثی یکی از رهبران بزرگ این جنبش که در سال 2004 در جریان جنگ حوثی ها با دولت یمن به شهات رسید، نمونه ی اعلای از تاثیر پذیری از انقلاب ایران و رهبری آن می باشد.

وی به شدت متاثر از جریان شیعی و رهبران آن و باز بخصوص حضرت امام خمینی(ره) و سید حسن نصرالله بود.وی  اهتمام خاصی در ترویج اندیشه امام خمینی بخصوص در بعد اتحاد بین مسلمانان و بعد استکبار ستیزی داشت.

سید حسین حوثی در یکی از سخنرانی هایش گفت: امام خمینی کسی است که حج را به معنای قرآنی و کامل آن معرفی کرد و شیوه ادای حج را روشن ساخت. به ایرانیان آموخت که شعار برائت از امریکا برائت از مشرکان و برائت از اسرائیل دهند. همچنین به تاثیر از امام خمینی، امریکا را عامل بسیار بزرگی در عدم اتحاد مسلمانان می دانست و ورود امریکا به یمن را در راستای دخالت در امور این کشور می دانست و بر این باور بود که مردم باید با یکدیگر بسیج شده و این شیطان بزرگ را از کشور بیرون کنند.وی هیچ سخنرانی نداشته که نامی از امام خمینی و حزب الله به میان نیاورده باشد. وی به تبعیت از فرامین حضرت امام، تلاش می کرد مراسم های چون روز عاشور و روز قدس با شکوه خوبی برگزار شود و در این روز اتحاد مسلمانان به ابرقدرت های غرب نشان داده شود. عبدالمک الحوثی رهبر کنوی الحوثی ها امروز با اعتماد به نفس بالای از موفقیت های ایران سخن می گوید و پیروزهای انقلاب اسلامی ایران را به عنوان سرمشق خود در مسیر حرکت جنبش زیدی قرار داده است

تاثیرگذاری فرهنگی انقلاب اسلامی

قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، تعداد اندکی از شیعیان دوازده امامی در کشور یمن حضور داشتند . ولی با پیروزی انقلاب اسلامی ایرانی روز به روز بر تعداد شیعیان دوازده امامی در این کشور افزوده می شود و همچنین بعد از پیروز انقلاب اسلامی، چندین حسینیه در این کشور ساخته شده است.شیعیان زیدی اکنون در کنار شیعیان اثنی عشری، مراسم های عاشورا،غدیر خم و زیارت کمیل در این کشور برگزار می کنند. در حالیکه قبل از پیروزی انقلاب اسلامی این فعالیت ها در بین شیعیان یمن انجام نمی شد.دولت در برابر گسترش اندیشه های شیعی در این کشور، دست به جمع آوری کتب دینی، مثل صحیفه سجادیه… زده و نیز جلوگیری از انجام شعائر دینی از جمله گفتن حی علی اخیر االعمل نماز…

از دیگر عناصر تاثیرگذار ایران در بین شیعیان باید به نفوذ نرم افزاری انقلاب اسلامی اشاره کرد. امروزه در مراسم ها و اردوهای مختلف دانش آموزی که در این کشور در بین شیعیان برگزار می گردد، عکس های حضرت امام و رهبری معظم انقلاب اسلامی بر افراشته می شود. همچنین در همین راستا، فیلم های زیادی از زبان فارسی به عربی ترجمه شده و در اختیار مخاطبان قرار داده می شود. فیلم های خانوادگی ایرانی در بین شیعیان یمن علاقه مند های بسیاری دارد. همچنین کتب امام خمینی و رهبر معظم انقلاب اسلامی و آیت مطهری و شهید دستغیب ترجمه شده و در دسترس علاقمندان گرفته است.

فرهنگ نیوز