چگونه می توان جام جهانی را جذاب تر کرد؟

به هر ترتیب، نامزد انتخاب شده به عنوان ریاست فیفا، در تبلیغات انتخاباتی خود بارها از افزایش تعداد تیم های جام جهانی سخن گفت که در این صورت، مسابقات جام جهانی از حالت فعلی نیز طولانی تر و وسیع تر خواهد شد. قرار است در صورت تصویب، این تغییرات در جام جهانی 2026 اجرا شود بنابراین شانس قابل توجهی برای انتخابات سیاسی جهانی و به حقیقت پیوستن پیش بینی جرج اورول مبنی بر به وجود آمدن سه تیم اقیانوسیه، اوراسیا و آسیای غربی وجود دارد.

 

پیشنهاد فعلی جانی اینفانتینو، تقسیم گروه بندی مسابقات به 16 گروه سه تیمی و صعود دو تیم از هر گروه به جمع 32 تیم برتر است. همچنین در این مرحله، مسابقات به صورت حذفی برگزار شده و 16 تیم به مرحله بعدی صعود کنند. با این پیشنهاد، تعداد مسابقات از 64 بازی با 80 مسابقه افزایش پیدا می کند و مسابقات حدودا پنج هفته طول خواهد کشید و مهم ترین نکته، پذیرش این پیشنهاد توسط باشگاه هایی است که مبالغ هنگفتی به بازیکنان می پردازند.

البته این پیشنهاد، مشکلات دیگری نیز به همراه دارد؛ در حالت فعلی و با 32 تیم، انجام حداقل 3 بازی برای تیم های صعود کننده تضمین شده است که این تعداد ممکن است به 2 بازی کاهش پیدا کند. همچنین با اجرای این روش، فاصله بازی ها از حالت فعلی نیز بیشتر خواهد شد.

 

مسئله مهم بعدی این که چه سرنوشتی در انتظار تیمی است که هر دو بازی اول خود را باخته خواهد بود؟ گرچه می توان با تغییر در برنامه ریزی بازی های گروهی، شرایط را منطقی تر کرد اما میزبانی و مدیریت این مسابقات تنها نصیب کشورهایی خواهد شد که شهرهای زیادی با قابلیت میزبانی داشته باشند.

گرچه احتمالا تصمیم بر آن است که تیم های اول هر گروه با تیم دوم گروه بعدی بازی کنند، اما قرعه کشی مرحله بعدی همانند لیگ قهرمانان به صورت تصادفی نخواهد بود و اگر حتی تیمی در گروه خود دوم شود، احتمال زیادی دارد تا با رویارویی با قرعه ای ساده، به راحتی به مرحله بعدی صعود کند.

اگر فرمت فعلی مسابقات جام جهانی حفظ شود، به عنوان مثال صدرنشین گروه F، می داند که قرار است با تیم دوم گروه E روبرو شود. پس اگر مسابقات گروه E زودتر به پایان برسد، تیم های گروه F می توانند به راحتی بازی بعدی خود را پیش بینی کنند و با توجه به نام حریف، حتی شاید علاقمند به شکست و قرار گرفتن در رتبه دوم باشند. این شرایط، بازی سوم گروهی که مسابقات آن دیرتر برگزار می شود را غیرمعمول خواهد کرد.

 

یا تصور کنیم که هر دو بازی یک گروه با تساوی بدون گل به پایان برسد. اگر بازی سوم تا دقیقه 60 با تساوی 1-1 دنبال شود، احتمال تبانی حتی به صورت ناخواسته بسیار زیاد می شود و این دو تیم دیگر تلاشی برای زدن گل پیروزی نخواهند کرد. یا اگر هر 3 بازی گروه با تساوی 1-1 به پایان برسد، هیچگونه شاخصی برای تشخیص تیم های صعود کننده وجود ندارد زیرا هر 3 تیم در همه چیز برابر هستند.

اما سوال بنیادی تر این است که اصلا فلسفه برگزاری مسابقات جام جهانی چیست؟ این مسابقات، همین حالا نیز کمی طولانی و پر از دیدارهای خسته کننده و یکنواخت به نظر می رسد که بر خلاف بازی های باشگاهی، فاقد جذابیت های لازم است که شاید دلیل آن، فرصت کم بازیکنان برای تمرین کردن و درک متقابل از بازی یکدیگر است.

تیم ملی آلمان فاتح جام جهانی 2014 شد، در چند بازی نمایشی در حد قهرمان داشت؟ یا اسپانیای 2010، آیا بیش از 3 یا 4 بازی خیلی خوب از خود ارائه داد؟

 

مسابقات گروهی در جام جهانی را می توان پیش بازی هایی برای رویداد اصلی تصور کرد. اگر فلسفه جام جهانی، قرار گرفتن بهترین تیم ها در مقابل یکدیگر است، باید بهترین راه بازگشت به فرمت 16 تیم در 4 گروه که از جام 1958 تا 1970 اجرا شد باشد.

اما شاید فلسفه برگزاری جام جهانی، گسترش فوتبال در همه نقاط جهان باشد. پس با روشی که برای شما شرح خواهیم داد، می توان تعادلی مناسب در راستای دو هدف گسترش فوتبال و قرار گرفتن بهترین تیم ها در مقابل یکدیگر دانست.

تصور کنید تعداد تیم های مرحله نهایی به 16 تیم تقلیل یابد. در این صورت، تعداد تیم هایی که قابلیت میزبانی جام جهانی را خواهند داشت افزایش خواهد یافت و تیم میزبان نیز قطعا در مسابقات حاضر خواهد بود. پس 15 تیم دیگر باید از بین 60 تیم از تیم های مدعی در سراسر جهان به این مسابقات راه پبدا کنند.

این 60 تیم، تقریبا با دو برابر شدن شرایط فعلی باید بین قاره ها تقسیم شوند. بدین معنا که 22 تیم از اروپا، 14 تیم از آمریکا، 12 تیم از آفریقا و 12 تیم از آسیا و اقیانوسیه در 15 گروه 4 تیمی به مصاف هم بروند و دو تیم بالای جدول به مرحله حذفی راه پیدا کنند.

در چنین شرایطی، ممکن است گروهی به عنوان مثال با حضور فرانسه، آمریکا، الجزایر و ژاپن، بورکینافاسو و ایران، یا اسلونی، آرژانتین، غنا و استرالیا تشکیل شود.

این بهترین راه برای توسعه فوتبال در سراسر دنیاست. در این شرایط هر تیمی 3 بازی با تیم هایی از سراسر دنیا انجام خواهد داد و سه دیدار مهم را در کشور خود و در برابر دیدگان هوادارانش میزبانی خواهد کرد.

 

در ضمن اگر در بین 16 تیم پایانی، 12 تیم از اروپا یا 10 تیم از آمریکای جنوبی قرار داشتند، بدان معناست که شایستگی حضور در این مرحله را داشته اند. این فرمت برگزای جام جهانی، هر دو وجه ورزش مبنی بر رقابت برای قهرمانی میان بهترین ها و ارائه فرصت ها به تیم های شایسته برای ابراز وجود را شامل می شود.

البته احتمالا اجرای چنین ساختاری غیرممکن خواهد بود. زیرا معمولا منافع فوتبال آخرین موضوعی است که مورد توجه قرار می گیرد. پیشنهاد فعلی فیفا ممکن است بالاخره مورد تصویب قرار بگیرد و در این صورت رخ دادن این اتفاق، تاریخ باشکوه جام جهانی دستخوش حرص و طمع و مصحلت های سیاسی خواهد شد.