ادعای عجیب روحانی بر ناتوانی دولت در کنترل ارز/آیا اختلاف عمیق وزرای کابینه مانع بزرگ انسجام دولت است؟

بصیر، رئیس جمهور در برنامه تلویزیونی حاضر شد تا به  تشریح عملکرد دولت بپردازد.

وی با اینکه تلاش می کرد بیکاری را با تراکم جمعیتی جوانان دهه شصت توجیه کند، گفت: «امروز کل شاغلان ما 23 میلیون نفر هستند، در عین حال رقم بیکاری بیشتر شده است.»

رییس جمهور اضافه کرد: «یک تراکمی از سال‌های گذشته وجود دارد شما از سال 85 تا 90 به آمار اشتغال نگاه کنید تقریباً اشتغال واقعی و خالص ما ثابت است یعنی سالانه حدود 14 هزار شغل خالص ایجاد شده و موضوع بیکاران در جامعه متراکم شده و الان هم چه آنهایی که در دهه شصت و هفتاد متولد شده‌‌اند دیگر سال های اشتغال‌ها آن‌ها است و باید مشغول به کار شوند.»

در صحبتهای فوق، روحانی به صورت تلویحی اذعان می کند که نتوانسته است فرصت های جدیدی برای اشتغال در کشور به وجود بیاورد و در تولید اشتغال ناموفق بوده است.

اما بخش دیگر صحبت های روحانی به بحث ارز مربوط بود وی با بیان اینکه مردم مطمئن باشند قیمت ارز به سمت افزایش نخواهد رفت، گفت: اصلا افزایش اخیر قیمت ارز دست دولت نبوده است.!!

این ناتوانی از به دوش گرفتن مسئولیت بسیار عجیب به نظر می آید در حالی که حسن روحانی در تبلیغات ریاست جمهوری خود بارها دولت سابق را به بار انتقاد گرفته بود و از ناتوانی دولت سابق در کنترل ارز بسیار انتقاد کرده بود.

این در حالی است که در هفته های اخیر قیمت دلار با صعودی چشمگیر به مرز 3900تومان رسید.

اگر نوسانات قیمت دلار در دولت تدبیر و امید را با دولت سابق مقایسه کنیم و سال های پایانی دولت قبل،  یعنی سال 90 به بعد که بر شدت تحریمها افزوده شد را نادیده بگیریم ( یعنی شرایط عادی دولتها را باهم مقایسه کنیم) متوجه خواهیم شد که قیمت دلار در بین سالهای 84 تا 90، تنها حدود 97 تومان افزایش یافته و از 900 تومان به 997 تومان رسیده است.

ولی در دولت یازدهم  تاکنون حدود 700تومان قیمت دلار افزایش پیدا کرده است.

رئیس جمهور در بخش دیگری از سخنان اش فضای مجازی را فرصت خوبی برای ایجاد اشتغال معرفی کرد و تصریح کرد: «یکی از فضاهای که می‌تواند ایجاد اشتغال کند فضای مجازی است. در فضای مجازی مردم می‌توانند شغل‌های مناسب داشته باشند در یک سال گذشته وزارت ارتباطات اعلام می‌کند 100 هزار شغل درICT و فناوری اطلاعات به وجود آورده است بنابراین فضای مناسبی برای اشتغال است.»

رئیس جمهور محترم به نکات خوبی در زمینه حمایت از کارآفرینی در فضای مجازی اشاره کردند ولی اقدامات دولت در این سه سال خلاف صحبتهای رئیس جمهور را ثابت می کند.

کارشناسان این عرصه می گویند: پیشرفت کشور و ایجاد اشتغال در فضای مجازی و سایبری ملزم به رعایت نکاتی است که از جمله می توان به حمایت از ایجاد کامل شبکه ملی اطلاعات (که متاسفانه در بخش هایی از این طرح مسئولان دولتی سنگ اندازی کردند) ، حمایت از نرم افزارهای اجتماعی جایگزین تلگرام مانند نرم افزارهای سلام، سروش و.. ، حمایت از شرکت های دانش بنیان فضای سایبری و..

اما نگاه دولت در این سه سال به بحث فضای سایبری فقط حمایت از شرکت هایی است که اینترنت خارجی با سرعت بالا می فروشند و به نوعی با حمایت از این شرکت ها موانع بسیاری در اجرای کامل شبکه ملی اطلاعات انجام داده اند.

شبکه ملی اطلاعاتی که اگر به بهره برداری برسد سرعت اینترنت کشور به بیست برابر سرعت فعلی رسیده و رویای دولت الکترونیک و اشتغال فراوان برای جوانان به تحقق می رسد.

روحانی در بخش دیگری از سخنانش گفت: «دعوایی بین وزاری ما نیست، اختلاف کارشناسی وجود دارد که ممکن است روزنامه‌ها آن را به شکل دعوا ببینند.»

اما در دولت اختلافات عمیقی وجود دارد که مانع از انسجام دولت برای نجات اقتصاد کشور می گردد به عنوان نمونه اکبر ترکان مشاور اقتصادی رئیس جمهور و دبیر شورای هماهنگی مناطق آزاد تجاری- صنعتی و رئیس سازمان نظام مهندسی در واکنش به اظهارات آخوندی که طرح مسکن مهر را «مزخرف» توصیف کرده بود، گفت: «این حرف‌ها برای مردم مسکن نمی‌شود باید پروژه مسکن مهر را به سرانجام برسانیم.»

گویا دولت که نمی داند کدام راه درست است ادامه مسکن مهر یا ایجاد مسکن اجتماعی که جزئیات اش را هم نمی تواند بازگو و بیان کند و در این میان انبوه مردمی که منتظر هستند تا تکلیف مسکن مهر مشخص شود.

اما در نمونه ای دیگر طرح سلامت است که باعث شکاف در کابینه شده و نتوانسته توقعات مردم را به ثمر برساند و علی رغم انتظار مردم همچنان حقوق های نجومی در وزارت  بهداشت ادامه دارد.

حسن قاضی‌زاده‌ ها‌شمی، وزیر بهداشت در تاریخ دوم دی ماه لب به انتقاد شدید از وزارت رفاه گشود و در این باره اظهار داشت: «ظلم بزرگ دیگری که کرده‌ایم این است که 12سال پیش سلامت مردم را به دست بنگاه اقتصادی دادیم بنابراین سلامت مردم به وزارت رفاه رفت. اسم آن را گذاشتند رفاه و بنده معتقدم حیف این اسم است. این وزارت چه چیز برایش مهم است؟ برای او حقوق و سرمایه‌گذاری مهم استو بعد هم می‌گوید حقوق باید به دست کارگران و بازنشستگان برسد زیرا پزشکان وضعیت مالی خوبی دارند و این بدبختی ما شده اس .«

علی ربیعی وزیر رفاه هم در رد انتقادات شدید‌ها‌شمی گفت: « این حرف درست نیست. روزی که من به وزارتخانه کار آمدم بودجه تامین اجتماعی 8 هزار میلیارد تومان بود و امروز به 18هزار میلیارد رسیده که این رقم بسیار قابل‌توجه است. بنده می‌توانم تمام حسابرسی‌های تامین اجتماعی را شفاف نشان دهم، تمام هزینه‌های درمان در بخش درمان هزینه می‌شود، حتی بیشتر از آن. در حقیقت ما 7 از 27 درآمدی که به دست می‌آوریم را باید در بخش درمان، ازکارافتادگی و غرامت هزینه کنیم و 2 از 27 صرف پرداخت مستمری به بازنشستگان می‌شود.»

ربیعی افزود: «پول درمان کجا می‌رود؟ برخی می‌گویند پول درمان را سرمایه‌گذاری کردیم، که باید بگویم حتی ما پول سرمایه‌گذاری را به بخش درمان پرداخت کردیم. بنده وام گرفتم و شرکت‌ها را گرو گذاشتم و به درمان پرداخت کردم. پس تاکید می‌کنم که تمام پول درمان برای درمان خرج می‌شود و حتی به‌جای 7 بیست و هفتم، 9بیست و هفتم پرداخت کرده‌ایم.»

اما نکته دیگری که رئیس جمهور به آن اشاره کرد رشد اقتصادی بود رئیس جمهور تشریح کرد: «پیش‌بینی بانک جهانی هم برای امسال رشد بالای 6 درصد است و 6.6 درصد پیش‌بینی شده است. بنابراین رشد امسال ما بیش از آنچه که ما پایان سال پیش هدف‌گذاری کرده بودیم که 5 درصد بود، شده است. حتماً تا پایان امسال بیشتر هم خواهد بود و بالای 6 درصد رشد اقتصادی خواهیم داشت.»

اما کارشناسان معتقدند این رشد اقتصادی در حالی که کشور با رکود و تعطیلی واحدهای صنفی  دست و پنجه می زند چه معنایی دارد؟

عده ای دیگر نیز معتقدند دولت ها با جابجا کردن آمار می خواهند خود را موفق معرفی کنند.

رئیس‌جمهور در سخنان خود تاکید داشت  که به دو وعده انتخاباتی‌اش یعنی دستیابی به رشد اقتصادی بالا و کاهش تورم عمل کرده است، در حالی که بسیاری از تحلیلگران و به خصوص فعالان بخش واقعی اقتصاد ایران بر این باورند که تورم تک رقمی، به بهای تعمیق رکود و قفل شدن معاملاتشان در بازار رخ داده است و این تورم پایین، در سایه رکود شدید در اقتصاد ایران نمایان شده است.

البته مردان اقتصادی کابینه می‌گویند که نشانه‌های رونق در اقتصاد ایران در حال نمایان شدن است، اما فعالان اقتصادی، آن را تائید نمی‌کنند.

سید بهاءالدین حسینی هاشمی، کارشناس مسائل اقتصادی در خصوص عدد اعلامی دولت در مورد رشد اقتصادی نیمه اول امسال می‌گوید: رشد اقتصادی ایران ناشی از رشد درآمدهای نفتی است که هم متاثر از افزایش میزان صادرات نفت و تا حدودی هم بالا رفتن قیمت بوده است که باعث شده کشور، از جهشی در درآمدهای نفتی برخوردار باشد؛ اما این رشد، قطعا مقطعی است؛ چراکه با لحاظ کردن سال پایه، رشدی حادث شده و عدد اعلامی،  ناشی از سایر بخش‌های اقتصادی و غیرنفتی کشور نیست که بتواند اشتغال ایجاد کرده و بر روی درآمد سرانه تاثیر بگذارد.

رشد اقتصادی اعلامی که از سوی دولت عنوان شده، نشانگر هیچ چیز در  اقتصاد ایران نیست که در حقیقت دولتمردان بخواهند با بازی با اعداد و ارقام آن، به مردم وعده بدهند یا آن را دستاورد مثبتی قلمداد کنند؛ بلکه این رقم، صرفا یک عددی از هزینه‌های دولت بوده و نشانگر رشد تولید، صنعت، کشاورزی، اشتغالزایی،  کارایی و یا بهره‌وری نیست.

اگر تولید کالاها یا خدمات به هر وسیله ممکن در یک کشور افزایش پیدا کند، می‌توان گفت که در آن کشور، رشد اقتصادی اتفاق افتاده‌است، اثر رشد اقتصادی باید در جامعه مشهود باشد و مردم آن را لمس نمایند، در صورتی  در شرایط کنونی که فعالیت تعداد زیادی از مراکز تولیدی، متوقف  شده و میلیون‌ها نفر فارغ‌التحصیل مدرک‌به دست بیکار در کشور وجود دارد، اعداد و ارقام شاخص‌های اقتصادی اعلام شده،  زمانی می‌تواند درست و رشد داشته باشد که برای مردم ملموس باشد و مردم در حداقل شرایط مساعد اقتصادی باشند.

متغیرهای متفاوتی بر روی رشد اقتصادی هر کشوری تاثیرگذار هستند و نفت، یک متغیر اساسی است که در کشور ما، در رشد اقتصادی نقش به سزایی دارد.

این در شرایطی است که رشد اقتصادی اعلام‌شده، حاصل تولید نبوده و ناشی از درآمد نفت است.

در گزارش های بعدی به صحبت های دیگر رئیس جمهور به ویژه بحث برجام اشاره خواهیم کرد.