کلاه گشادی که در خریدهای اینترنتی بر سر مردم گذاشته میشود/ عدم نظارت بر فعالیت فروشگاه‌های مجازی
بصیر، شاید در سال های گذشته ایجاد کسب و کار الکترونیکی کاری غیر واقع و غیر معمول برای ما ایرانی ها تلقی می شد اما امروزه بواسطه استفاده از شبکه‌های مجازی مواردی همچون فروش و بازاریابی برای محصولات و کالاها را به فور در شبکه های اجتماعی و پیام رسانها شاهد هستیم.
گزارشهای منتشر شده نشان می دهد در سال‌های اخیر، حجم زیادی از خریدهای الکترونیکی از طریق آگهی‌های پست شده در شبکه‌های اجتماعی انجام شده است.
آمار نشان می‌دهد که 500 خرده فروشی آنلاین برتر جهان در سال 2013 درآمدی برابر 69/2 میلیارد دلار از طریق ارجاعات از شبکه‌های اجتماعی به‌دست آورده‌اند که این میزان در مقایسه با سال 2012، رشدی بیش از 60 درصد را تجربه کرده است.
اما در کنار روندهای جهانی آمار مشخصی از میزان درآمد شرکت های خرده فروشی و به اصطلاح فروشگاه‌های اینترنتی که در کشور مشغول به فعالیت هستند وجود ندارد اما بنا به گفته مدیرعامل شرکت پست کشور در سال ۹۳ حدود ۵ میلیون و ۳۰۰ هزار مرسوله به ارزش ۳۲۰ میلیارد تومان از فروشگاه‌ها و شرکت‌ها دریافت و تحویل مردم داده شده است که این آماردر سال 94 با حدود ۷ درصد رشد به بیش از ۴۰۰ میلیارد تومان رسیده است
همهگیر بودن اطلاعات شبکه‌های اجتماعی یکی از ویژگیهایی است که باعث شده است تنها با ایجاد یک کانال برای فروش محصول بتوانیم جامعه وسیعی را به عنوان مشتری جذب کنیم و گاهی حتی هزاران نفر در طی روز با ورود به کانال و گروه نگاهی به اجناس عرضه شده داشته باشند.
فاطمه رضایی یکی از شهروندان می گوید: چند باری اقدام به خرید اینترنتی کردهام و از اجناس راضی بوده ام اما تنها مشکل تاخیر در ارسال کالا بود و همین تاخیر باعث شده است که کمتر سراغ خرید اینترنتی برم.
بازار متنوع و وسیعی که گاهی با نیم ساعت گشتن در فضای مجازی و پیام رسانها می توان به آن دسترسی داشت فکر خرید و با قیمت مناسب را در ما دوچندان می کند و ما را در مسیر انتخابی قرار می‌دهد که شاید سال‌های آینده حتی برای خرید روزمره نیز با رد و بدل کردن چند پیام در نرم افزارهای پیام رسان از مغازه سرکوچه خرید و کرد آنها را درب منزل تحویل گرفت!!!!
*زنان بیشترین مخاطبان کانال های فروش
بررسی اجمالی مخاطبان این کانالهای فروش نشان می‌دهد که زنان بخش بیشتری از مخاطبان این کانالها بوده و عمده محصولات عرضه شده در کانال ها نیز شامل لوازم منزل، لباس، لوازم کادویی است.
رسولی از شهروندان پروپا قرص فروشگاه های مجازی است و میگوید اجناسی که درکانالهای فروش عرضه میشودقیمتهای مناسبتری دارند که اگر بخواهم آن را از مغازههای سطح شهر خرید کنم باید قیمت بیشتری را بپردازم.
اگرچه ایجاد چنین فروشگاههایی از بعد مثبت نگریسته میشود و هزاران نفر می توانند حتی در منزل خود اقدام به فروش محصولات کنند و افرادی نیز در کمترین زمان و در منزل خود سفارش خرید داده و اقدام به خرید اینترنتی کنند اما به نظر میرسد بار منفی آن نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
سلطانی به عنوان یک فروشنده ایجاد کانال برای فروشگاه را وسیله ای برای ارتباط با مشتریان و جذب مشتری میداند و میگوید: ما در کانال فروشگاه خود تمامی اجناسی که جدید است را قرار می دهیم و با ارتباطی که با مشتریان داریم این اطلاع رسانی به آنها داده می شود و علاوه بر این تبیلغات وسیعی که از طریق این کانال ها انجام شده باعث شده حتی مشتریانی از سایر شهرها هم داشته باشیم.
تعاملهایی که با شبکه‌های اینترنتی انجام میشود با مزایایی همچون ایجاد ارتباط بسیار گسترده با بازار مشتریان، دسترسی به انبوه اطلاعات از خرید و فروش و شبکه وسیع از فروشگاه‌های اینترنتی ، مشتریان هدف مند تر و بیشتر.و تبلیغات بیشتر، در سال‌های اخیر رشد قابل توجهی کرده است و تمایل به خرید و فروش و مبادلات الکترونیکی و مجازی افزایش پیدا کرده است، تا جایی که این روند باعث رشد چشمگیر شرکت‌های فعال در این عرصه شده است
بسیاری از این کانالها با در اختیارگذاشتن راه ارتباطی توضیحاتی در مورد چگونگی خرید کالا به مشتریان ارائه میدهند که این توضیحات تنها یک نمونه از نحوه خرید در یکی از کانالها ی فروش لباس است که باید ابتدا تصویر جنس مورد نظر ارسال شده و در صورت موجود بودن لباس موردنظر وجه لباس به علاوه هزینه ارسال واریز شود.
در این رابطه برخی از کانال ها با دریافت تمامی مبالغ در ابتدای سفارش کالا را در درب منزل تحویل مشتری می دهند که متاسفانه در برخی از موارد شاهد کلاهبرداری هایی از جمله عدم مطابقت کالا با جنسی که در این کانال عرضه شده و گاها با عدم دریافت کالا مواجه میشویم .
*رسانه قالب در بحث فروش اینترنتی شبکه اجتماعی تلگرام است
نوید کمالی کارشناس رسانه و فضای مجازی در این رابطه میگوید: وقتی لفظ تجارت الکترونیک را می آوریم این تجارت الکترونیک در فضای رسانه ای اتفاق می افتد که مخاطب بیشتری داشته باشد که در بحث خریدهای اینترنتی و تجارت الکترونیک امروز رسانه قالب شبکه‌های اجتماعی بوده و بیشتر در شبکه اجتماعی تلگرام که در کشورما بعضا 30 تا 40 میلیون کاربر دارد حضور بیشتر فروشگاه‌های الکترونیکی را می بینیم .
شبکه‌های اجتماعی روزانه هزاران ارتباط را بین مردم برقرار میکنند؛ بدون آنکه کاربران اطلاع دقیقی از مقصد نهایی داشته باشندکه همین امر میتواند زمینه ای برای سوء استفاده های احتمالی را فراهم کند سوءاستفادههایی که نشات گرفته است از عدم واد رسانه ای درست مخاطبان باشد.
نوید کمالی کارشناس رسانه و فضای مجازی در این رابطه می گوید: هیچ نظارت خاصی بر عرضه کالا درشبکه های مجازی وجود ندارد و ما در این رابطه به کاربران توصیه میشود از فروشگاه‌های اینترنتی دارای نماد اعتماد الکترونیکی (Enamad) خرید کنند.
وی با بیان اینکه متاسفانه در حوزه پزشکی و داروها مشکل جدی را در زمینه فروش کالاهای تقلبی داریم، ابراز می کند: فعلا حقوق و قوانین تجارت الکترونیک برای فروشگاه های مجازی ایجاد شده در شبکه های اجتماعی راهکارخوبی ندارد و باید قوانین تجارت الکترونیک مورد بازنگری قرار گیرد.
* حتما خریدهای انجام شده را مستند سازی کنید
کارشناس رسانه و فضای مجازی با توصیه به کاربران می گوید: حتما خریدهای انجام شده را مستند سازی کنید چرا که با داشتن این مستند سازی به راحتی می توان رهگیری و برخورد قانونی کرد و نباید خیلی سریع به تبلیغات مجازی اعتماد کرد چرا که متاسفانه بسیای از کاربران ما سواد رسانه ای نداشته و به هر پیامی که در فضای مجازی منتشر می شود اعتماد می کنند که همین موضوع در خریدهای اینترنتی مشکل ساز است
کمالی در پایان بیان می کند: افراد در صورت کلاهبرداری و یا مواجه با موارد مشکوک در فضای مجازی میتوانند از طریق سایت police.ir و در بخش گزارشات مردمی و یا از طریق سایت گرداب به نشانی gerdab.ir و در بخش سامانه تعاملی گرداب گزارشات و شکایتهای خود را در خصوص جرائم و حتی سایتهای غیر اخلاقی مطرح کنند.
در پایان باید گفت بخش بزرگی از جرائم با پیشگیری قابل اجتناب است و چه خوب است که با بالا بردن سطح آگاهی خود فریب تبلیغات دروغین را نخوریم.
دانا
