فرهنگ قرآنی؛ مهمترین عامل شکل‌دهی هویت آکادمیک دانشجویان
به گزارش پایگاه خبری بصیر، حجت‌الاسلام‌والمسلمین حمید محمدی، معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در مراسم افتتاحیه بیست‌و‌هشتمین دوره مسابقات قرآن دانشجویان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری که صبح امروز، چهارشنبه 10 مهرماه، در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد، درباره نقش فرهنگسازی قرآنی در شکل یری هویت دانشگاهی دانشجویان سخنرانی کرد.
وی اظهار کرد: ایجاد فرایند تولید دانش و تربیت تخصصی منابع انسانی دو کارکرد اساسی دانشگاه و مبنای رشد و توسعه علمی جامعه است؛ فرهنگ دانشگاهی یکی از عوامل موثر در رشد و تحقق این کارکردهای دانشگاه به شمار می‌رود.
حجت‌الاسلام محمدی افزود: فرهنگ دانشگاهی فضای نمادین و اجتماعی، عرف، رفتار و گفتمان موجود و حاکم بر دانشگاه است که مهمترین کارکرد آن هویت‌سازی برای فرد است؛ همان چیزی که به آن «هویت دانشگاهی» می‌گوییم.
وی خاطرنشان کرد: مطالعات علم‌پژوهی و جامعه‌شناسی دانشگاهی در ایران نشان می‌دهد که علی‌رغم پیشرفت‌های زیادی که در سال‌های اخیر داشته‌ایم و هنوز با رسیدن به افق‌های مطلوب فاصله بسیار داریم؛ بسیاری از مطالبات مقام معظم رهبری درباره دانشگاه و دانشجو تحقق نیافته است.
معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: محیط دانشگاه ترغیب‌کننده و برآوردنده نیازهای بومی نیست و مشکلات بسیاری از این دست در فضای دانشگاهی ما موجود ماست و ما نمی‌خواهیم عالمانه و عامدانه بر سر آن چشم ببندیم و خود را به غفلت بزنیم، بلکه باید در صدد اصلاح و بهبود و ارتقای وضع موجود باشیم.
وی گفت: بسیاری از این مشکلات ناشی از فرهنگ دانشگاهی و الگوهای فرهنگی حاکم بر دانشگاه‌های کشور است که گام نخست برای ارتقاء و تعالی فرهنگ دانشگاهی، ایجاد عزم از سوی دانشجویان و دانشگاهیان، اراده و عمل جهت ارتقاء و بهبود فرهنگ دانشگاهی و اتخاذ راهبرد فرهنگی برای تقویت و بسط هویت دانشگاهی بر اساس هویت دانشگاهی ایرانی اسلامی از سوی سیاستگذاران و متولیان است.
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی درباره نقش قرآن در هویت‌بخشی و فرهنگ دانشگاهی عنوان کرد: اگر هویت آکادمیک دانشجویان براساس فرهنگ قرآنی شکل گیرد، منجر به توسعه فرهنگ قرآنی به معنای تعمیم و تعمیق شناخت و ایمان به قرآن و ارتباط و انس با آن و تحقق مضامین آیات قرآنی در رفتار فردی و اجتماعی دانشگاهیان می‌شود.
وی اضافه کرد: در فرهنگ هویت‌ساز قرآنی، قرآن کریم داروی دردها و شفای بیماری‌های انسان است: «وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاء وَرَحْمَهٌ لِّلْمُؤْمِنِینَ وَلاَ یَزِیدُ الظَّالِمِینَ إَلاَّ خَسَارًا »(اسری/82) و امیر سخن در نهج‌البلاغه فرموده است «استشفوا بنوره فانه شفاء الصدور».
حجت‌الاسلام محمدی خاطرنشان کرد: انسان دارای شئون مختلف نظری و عملی است. مهمترین بیماری نظری انسان، جهل و ناآگاهی است؛ مهمترین بیماری عملی انسان، ضلالت و گمراهی از حق و حقیقت است. پس قرآن انسان را از جهل به علم و از ضلالت به هدایت می‌رساند. در این نگاه، مراد از استشفاء به قرآن یعنی علم‌جویی و هدایت‌جوبی از قرآن؛ استشفاء از قرآن یعنی طلب دانش از قرآن.
آزاداندیشی قرآنی
وی در معنای آزاداندیشی قرآنی گفت: قرآن کریم همواره به حریت تفکر و اندیشه به دور از تعصب ارج نهاده و عالمان را به حکمت و جدال احسن فرا می‌خواند. همچنین یکی از دلائل روشن قرآنی برای آزاداندیشی، دستور به مرابطه است: « یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ اصْبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ وَاتَّقُواْ اللّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ »(200 آل‌عمران).
معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار کرد: بهترین راه برقراری مرابطه، ارتباط آزاد فکری است، چون موجود متفکر مختاری به نام انسان اگر بخواهد با همنوع خود مرابطه برقرار کند، اصیلترین راه ترابط، ترابط فکری است.
وی تصریح کرد: آزادی اندیشه نه تنها به صورت امر به تفکر، تعقل، تدبر، استماع و مانند آن در بیش از سیصد آیه مطرح شده است، بلکه سراسر قرآن دعوت به تفکر و تدبر است، قرآن ما را به تفکر آزاد دعوت کرده و تفکر همیشه با اشکال و پرسش همراه است. برای هر متفکری چند مسئله طرح می‌شود که برخی حق و برخی باطل است و او باید قدرت طرح این مسائل را در فضای باز داشته باشد.
تحصیل علم نافع قرآنی
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی گفت: در فرهنگ هویت‌ساز قرآنی، قرآن کریم علم نافع را مطلوب حوزه و دانشگاه می‌داند. بر این اساس مسئله دانشگاه‌ها علومی خواهد شد که مشکلات و نیازهای جامعه خودی را بر طرف می‌کنند. در فرهنگ هویت‌ساز قرآنی، قرآن کریم آموزش مشارکتی و فعال است، نه اقتدارگر و منفعل؛ چراکه «فوق کل ذی علم علیم؛ ما اوتیتم من العلم الا قلیلا».
وی در پایان مطرح کرد: این مطالب طرح بحث و شمه‌ای از فرهنگ‌آفرینی و هویت‌سازی فرهنگی قرآن در محیط آکادمیک ایرانی اسلامی است، هر اقدام فرهنگساز و هویت‌بخش که موجب حضور فرهنگ قرآنی در مسیر جامعه‌پذیری دانشگاهی و شکل‌گیری هویت دانشگاهی دانشجویان شود، می‌تواند گونه‌ای فرهنگسازی قرآنی باشد که جامعه ما به شدت به آن نیازمند است و برگزاری این مسابقات می‌تواند یکی از این موارد تلقی شود.
منبع: ایکنا
