فرصت‌های دیپلماتیک ایران در سطح منطقه و جهان در این روزها

بصیر، در طول یک ماه گذشته منطقه و جهان شاهد تحولات گسترده‌ای بود که به جرات می توان گفت اگر این تحولات به درستی مدیریت شود به نفع منافع ملی کشور ما است.

ویژگی تمامی این تحرکات این بوده که در مورد کشور ما است و با یک برنامه‌ریزی و هدایت درست می‌توان بهترین بهره برداری را از آن به عمل آورد.

برهم خوردن رابطه کشورهای حوزه خلیج فارس با کشور قطر نخستین تحولی است که در منطقه صورت گرفت و با سفر منطقه ای ترامپ به خاورمیانه موجب ایجاد تفرقه در بین کشورهای منطقه شد و عملا قطر را از میان کشورهای عرب منطقه خارج کرد.

تحریم‌های همه جانبه چند کشور علیه قطر موجب شد این کشور کوچک دست نیاز به سوی دیگر کشورها از جمله ایران و ترکیه برای تامین مایحتاج غذایی خود دراز کند.

کشور ما هم با توجه به نزدیکی و همسایه بودن با قطر می تواند نقش گسترده‌ای در تامین نیازهای این کشور بازی کند البته این امر مستلزم برنامه ریزی درست و استفاده از این فرصت به دست آمده است.

هر چند که عده ای معتقدند این امر موقت بوده و در روزهای آینده روابط این کشورها با قطر اصلاح خواهد شد اما در زمینه‌های اقتصادی  کشور ما می‌تواند جایگزین خوبی برای قطر باشد.

این کشور با توجه به شرایط سرزمینی خود مجبور است همیشه و در طول سال تمامی مایحتاج خود را از سایر کشورها وارد نماید، اما با بحران به وجود آمده حداقل در زمینه های اقتصادی کشور ما می تواند جایگزین سایر کشورها در زمینه صادرات محصولات خود به قطر باشد.

ترکیه در تلاش است تا با افزایش صادرات خود به کشور قطر موقعیت خود را بهبود ببخشد و حتی همکاری خود را از زمینه‌های اقتصادی فراتر برده و به سمت مسائل نظامی و گسیل نیروهای خود به این کشور نیز کشانده است.

همچنین آمریکایی ها هم با ایجاد تفرقه در سطح منطقه تلاش می‌کنند تا با فروش هر چه بیشتر تجهیزات و امکانات نظامی به طرفین قراردادهای کلان نظامی را با کشورهای منطقه افزایش دهند.

مجموع این تحولات موجب شده تا هر کدام از کشورها تلاش کنند تا از این وضعیت استفاده کرده و سود خود را از این بحران برده و لازم است که مسئولان کشور ما نیز از این امر غفلت نورزیده و سیاست درستی در این زمینه به کار بگیرند.

دومین تحول بسیار مهم در عرصه منطقه ای اقدامات تروریستی تهران و تهدیدات مستقیم کشور عربستان علیه ایران است.

در طول روزهای گذشته مقامات عربستانی با حضور در شبکه های اجتماعی تهدیدات علنی خود را ابراز داشته اند و اتفاقات تروریستی تهران و حمله به مرقد امام خمینی و مجلس شورای اسلامی را می توان نمود بیرونی و عملی شده این تهدیدات دانست. انجام چنین عملیاتی بدون همکاری و هماهنگی دولت عربستان زمینه بروز و ظهور را پیدا نمی کرد و این کشور حتی دامنه اقدامات ضد امنیتی خود را گسترش داده و عملا کشور ما را تهدید نیز نموده است.

دستگاه دیپلماسی کشور باید با طرح شکایتی رسمی از کشور عربستان در مجامع بین المللی و  تصویب قطعنامه‌های در مجمع عمومی سازمان ملل جلوی وحشی گری‌های متعدد و خونریزی‌های بیشتر دولتمردان سعودی را بگیرد و با فشار سیاسی و رسانه ای دامنه تحرکات تروریستی دولت عربستان و حمایت وی از گروههای تجزیه طلب و ضد امنیت ملی کشور مان را خنثی کند.

به نظر می رسد اگر این اقدامات از سوی دستگاه دیپلماسی کشور صورت نپذیرد باید در آینده شاهد اقدامات گسترده‌تر و بیشتری از سوی این کشور و حامیان آنها باشیم. امری که در طول روزهای گذشته خود را نشان داده و بسیاری از این گروه‌های تروریستی مورد حمایت دولت عربستان در کشور توسط نهادهای امنیتی و اطلاعاتی شناسایی شده و از بین رفته‌اند.

تحول سوم در زمینه بین‌المللی رخ داده است، سیاست های رئیس جمهور آمریکا علیه کشورهای اروپایی موجب شده تا بسیاری از رهبران کشورهای اروپایی سطح روابط خود را با دولت آمریکا محدود کنند و شکافی بزرگ بین آمریکا و اروپا ایجاد شد.

امری که پس از پایان یافتن جنگ جهانی دوم بی سابقه بوده و تا به امروز موردی وجود نداشته است که تا این اندازه شکاف بین کشورهای اروپایی و امریکا به وجود آید.

ایجاد این شکاف نیز می تواند در عرصه سیاسی و دیپلماتیک برای کشور ما دستاوردهای بسیار زیادی داشته باشد، با توجه به سیاست های ضد آمریکایی رهبران اروپا و جدا شدن آن‌ها از این کشور می توان با تدوین سیاستهای اصولی و روشنگرانه و فرصت پسابرجامی عملا منافع سیاسی خود را با اروپا تنظیم کرد.

همچنین وضع تحریم های جدید از سوی دولت آمریکا علیه نهاد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که با رای مثبت 98 سناتور سنا صورت پذیرفت خود نشان دهنده نقض عهد آمریکا در برجام است که قدرت مانور ما را در برابر کشورهای اروپایی بالا برده و به آن‌ها نشان خواهد داد که این کشور آمریکاست که به تعهدات خود پایبند نیست.

مجموع این تحولات موجب خواهد شد تا کشورهای اروپایی در سیاست های خود در برابر جمهوری اسلامی ایران  بازنگری اساسی داشته باشند و مستقل تصمیم گرفته و زمینه های همکاری بیشتری با ایران داشته باشند.

لازم است که دستگاه دیپلماسی کشور از فرصت‌های به وجود آمده در سطح منطقه ای و جهانی نهایت بهره‌برداری را انجام دهد تا هم در زمینه‌های اقتصادی و هم در زمینه‌های سیاسی شاهد تحولاتی چشمگیر باشیم.

رضا سیفایی