همه ناقضان برجام؛ از اتحادیه اروپا تا سنای آمریکا/ بازی برجام چند چند و به نفع کیست؟

بصیر، طی روزهای گذشته،‌ اتحادیه اروپا فهرست اسامی 23 شخص حقیقی و 14 شخص حقوقی را در رابطه با “تحریم‌های موشکی بالستیک و منع اشاعه سلاح‌های هسته‌ای” ایران مطابق با اصلاحیه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد، اعمال و به روز کرد.

بیشتر این افراد قبلا از سوی شورای امنیت تحریم شده بودند اما برخی هم به اولین بار بود که تحریم می شدند؛ این افراد و شرکت ها به خاطر فعالیت های خود در صنعت موشکی و هوا فضا تحریم شدند.

نکته قابل توجه این بود که تمدید تحریم ها از سوی هر کشور یا اتحادیه اروپا نقض برجام تلقی می شود و به ادعای برخی از کارشناسان بار دیگر اتحادیه اروپا برجام را نقض کرده است.

در هفته های گذشته هم سنای آمریکا امروز در رای‌گیری نهایی، طرح تحریم جدید ایران را تصویب کرده بود؛ طرح تحریم جدید ایران به خاطر حمایت از تروریسم و نقض حقوق بشر به 51 رای نیاز داشت و به راحتی در سنا تصویب شده بود.

طرح «مقابله با اقدامات بی‌ثبات‌کننده ایران» بر سه محور تحریم‌های موشک بالستیک، تحریم‌های جدید تروریسم و اجرای تحریم تسلیحاتی تصویب شده بود. این تحریم های پیچیده در نظر کارشناسان کشور مادر تحریم ها نام گرفتند چرا که برای اولین بار افراد و جایگاه هایی برای همیشه در کشور مورد تحریم قرار می‌گرفتند.

کارشناسان هسته ای کشور تقریبا با یک نظر اعلام کردند که این تحریم ها ناقض برجام بوده و در ادامه این ماجرا ظریف و تیم مذاکره کننده هم اعلام کرد سنای آمریکا با این اقدام برجام را نقض کرده است.

با گذشت دو سال از زمان تصویب برجام این چندمین باری است که برجام نقض شده است و هنوز اقدام متقابل محسوسی از سوی ایران مقابل این بدعهدی های آمریکا دیده نشده است.

شاید بازخوانی برخی از اظهارات روحانی به عنوان رئیس جمهور در زمان مذاکرات بتواند آرمان های دولت یازدهم از مذاکره با 5+1 را روشن تر کند.

در جایی که دولت یازدهم همه مشکلات کشور را به برداشته شدن تحریم ها و مذاکره با آمریکا گره زده بود، امتیاز های زیادی از سوی تیم مذاکره کننده داده شد تا برجام به نتیجه برسد.

تحلیل رئیس جمهور از این مذاکرات موفقیت و پیروزی بزرگ بود تا جایی که در تیرماه سال 94 روحانی در جمع هیات دولت اظهار داشت:  آنها با زبان حقوقی پذیرفته اند که تحریم ها تأثیری بر جمهوری اسلامی ایران نداشته و باید آن را کنار بگذارند، همان دستگاه هایی که قطعنامه ها را علیه ایران وضع کردند، امروز خودشان آنها را کنار گذاشتند که این موضوع خیلی مهم است.

وی در مواجه با انتقادات شدیدی که از نحوه مذاکرات و امتیازاتی که ایران به طرف غربی داده بود مثال گل زدن و گل خوردن را عنوان کرده و گفت: حتی در یک مسابقه و بازی فوتبال وقتی می گوییم برنده یا موفق شدیم، معنایش این است که سه گل زده و دو گل خورده ایم، حالا عده ای بگویند که می شد از فلان فرصت هم استفاده کرد و گل های بیشتری زد. باید دید که در مقابل چه تیمی بازی کرده ایم و الا اگر در کنار گود نشسته و تماشاچی باشیم، می توانیم درخواست های بیشتری هم مطرح کنیم.

بررسی عملکرد تیم مذاکره کننده غربی شامل اتحادیه اروپا و آمریکا در دو سال گذشته نشان می دهد که آنگونه که برجام برای ایران پایبندی ایجاد کرده است برای طرف مقابل نتوانسته است همرا ه با تعهد و الزام باشد.

در جایی که بارها مقامات غربی و اروپایی اذعان داشته اند که ایران به همه تعهدات خود پایبند بوده است اما همچنان شاهد هستیم که اتحادیه اروپا و آمریکا در قبال کوچکترین اقدام موشکی ایران دست به وضع تحرمی های جدید علیه ایران می زنند، موضوعی که مغایرت اساسی با روح و متن برجام دارد.

در جایی که روحانی در دوسال گذشته اعلام کرده بود سه گل زدیم و دو گل خورده ایم امروز کارشناسان زیادی معتقد هستند که هزینه های برجام تا کنون بسیار بیشتر بوده است؛ به نظر می رسد در بازی 90 دقیقه ای میان ایران و 5+1 که روحانی مدعی برد 3 بر دو ایران در آن بود تا این لحظه ایران دو گل عقب مانده است.

باید در نظر داشت اگر بخواهیم به همان نتیجه مطلب و بازی یعنی برد سه بر دو دست پیدا کنیم اکنون نوبت گل زدن ایران فرا رسیده است؛ قبل از آن که فرصت 90 دقیقه ای برجام تمام شود بهتر است تیم مذاکره کننده و کمیته ناظر بر اجرای صحیح برجام اقداماتی را انجام دهد تا نه تنها گل های خورده جبران شود بلکه بتوانیم از تیم حریف جلو بیفتیم.