بیکار باش اما دکتر باش!/ کار و مهارت‌آموزی نیازمند یک فرهنگ غالب است/ شیک‌پوشان مدرک به‌دست در راهند
بصیر، وضعیت اقتصادی کشور می‌طلبد که مردم درک درستی از بازارکار و اشتغال آینده فرزندان خود داشته باشند. تصورهای غلط اشتباه در مورد آینده فرزندان موجب شده تا نسل سوم انقلاب تنها به سمت دانشگاه‌ها سوق پیدا کنند و با امید به استخدام در ادارات دولتی، حضوری بیش از ظرفیت موجود در مراکز آموزش عالی کشور داشته باشند.
دلیل بخشی از معضل بیکاری نبود راهنمایی درست و فرهنگ مبتنی بر پرهیز از روحیه کارآفرینی است، که موجب شده تا دانش‌آموزان و حتی جوانان در آرزوی مشاغلی باشند که دور از دسترس است.
این تصورهای غلط در جامعه باعث ایجاد فضایی نامطلوب برای دیگر مشاغل مفید اقتصادی در بازار شده است. در حال حاضر بازار و حتی نیازهای عمومی جامعه ایجاب می‌کند که دانش‌آموزان و جوانان به مهارت آموزی روی آورند. در مدارس استان، شاهد هدایت تحصیلی بخش قابل توجهی از دانش‌آموزان به دروس غیر فنی هستیم. بسیاری از خانواده‌ها تحصیل فرزندشان را در دروس فنی دور از شان و بدون جایگاه اجتماعی می‌دانند. گویی خانواده‌ها می‌پسندند که فرزندشان یک پزشک بیکار باشد تا یک تولید کننده و کارآفرین شاغل!
مسئولان امر نیز بر این موضوع مهر تایید زده‌اند.
آموزش‌های فنی و حرفه‌ای به چشم یک شغل دیده نمی‌شود
مدیرکل آموزش فنی و حرفه‌ای مازندران با بیان اینکه فرهنگ فراگیری آموزش‌های مهارتی در استان هنوز جا نیافتاده است، گفت: مازندران دارای 998 آموزشگاه فنی و حرفه‌ای است که تعداد قابل توجهی با صندلی‌های خالی مواجه هستند.
وی افزود: مردم به آموزش‌های فنی و حرفه‌ای به چشم یک شغل نگاه نمی‌کنند و این تلقی موجب شده تا راه درستی را در کسب مهارت‌های کارآفرینی انتخاب نکنند.
مدیرکل آموزش فنی و حرفه‌ای مازندران، وجود صندلی‌های خالی آموزشگاه‌های فنی و حرفه‌ای را متوجه دولت ندانست و تصریح کرد: دولت بسترهای خوبی برای آموزش‌های مهارتی ایجاد کرده است، اما تصور نادرست از تحصیلات دانشگاهی موجب شده تا رغبتی برای فراگیری آموزه‌های مهارتی وجود نداشته باشد.
مدرک دانشگاهی که شغل نمی‌شود؛ باید مهارت کسب کرد
گرزین با بیان اینکه مدرک تحصیلی دانشگاهی تضمینی برای کسب شغل نیست، خاطرنشان کرد: در آموزشگاه‌های فنی و حرفه‌ای مهارت‌هایی به هنرجویان تدریس می‌شود که می‌توانند با اندکی سرمایه، شغلی برای خود فراهم کنند.
وی کشورهای توسعه‌یافته را متمرکز بر توسعه آموزش‌های مهارتی به نسل جوان دانست و تاکید کرد: فرهنگ مهارت‌آموزی در کشورهای توسعه‌یافته موجب شده تا مشکل بیکاری به مرز بحران اجتماعی نرسد و جوانان اکثرا مشغول به کاری باشند.
نگاه تعصبی خانواده‌ها به برخی رشته‌های تحصیلی
مدیرکل آموزش و پروش مازندران نوع نگاه تعصبی خانواده‌ها را به برخی رشته‌های تحصیلی، چالشی بزرگ در هدایت درست تحصیلی دانش‌آموزان دانست و تصریح کرد: خانواده‌ها به سختی می‌پذیرند که فرزندان آن‌ها در رشته‌های فنی و حرفه‌ای و کار و دانش تحصیل کنند، در صورتی که این تقکر نیروی کار فعال استان را به سمت مدرک‌گرایی صرف سوق می‌دهد.
سید علی قاسمی گفت: بخش قابل توجهی از خانواده‌های دانش آموزان، تحصیل فرزندشان را در رشته‌های فنی و حرفه و کار و دانش کسر شأن خانوادگی قلمداد می‌کنند در صورتی‌که بیکاری، امروز موجب بروز بحران در همان خانواده‌هایی شده که بر هدایت تحصیلی اشتباه اصرار ورزیده‌اند.
وی با بیان اینکه بسترهایی را آماده کرده‌ایم که دانش آموزان بتوانند در زمان تحصیل در رشته مورد علاقه، مهارتی بیاموزند تا بتوانند با اتکا به آن، کارآفرینی داشته باشند، اظهار کرد: این مهارت‌ها منجر به توانمندی اقتصادی می‌شود تا در صورت عدم موفقیت در رشته تحصیلی مورد نظر، بتوانند با تکیه بر مهارتی که در دوران دانش‌آموزی کسب کرده‌اند، کارآفرینی داشته باشند.
اولویت نیازها روی مهارت‌های فنی حرفه‌ای است
مدیرکل آموزش پروش با بیان اینکه تمرکز ما هدایت تحصیلی بخش قابل توجهی از دانش آموزان به رشته‌های فنی و حرفه‌ای و کار و دانش است، تاکید کرد: باید خانواده‌ها را متقاعد کرد که فرزندان خود را به رشته‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش هدایت کنند تا بتوانند به عنوان نیروی کار فعال پا به جامعه گذارند.
وی خواستار همکاری رسانه‌ها در توجه مردم به کارآفرینی شد و اظهار کرد: اگر افکار جامعه به سمت هدایت تحصیلی درست و منطقی برود، یقیناً شاهد ایجاد روحیه کارآفرینی در بین مردم خواهیم بود.
تحصیل دختران در رشته‌های علمی راحت‌تر از رشته‌های فنی است
در این خصوص از چند تن از خانواده‌ها مواردی را جویا شدیم.
با مادر یکی از دانش آموزان دختر به گفت و گو نشستیم. مادر این دانش آموز در پاسخ به این پرسش که شما می‌پسندید فرزند شما در آینده پزشک شود یا تولید کننده کارگاه تولیدی پوشاک، پاسخ داد: یقیناً پزشک شدن فرزندم را بیشتر می‌پسندم.
وی با بیان اینکه دست‌یابی به کارگاه تولیدی بسیار دشوارتر از دست‌یابی به مدرک پزشکی است، اظهار کرد: تحصیل دختران در رشته‌های نظری و علمی بسیار راحت‌تر از رشته‌های فنی است، در این آشفته بازار اقتصادی نمی‌پسندم فرزندم درگیر شغلی شود که نه تنها دولت حمایت نمی‌کند، بلکه شاهد واردات هر گونه اجناسی به کشور هستیم و بازاری برای تولید داخل، به خصوص پوشاک وجود ندارد.
وی افزود: اگر در رشته پزشکی موفق نشود، دچار زیان هنگفت مالی نمی‌شود، اما برای ورود به بازار کار نیازمند به سرمایه اولیه است.
این مادر دانش آموز گفت: در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که دولت‌ها به فکر تولیدکننده نیست، به همین خاطر دوست ندارم فرزند دخترم به مشاغل فنی روی آورد.
وی در پاسخ به این پرسش که اگر فرزند شما در رشته پزشکی قبول نشود نباید به فعالیت تولیدی دست بزند؟، گفت: رشته‌های فنی که مختص خانم‌ها است وجهه اجتماعی ندارد، مثلا کسی که کارگاه تولیدی پوشاک دارد، در جامعه به چشم یک فرد معمولی دیده می شود و به همین خاطر، می‌پسندم فرزندم بیکار باشد تا به چنین مشاغلی روی نیاورد.
رشته‌های فنی اولویت دوم در صورت عدم موفقیت!
با مادر یکی از دانش آموزان پسر در این خصوص به گفت و گو نشستیم، وی در پاسخ به این پرسش که شما دوست دارید فرزندتان یک برقکار حرفه‌ای شود یا پزشک، پاسخ داد: یقیناً علاقه‌مند هستم فرزندم در رشته‌های علمی و حتی پزشکی موفقیت داشته باشد.
وی در ادامه با بیان اینکه درس خواندن برای فرزندم هزینه‌ای نخواهد داشت و پیشرفت‌های به دست آمده موجب کسب جایگاه اجتماعی بهتری برای او می شود، اظهار کرد: رشته‌های فنی برای خانواده‌هایی که علاقه‌مند هستند فرزندشان در رشته‌های علمی تحصیل کنند، به دور از شان خانوادگی آن‌ها است!.
وی در پاسخ به این پرسش که اگر فرزند شما در رشته پزشکی قبول نشود نباید به کارآفرینی روی آورد تا از پس هزینه‌های زندگی برآید؟، گفت: یقیناً علاقه مند هستم فرزندم مهارتی را بیاموزد که اگر در رشته دلخواه موفق نشد در آن مهارت دست به کارآفرینی بزند، ولی این موضوع باعث نمی‌شود که در هدایت تحصیلی فرزندم از او بخواهم در رشته فنی تحصیل کند!
ضرورت ترویج فرهنگ کار و تلاش
به گزارش گروه اقتصادی بلاغ، با توجه به موارد بیان شده باید دریافت که نه تنها فضای عمومی جامعه به سمت تربیت نیروهای کارآفرین نیست، بلکه خانواده‌ها کارآفرینی را در اولویت دوم مشاغل آینده فرزندان‌شان قرار داده‌اند. شاید با این توضیحات بتوان درک کرد چرا اقتصاد مقاومتی در کشور به کندی پیش می‌رود. برای توسعه کارآفرینی ابتدا باید فرهنگ کار و تلاش را در بین جوانان ترویج کنیم سپس به فکر ایجاد مشاغل باشیم!
