روز عرفه فرصتی دوباره برای جاماندگان از شب‌های قدر
بصیر، نهم ذیحجه را روز عرفه گویند، این روز از روزهای مهم برای مسلمانان و از جمله شیعیان است. گرچه عید نامیده نشده اما همچون عید خوانده شده است.
آنجا که امام سوم شیعیان حرکت خود را به سوی کربلا پس از مراسم حج آغاز کرد برای شیعیان از اهمیت به‌سزایی برخوردار است و همچنین زیارت امام سوم شیعیان در این روز بسیار توصیه شد. «دعای امام حسین در روز عرفه» از مهم‌ترین اعمال این روز که پس از نماز ظهر و عصر خوانده می‌شود. عید قربان پس از روز عرفه قرار دارد.
در این روز حجاج از شهر مکه به صحرای عرفات آمده و در آنجا به راز و نیاز و دعا پرداخته و پس از نماز ظهر و عصر این دعا را در کنار کوه جبل الرحمه می‌خوانند.
سپس حجاج به‌سمت سرزمین مشعر الحرام حرکت می‌کنند تا در روز عید قربان در سرزمین منا باشند.
خطبهٔ روز عرفه، خطبه اصلی مراسم حج واجب است که هرساله توسط بالاترین مفتی عربستان سعودی خوانده می‌شود.
روزی که درهای بخشش خداوند باز است
حجت‌الاسلام احمد محمدی کارشناس علوم دینی در گفت‌وگو با بلاغ با بیان اینکه روز نهم ذی‌الحجه، روز نیایش و عید مسلمانان است، اظهار کرد: در این روز درهای احسان و بخشش خداوند برای بندگانش گشوده خواهد شد و شیطان در این روز حقیر و رانده می‌شود.
وی افزود: روز عرفه فرصتی دوباره برای جاماندگان از شب‌های قدر است و در همین باره امام صادق علیه‌السلام فرمودند: «اگر شخصى گناهکار نتواند در شب‌هاى با برکت ماه رمضان به ویژه شب‌هاى قدر، خود را در معرض نسیم رحمت الهى قرار دهد و آمرزیده شود، او تا سال آینده بخشوده نمى‌شود، مگر اینکه عرفه را درک کند و از امتیازات آن روز بهره گیرد».
محمدی تصریح کرد: بهترین مکان‌ها که برای حضور در این روز سفارش شده، عرفات و کربلا است اما این روز آنقدر دارای عظمت است که هر جایی در این دنیا، دستی به سوی آسمان دراز شود و دلی شکسته شود، خداوند آن را دست خالی برنمی‌گرداند.
این کارشناس علوم دینی گفت: در شب عرفه تمامی دعاهای خیر به اجابت می‌رسد و برای کسی که در این شب به عبادت خداوند بپردازند معادل 170 سال اطاعت و عبادت به او پاداش داده می‌شود. احیای شب عرفه و دعا کردن بسیار توصیه شده است و همچنین زیارت امام حسین علیه‌السلام نیز از مواردی است که برای اعمال شب عرفه ذکر شد.
درس عرفه مقاومت است
رضا ابراهیمی کارشناس فرهنگی در گفت‌وگو با بلاغ با بیان اینکه روز عرفه از اعیاد عظیم است اگر چه به اسم عید نامیده نشده، گفت: در این روز حق تعالی بندگان خویش را به عبادت و طاعت خود فراخوانده و سفره‌های جود و احسان خود را برای ایشان گسترانیده و شیطان در این روز خوار و حقیرتر و رانده‌تر و در خشمناک‌ترین اوقات خواهد بود.
وی درباره وجه تسمیه روز عرفه با بیان اینکه جبرائیل علیه‌السلام هنگامی که مناسک را به ابراهیم می‌آموخت، چون به عرفه رسید به او گفت «عرفت» و او پاسخ داد آری، لذا به این نام خوانده شد، تصریح کرد: عرفات نام جایگاهی است که حاجیان در روز عرفه (نهم ذی الحجه) در آنجا توقف می‌کنند و به دعا و نیایش می‌پردازند و پس از برگزاری نماز ظهر و عصر به مکه مکرمه باز می‌گردند.
ابراهیمی افزود: مردم از این جایگاه به گناه خود اعتراف می‌کنند و بعضی آن را جهت تحمل صبر و رنجی می‌دانند که برای رسیدن به آن باید متحمل شد چرا که یکی از معانی «عرف» صبر و شکیبایی و تحمل است.
این کارشناس مسائل فرهنگی درباره درس مقاومت از عرفه حسینی، خاطرنشان کرد: خطبا، سخنرانان و مداحان باید از فرصت روز عرفه استفاده بهینه کرده و ضمن قرائت دعای پرفیض عرفه برخی مضامین بلند این دعا و نیز همزمانی روز عرفه با شروع قیام سیدالشهدا را برای مخاطبین بازگو کنند.
وی یادآور شد: مجالس دعای عرفه نباید صرفاً به مجالسی خشک و بی‌روح تبدیل شود و قاریان عرفه نباید فقط برای رفع تکلیف به خواندن سرسری آن اقدام کنند، بلکه می‌شود از این فرصت گرانبها که در عصر روز نهم ذی‌الحجه فراهم شده بهترین استفاده را برای تربیت دینی و اخلاقی مردم و نیز بیان درس ایستادگی و مقاومت در برابر یزیدیان زمان بهره برد.
به گزارش بلاغ، برای این روز دعاها، نمازها و اعمال مختلفی از جمله غسل ذکر شده که شیعیان از جمله افرادی که در حج حضور ندارند به جا می‌آورند که از جمله مهم‌ترین این اعمال دعای امام سوم شیعیان در روز عرفه است.
