ماهواره «فجر»؛ سفیرِ امیدی به قلب «فضای» تحریم‌ها

بصیر،

چندی پیش و در آستانه دهه مبارک فجر ماهواره ملی «فجر» با موفقیت در مدار قرار گرفت. از همین رو بسیج دانشجویی دانشکده مهندسی هوافضا، دانشگاه امیرکبیر نشستی تحت عنوان «بررسی رویکرد فضایی ایران با محوریت ماهواره فجر» برگزار کرد و ابعاد مختلف این پرتاب را مورد بررسی قرار داد.

در این نشست مدل ماهواره ملی فجر توسط یکی از مدیران ارشد شرکت صنایع الکترونیک ایران (صاایران؛ سازنده ماهواره فجر) به نمایش گذاشته شد.

در این نشست نکاتی در خصوص فناوری فضایی ایران و جایگاه کشورمان نسبت به کشورهای همسایه مطرح شد که خلاصه‌ای از آن در گزارش زیر آمده است.

– ایران ۴۳ امین کشور، از کشورهای دارای ماهواره است که اولین نقطه مداری ژئو خود را در سال ۵۶ ثبت کرده و توانسته است مداری را هم به ماهواره عرب‌ست اجاره دهد و ایستگاه زمینی دریافت تصویر در سال ۸۲ به طور کاملا بومی طراحی و بهره برداری کرده و در سال ۸۴ با پرتاب ماهواره سینا ورود ایران به باشگاه فضایی را جشن بگیرد.

– بومی شدن دانش ساخت ماهواره در کشور در طی این چند سال آنچنان عظیم بوده است که هم‌اکنون بسیاری از دانشگاه‌های کشور در حال تحقیق و ساخت ماهواره‌های مختلف هستند.

دست استکبار مانع پیشرفت فناوری فضایی ایران

– ابتدای فعالیت‌های ماهواره‌ای ایران با هند آغاز شد و دخالت مکرر رژیم صهیونیستی موجب شد که در مدت زمان کوتاهی روسیه جای خود را به هند بدهد. همکاری با شریک جدید تا آنجایی تحقیرآمیز بود که هرگاه روسی‌ها قرار بود مدل مهندسی ماهواره‌ای را به نمایش بگذارند، می‌بایست با حفظ فاصله چند متری آن را مشاهده می‌کردند.

پس از طی این مسیر پر تلاطم، مقرر شد، ایران دستیابی به فناوری‌های با حفظ استقلال انجام دهد. پا گذاشتن در این مسیر ناهموار تا آنجایی برای غربی‌های غیرممکن بود که روس‌ها معتقد بودند ایران تا ۳۵ سال دیگر هم نمی‌تواند ماهواره بسازد، اگر هم بسازد نمی‌تواند آن را پرتاب کنید اما برخلاف این موضوع این توانست اقدامات خوبی در زمینه دستیابی به فناوری‌های ماهواره‌ای انجام دهد.

– به گفته یکی از مدیران ارشد صاایران، کشور ما تا وقتی به این فناوری دسترسی نداشت همواره با رفتارهای تحقیر آمیزی مواجه می‌شد اما دستیابی به این فناور همه معادلات را بر هم زد.

– وی اصلی‌ترین دستاورد ماهواره امید، اثبات شعار «ما می توانیم» و کسب اقتدار ملی در دست یابی به فضا و ایجاد روحیه اعتماد به نفس و شوق تلاش در دانشگاهیان عنوان کرد و یادآور شد: ایران در گذشته نمی‌توانست حتی یک نارنجک بسازد اما در حال حاضر ۹ امین کشور دارای پرتابگر ماهواره به فضا است.

دلایل استفاده نکردن از مشاوران خارجی در ساخت ماهواره «فجر»

– به گفته کارشناس فضایی صاایران، در ساخت ماهواره فجر، ایران به چند دلیل از مشاور خارجی استفاده نکرده‌است، دلیل اول اینکه ناقض هدف پروژه یعنی بومی بودن، بود. علت دوم این بود که به صداقت آنها اعتماد نبود و علت دیگر هم این بود که در تعاملات خارجی سختی‌هایی مانند اینکه زمان انجام کار را خیلی طولانی می‌کردند، وجود داشت.

– به طور کلی ماهواره «فجر» به‌عنوان آخرین دستاورد بومی سازی زیر سیستم‌هایی که قبلا در ماهواره امید طراحی نشده بود، توانست تجربیات ارزشمندی را در اختیار دانشمندان فضایی قرار دهد و هم‌اکنون ایران در مرحله‌ای قرار گرفته‌است که قادر به بومی سازی کلیه زیرسیستم‌های ماهواره‌ای است و تنها قطعاتی مثل سلول‌های خورشیدی هم‌چنان غیر بومی است که البته روی آنها نیز تحقیقات خوبی صورت گرفته است.

علاوه بر گسترش شبکه‌های همکاری در سطح کشور که در بین شرکت‌های دانش بنیان، دانشگاه‌ها و صنایع مختلف توزیع شده است در موضوع اقتصاد مقاومتی نیز  این پروژه از لحاظ زمان و هزینه تقریبا یک پنجم کار مشابه در سطح جهان را داشته است.

همچنین در سایت‌های معتبر بین المللی، خبر پرتاب ماهواره فجر در صدر پر بازدید‌ترین‌ها خبرها قرار گرفت که این موضوع حکایت از اهمیت پیشرفت فضایی ایران در جوامع جهانی دارد.

snn.ir