خروج مرغ و لبنیات از سفره مردم؛ راه بازگشت‌شان مشکل نیست البته اگر دولت بخواهد!

مرغ 42 درصد گران شد!
البته در بین اقلام گران شده، مرغ جایگاه ویژه‌­ای دارد زیرا طی حدود هفت ماهه امسال هر کیلو مرغ از 10 هزار تومان به 25 هزار تومان رسید اما در چند روز اخیر، قیمت مرغ مجددا از 25 هزار تومان به 35 هزار و 500 تومان ترقی کرد تا حدود 42 درصد طی تنها یک هفته گران شده باشد! این در حالی است که قیمت گوشت نیز به­‌دلیل افزایش محسوسی که پیدا کرده بود، مقداری از تقاضای کالاهای پروتئینی را به ­سمت بازار مرغ روانه کرده بود، اما حالا به ­نظر می‌رسد مصرف مرغ هم تحت­‌الشعاع این گرانی­‌ها قرار بگیرد.

مشاهدات خبرگزاری فارس از فروشگاه‌های منطقه 19 تهران حاکی است مرغ‌ها در ویترین مغازه‌ها جا خوش کرده‌اند، اما خریداری برای آنها نیست. یک زن میانسال در فروشگاهی بزرگ با اشاره به قیمت 35هزار تومانی هر کیلو مرغ گفت:‌ «واقعا این قیمت برای مرغ بسیار گران است. تفاوت آن با گوشت کمتر شده و اگر مردم توان خرید داشته باشند، گوشت خریداری کنند، به‌صرفه‌تر از مرغ است.»

مهدی دستوری مدیر فروشگاه هم گفت: «قیمت مرغ دو روز پیش 33 هزار تومان بود و دیروز به بیش از 35 هزار تومان رسید. طی چند روز گذشته قیمت‌ها آرام‌آرام افزایش یافته است، به طوری که از کیلویی 28 هزار تومان امروز به 35 هزار و 500 تومان رسیده است. تولیدکنندگان مرغ از قیمت‌های بسیار گران خوراک دام گلایه دارند و می‌گویند جو را کیلویی هفت هزار تومان خریداری می‌‌کنند و به همین دلیل قیمت تمام شده آنها بالاست و برایشان نمی‌صرفد مرغ را با قیمت پایین بفروشند.»

همچنین، سعید مشایخی مرغدار اصفهانی بیان کرد: «هر مرغ در طول دوره رشد 3.5 کیلوگرم دان مصرف می‌کند که در یک مرغداری 20 هزار تایی حجم بسیار زیادی است، اما دولت حدود 30 درصد نهاده مورد نیاز را به نرخ دولتی به مرغداران می‌دهد و بقیه را به پنج برابر قیمت از بازار آزاد تهیه می‌کنیم.»

به گزارش خبرگزاری ایسنا، با این حال، مجتبی شیرقاضی، معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت (صمت) استان تهران از طرح حمایتی دولت در این زمینه خبر داد و گفت: «توزیع مرغ‌های تنظیم بازاری از دو هفته قبل در شبکه‌های توزیع آغاز شده و این مقدار سهمیه نیز مازاد بر آن سهمیه‌ها بوده که در میادین میوه و تره‌بار، فروشگاه‌های زنجیره‌ای، تعاونی‌های مصرف کارکنان دولت و فروشگاه‌های صنفی منتخب سطح شهر با قیمت ۱۵ هزار تومان توزیع می‌شود.»

25 درصد روی قیمت شیر رفت!
همان­‌طور که اشاره شد، کالاهای اثرگذار پروتئینی نظیر مرغ با افزایش قیمت قابل توجهی روبه‌­رو شدند. در این میان، لبنیات نیز از قافله گرانی­ها جدا نماند و بر اساس جلسه دیروز ستاد تنظیم بازار قیمت مصوب پایه شیر خام از 2900 تومان به  4500 تومان رسید!

در این جهت، مرتضی رضایی، معاون وزیر جهاد کشاورزی در گفت­‌وگو با بخش خبری 21 شبکه یک سیما، کمبود نهاده های دامی از جمله کنجاله سویا، جو و ذرت را علت افزایش قیمت شیر خام دانست و گفت: قیمت چهار هزار و 150 تومان اعلام شده قبلی، بر اساس تامین 100 درصدی نهاده‌ها برای دامداران اعلام شده بود و افزایش قیمت فعلی به این علت است که این نهاده‌ها به اندازه کافی در اختیار دامداران قرار نگرفته است.

وی افزود: کنجاله سویا حدود 35 تا 36 درصد، جو حدود 60 درصد و ذرت حدود 50 درصد مورد نیاز دامداران، تامین شده است، دامداران مجبورند بقیه نیاز غذایی دام‌هایشان را از نهاده‌های جایگزین در بازار و با قیمت‌های بالاتر تامین کنند و بر این اساس، قیمت شیرخام در درب دامداری، 4500 تومان تعیین شده است.

همچنین، علی احسان ظفری، مدیر عامل اتحادیه تعاونی‌های لبنی در گفت‌و‌گو با باشگاه خبرنگاران با اشاره به دلایل گرانی قیمت لبنیات در بازار بیان کرد: «با توجه به افزایش قیمت نهاده‌های دامی، شیرخام، حمل و نقل و سایر مواد اولیه قیمت محصولات لبنی به ناچار ۲۵ درصد افزایش یافته است. با افزایش قیمت لبنیات این پیشنهاد را به دولت داده‌ایم که اگر بستر را به‌گونه‌ای فراهم کنند که افراد ۳۰ درصد قیمت تمام شده را بابت سه قلم اصلی شیر، پنیر و ماست پرداخت کنند، تغییری در میزان مصرف نخواهیم داشت که علت مقابله با این موضوع را دولتی‌ها باید پاسخ دهند.»

گرانی 13 درصدی روغن، 25 درصدی شیر، 32 درصدی مرغ و… در روزهای اخیر نشان می‌دهد یکجای فرآیند تولید در کشور لنگ می‌زند. از طرفی گفته می­‌شود کالاهای اساسی به­ وفور در کشور وجود دارد و هیچ مشکلی در این خصوص کشور را تهدید نمی­‌کند، از طرف دیگر، وقتی پای گرانی­‌ها وسط می‌­آید همه از کمبودها گلایه می­‌کنند! جالب­تر از همه رفتار ستاد تنظیم بازار است که از طرفی با افزایش قیمت روغن و از طرف دیگر با افزایش قیمت شیر موافقت می‌­کند! البته در یک مورد دیگر، کارگروه تنظیم بازار قیمت­‌گذاری کره را لغو کرد و قیمت آن آزاد شد.

همچنین، معضل کمبود تولید گریبان مصرف میوه را هم گرفته و قیمت خیار هم به ­سرنوشت گوجه فرنگی دچار شده است! بر اساس مشاهدات میدانی هر کیلو خیار به 9 هزار و 700 تومان تا 17 هزار تومان در شهر تهران رسیده است؛ ضمن اینکه قیمت خیار سالادی هم به کیلویی تا 5500 تومان رسیده است. همچنین، هر کیلوگرم گوجه فرنگی نیز 14 تا 28 هزار تومان به فروش می­‌رسد. در همین زمینه، نایب رئیس اتحادیه باغداران تهران دلیل گرانی میوه را کاهش تولید، افزایش هزینه‌ها و شرایط جوی دانست!

علت‌ها و راهکارها
اتفاقات اخیر در ماه­‌ها و حتی سال‌­های گذشته بی­‌سابقه نبوده است، بنابراین نگاهی به­ اتفاقات گذشته نیز می­‌تواند سرنخ­‌های خوبی برای حل مشکلات کنونی بدهد. نمونه بارز این تجربه هم طی همین چند روز گذشته رخ داد که قیمت گوجه‌فرنگی، برنج، پوشک و… دفعتا بالا رفت و دولت طی تصمیم درستی اقدام به تسهیل خروج کالاها از گمرک نمود. بر این اساس، حدود 1.3 میلیون تن کالا از هفت میلیون کالا طی چند روز ترخیص شد و با افزایش عرضه کالاها قیمت­‌ها نیز متعادل­‌تر شد، از طرف دیگر، حضور میدانی وزیر صنعت، معدن و تجارت در گمرکات نیز در تسریع این فرآیند اثرگذار بود.

بنابراین، همین حالا هم اگر روحیه کار جهادی و عزم مناسبی در میان مسئولان وجود داشته باشد، می­‌توان گفت هیچ بن­‌بستی وجود ندارد. از خاطر نبریم که حل ریشه­‌ای مشکلات اقتصادی نیازمند جلوگیری از انبساط‌­های پولی و اعتباری است و این مهم نیز، در گرو اصلاح ساختاری بودجه است که متاسفانه دولت با تمام وعده‌هایی که داده، به آن تن نمی‌دهد!
البته برخی عوامل برون­‌زا مانند تعطیلی­‌های کرونایی نیز به هیجان کاذب خرید دامن زده است اما شاید مهم‌ترین دلیل این گرانی‌ها همان بی‌انضباطی مالی دولت و وابستگی بیش از حد اقتصاد به خارج است.

در همین زمینه، فرهاد دژپسند، وزیر اقتصاد در یک برنامه تلویزیونی اظهار داشت: در دوره‌های مختلف افزایش تورم علل متفاوتی داشته است. علت عمده را باید ناشی از افزایش هزینه دانست. ۷۰ تا ۸۵ درصد واردات مربوط به کالاهای واسطه‌ای، مواد اولیه بوده است که وقتی قیمت این قبیل کالاها متاثر از افزایش قیمت ارز افزایش می‌یابد این افزایش در پروسه تولید می‌نشیند و قیمت کالاهای تولید شده را زیاد می‌کندکه به‌دلیل دلاریزه بودن اقتصاد ایران متاثر از آن قیمت کالاها نیز افزایش می‌یابد.

وی ادامه داد: فاصله گرفتن از دلاریزه بودن اقتصاد ایران منوط به توسعه شرکت‌های دانش بنیان و ایفای نقش محوری آن‌ها در اقتصاد است. یکی از برنامه‌های ما برای جهش تولید بهبود فضای کسب‌وکار است با اقداماتی که در زمینه کاهش زمان ثبت شرکت‌ها انجام داده‌ایم اکنون فردی را داشتیم که در عرض ۲۰ دقیقه شرکت خود را ثبت کرده است.

وزیر اقتصاد با اعلام اینکه برداشت از صندوق توسعه ملی تاکنون چهار درصد بوده است، گفت: در شرایط کرونا بنگاه‌ها با کمبود تقاضا مواجه هستند که کمک بانک‌ها به آن‌ها برای تامین مالی، اثر انبساطی دارد و اگر بانک‌ها کمک نکنند، تولید افت می‌کند که این امر تاثیرات خود را بر میزان نقدینگی خواهد گذاشت. در سال گذشته ۲۶۰ هزار میلیارد تومان از بورس تامین مالی کردیم که در شش ماهه اول امسال ۳۲۰ هزار تامین مالی صورت گرفت. سال گذشته ۶ هزار میلیارد تومان خصوصی انجام دادیم که در شش ماهه اول سالجاری معادل ۳۲ هزار میلیارد تومان درآمدزایی از طریق واگذاری دارایی‌ها داشته‌ایم.