پژوهش، مبدل خلاقیت علمی ایرانی به ثروت جهانی

بصیر،  پژوهش به عنوان نیاز جدی و حیاتی در حرکت کشوربه سوی رشد و تعالی، باید از جایگاه تعریف شده‌ای در دستگاه‌های اجرایی برخوردار باشد که مقتضای این جایگاه، گره خوردن هر اقدام عملی متعاقب به دست آوردن نتائج پژوهشی است.

آمارهای جهانی نشان می‌دهد که رمز موفقیت کشورهای پیشرفته، توجه جدی و باورمند آنها به موضوع پژوهش و افزایش اعتبارات پژوهشی تا 6درصد مجموع اعتبارات دستگاه‌های اجرایی‌شان است و این رقم در کشورمان، زیر یک درصد است.

استنباط از برآیند برخورد کشورهای مطرح جهانی با موضوع پژوهش، اعتقاد راسخ آنها به این موضوع است. باور به این که پروژه ها در هر حوزه‌ای باید مبتنی بر واقعیت‌های پژوهشی و رافع نیازهای جدی و اولویت دار باشد، باعث شده تا نتیجه اجرایی این پروژه‌ها نیز تحقق پیش بینی‌ها و رسیدن به نتایج مطلوب باشد.

خوشبختانه باور به پژوهش چند سالی است در کشورمان در حال فراگیر شدن و رسیدن به یک اجماع ملی در سطح دستگاه‌های مدیریتی است.

راه اندازی سامانه‌های هوشمند برای تعیین و تصویب پروژه‌های پژوهشی دستگاه‌های اجرایی، که براساس اولویت‌های پژوهشی آنها و توسط شورای پژوهشی دستگاه‌های مربوطه مصوب می‌شود، گام خوب و امیدبخشی است که طی سال‌های اخیر در این زمینه برداشته شده است.

افزایش اعتبار پژوهشی در قانون بودجه دستگاه‌ها و مبادله موافقت نامه‌های‌شان با معاونت برنامه‌ریزی و هزینه‌کرد اجباری این اعتبارات، همچنین برخورد کارشناسی با موضوع پژوهش دستگاه‌های اجرایی، که در گذشته به صورت فانتزی و رفع تکلیف بوده، چشم انداز درخشانی را برای آینده کشور پیش روی‌مان قرار می‌دهد.

علی‌رغم دست‌یابی ایران اسلامی به موفقیت‌های علمی و تبدیل دست‌یافته های پژوهشی به محصول و کالای مورد نیاز کشور، اما باید اعتراف کرد تا رسیدن به نقطه مطلوب و تبدیل همه پیشرفت‌های علمی به سرمایه ملی راه طولانی باقی مانده است.

وضعیت کنونی بخش اعظم مراکز اجرایی کشور هنوز منهای شعارهای زیبا همچنان با پژوهش و تنظیم حرکت‌ها و اقدامات خود با نتائج پژوهش به صورت عملی بیگانه‌اند.

شاید کشورمان برای حل این معضل در میان مدت، نیاز به بازنگری در فرآیند آموزشی از سطح دبستان‌ها تا دبیرستان‌ها و دانشگاه‌ها داشته باشد.

باید پذیرفت که حال مزاجی تحقیقات و پژوهش در مراکز آموزشی و حتی دانشگاهی کشورمان خوب نیست و نیازمند درمان اورژانسی است.

اقدام بعدی، برخورد کارشناسی و شایسته‌مدارانه در نظام مدیریت‌های پژوهشی در دستگاه های اجرایی اعم از وزارتخانه‌ای، استانی و ادارات شهرستانی و بدور داشتن این موضوع از تغییرات و انتصاب‌های جناحی و سیاسی است.

جایگاه مدیریت‌های پژوهشی، سهم الارث جناحی نیست تا با به قدرت رسیدن یک جریان سیاسی، بین عناصر وابسته به آن تقسیم و توزیع شود. به طور قطع، دود ناشی از این اشتباه، به چشم امت و کشور می رود.

امروزه، ایران اسلامی برای پیشبرد طرح‌ها و پروژه‌های سازندگی خود سخت نیازمند توجه راهبردی به مقوله “پژوهش” و موضوع “تربیت پژوهشگران” مورد نیاز خود است و در تنویر افکار مدیران و نهادینه کردن اهمیت حیاتی پژوهش نیز کارهای به زمین مانده زیادی وجود دارد که برداشتن موانع موجود، شرط اساسی رهاکردن انرژی انفجاری نبوغ و خلاقیت ایرانی در مسیر رشد و سازندگی و کسب افتخارات جهانی و تاریخی است.

بلاغ