خطوط قرمزی که شکست، دروغی که دولت گفت!

بصیر، تنها راه نجات کشور و رونق اقتصاد مذاکره با کشورهای قدرتمند دنیا است، این‌ها جملاتی است که بارها از سوی دولتمردان تدبیر و امید اظهار شده و حتی در تحقق این راستا از توهین و بی‌حرمتی‌های فراوان به منتقدان‌شان نیز کوتاهی نکردند.

بی‌شناسنامه، لبوفورش، راننده‌تاکسی، بروید به جهنم، افراطی، تندرو و غیره بخش کوچکی از توهین‌های دولتمردانی است که از مذاکره هسته‌ای به عنوان نماد رشد اقتصادی و توسعه کشور یاد می‌کردند، مذاکراتی که از پس آن برجام خارج شد و قرار بود در دوران پسابرجام مشکلاتی چون آب خوردن مردم را نیز برطرف کند.

برجام یا همان برنامه جامع مشترکی که قرار بود در راستای یک تعهدنامه به شیوه دقیق و دو طرفه از سوی ایران و کشورهای مذاکره کننده 5+1 رعایت شود و در صورت نقض و یا سنگ‌اندازی هر یک از طرفین ادامه تعهدات متوقف شود.

چندین دوره مذاکره سخن و طاقت‌فرسا از سوی نمایندگان کشور و در قالب تیم دیپلماسی با حضور در کنفرانس‌ها و نشست‌های متفاوت صورت پذیرفت و در نهایت «برجام» همان نسخه شفابخش کشور از نگاه دولتی‌ها از آن به دست آمد اما با دستور مقام معظم رهبری باید نکاتی در آن رعایت می‌شد، نکاتی که از آن به عنوان خطوط قرمز رهبری یاد کردند و لزوم توجه به آن ضروری بود.

رهبری در سخنرانی‌های مختلف به صورت عمومی و در بسیاری از موارد به صورت خصوصی و حضوری این نکات قرمز را به تیم دیپلماسی و دولتمردان گوشزد کردند.

رهبری و هشدارها

ایشان در طول مذاکرات در چهار جلسه مهم (دیدار با دانشمندان هسته‌ای در (20 فروردین 93)، دیدار با مسئولان عالی نظام (16 تیر 93)، دیدار با نیروهای هوانیروز به مناسبت دهه فجر (19 بهمن 93) و همچنین در حرم رضوی (1 فروردین 94) به تبیین خطوط قرمز مذاکرات هسته‌ای پرداختند.

کدام خطوط قرمز؟

رفع تحریم‌ها جزو موضوعات مذاکرات است؛ نه نتیجه مذاکرات، تصمیمات ایران در مذاکرات هسته‌ای بازگشت‌ناپذیر نیست، توافق نباید به ضرر منافع ملی، مانع پیشرفت و موجب تحقیر ملت ایران باشد، توافق نباید دو مرحله ای باشد، جزئیات و کلیات در یک جلسه، توافق باید واضح و غیر قابل تفسیر و تأویل باشد، 190 هزار سو نیاز داریم که باید تأمین بشود، ظرفیت غنی سازی و مسئله تحقیق و توسعه باید رعایت شود، اینکه فردو نداشته باشیم خنده آور است، تحقیق و توسعه و دستاوردهای هسته ای تعطیل بردار نیست، حرکت علمی هسته ای نباید متوقف یا کُند شود، روابط آژانس با ایران باید متعارف و عادی باشد، مذاکره با آمریکا صرفا در قضیه هسته‌ای است و لاغیر بخشی از این خطوط قرمز ترسیم شده بود.

اما نقطه نگران‌کننده در این معادله بسیار پیچیده سخنان مقام معظم رهبری در حرم رضوی در روز گذشته و در آغاز سال 1395 بود، ایشان فرمودند«وزیر خارجه ما در مواردی به بنده گفت که ما در اینجا نتوانستیم این خط قرمز را حفظ کنیم».

عبور از خط قرمز!

با وجود تاکیدهای فراوان رهبری مبنی بر اینکه تنها در صورت رعایت این خطوط قرمز است که منافع ملی حفظ می‌شود این خطوط از سوی نمایندگان اجرایی همین مردم در قالب تیم دیپلماسی رعایت نشد و با عبور از این خطوط قرمز در واقع بخشی از منافع اساسی و حیاتی این مردم حفظ نشد و از بین رفت.

در این بین سخنان دولتمردان نیز بسیار جالب و قابل تامل است، سخنانی که امروز می‌توان به راحتی از آنها به دروغ‌ یاد کرد.

صالحی رئیس انرژی اتمی ایران در نشست مشترک بررسی برجام از رعایت خطوط قرمز ترسیم شده سخن به میان آورد و گفت« در چارچوب خطوط قرمز عمل کردیم»، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در نشست شورای راهبردی روابط خارجی نیز با اشاره به وجود نظرات مختلف در ارزیابی نتیجه مذاکرات هسته‌ای، گفت (ایراداتی به توافق وارد است اما اهداف اصلی و خطوط قرمز در آن رعایت شده است(.

روحانی رئیس جمهور کشورمان نیز در نشست شورای اداری خراسان شمالی با بیان اینكه تیم مذاكره كننده هسته‌ای كشورمان در مذاكرات با کشورهای گروه ۱+۵ تمام خطوط قرمز را مورد توجه قرار داده است، افزود: حفظ غنی سازی، ادامه تحقیق و توسعه و لغو تمامی تحریم های مالی، اقتصادی و بانكی از خطوط قرمز ما در مذاكرات هستند و یقین داریم با رعایت تمامی این خطوط قرمز، توافق هسته ای حاصل می شود.

معاون ظریف عباس عراقچی که در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دو سخن می‌گفت تاکید کرده بود که همه خطوط قرمز رهبری در مذاکرات و توافق جامع رعایت شده است.

این جملات تنها بخش کوچکی از سخنان قابل تامل دولتمردانی بود که به صورت مستقیم با مذاکرات هسته‌ای در ارتباط بودند، این دولت که با شعار «دولت راستگویان و درستکاران» بر سرکار آمده بود، با توجه به این سخنانی که امروز شاهد آن هستیم و نتوانست خطوط قرمز را رعایت کند و بر رعایت آن سخن گفت، بیشتر به دولت «دروغگویان» و «فریب‌دهندگان مردم» تبدیل شده است.

در حالیکه مذاکره با آمریکایی‌ها کشورمان را در افکار عمومی دنیا به شدت به برخورد دوگانه در قابل آرمان‌ها و اصول‌هایش متهم می‌کرد و تاثیر منفی در تفکرات کشورهای دوست نیز گذاشت، به نظر می‌رسد نتوانست تامین کننده اهداف منافع ملی کشورمان باشد.