از ذوقزده شدن بعضیها در داخل تا تدوام خط و نشانهای اوباما و کری

بصیر، بیانیه هستهای پس از کش و قوسهای فراوان در لوزان سوئیس از سوی محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه ایران و سرپرست تیم مذاکرهکننده هستهای ایران و موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در حالی قرائت شد که با ابهامات زیادی همراه بود و پس از آن نیز سخنرانیهای ظریف، اوباما و جان کری بر ابهامات آن افزود.
در حالیکه محمدجواد ظریف بر لغو یکجانبه تحریمها تاکید کرده بود و در متن بیانیه نیز آن را قرائت کرد هیچ تعهدی از سوی مقابل در قبال این امر گرفته نشد و سخنان بعد از صدور بیانیه کری و اوباما اثبات کننده این امر بود.
در این بیانیه سایت فردو فعالیتهای خود را متوقف خواهد کرد و در واقع این یک تعهدی است که تیم مذاکرهکننده به تیم مقابل داد و در مقابل آن نیز وعده رفع تحریمها به ایران داده شد، وعدههایی که در ژنو و دیگر مذاکرات نیز در گذشته به آن داده بودند.
اما نکته بسیار مهم سخنان متناقضی است که ظریف، کری و اوباما در این زمینه در کنفرانس مطبوعاتی زدهاند، محمدجواد ظریف با جملاتی چون «فعالیت نطنز ادامه مییابد، راکتور اراک آب سنگین باقی میماند، کلیه تحریمها علیه ایران پایان خواهد یافت، در صورت عدم اقدام، ایران اقدام متقابل انجام میدهد» در واقع خوشبینانه به این بیانیه و مذاکرات مینگرد و آنچه مشخص است زمانی برای پایان یافتن تحریمها اعلام نمیکند، این تحریمها ممکن است چند سال هم به طول بینجامد تا پایان یابد، البته ظریف در سخنان خود به اقدام متقابل ایران نیز اشاره میکند که به نظر میرسد این فقط مانند نوش دارویی پس از مرگ سهراب است، در حالیکه تاسیسات خود را تعطیل کردهایم اگر اقدامهای وعده داده شده غرب عملی نشود، باید همه چیز را از ابتدا آغاز کنیم و این یعنی درجا زدن و تبعات منفی دیگری که شامل حال ما میشود.
در سویی دیگر به سخنان جان کری وزیر امور خارجه آمریکا نگاهی میاندازیم، وی نیز جملاتی چون «در صورت بدقولی ایران، تحریمها فوراً بازمیگردد، تحریمها تدریجاً برداشته میشود» استفاده میکند، برداشته شدن تدریجی تحریمها، دقیقا نکتهای که مقام معظم رهبری به صراحت با آن مخالفت کرده و البته هیچ عقل سالمی نیز آن را قبول نمیکند، تحریمهایی که باید یکجا برداشته میشد باز هم پس از صدور بیانیه به تدریج شده و این نقض همان بیانیهای است که صادر شد!
به سخنرانی اوباما نیز توجه میکنیم، وی نیز نکاتی چون« لغو مرحله به مرحله تحریمهای هستهای و باقی ماندن تحریمهای موشکهای بالستیک و حقوق بشر» اشاره میکند، این یعنی همان لغو تدریجی نه لفو یکپارچه، در واقع یعنی همان نقض بیانیه!، بیانیهای که برخی در داخل از آن ذوقزده شده و حتی تعطیلی یک تاسیسات مانند فردو را به روی خود نمیآورد.
سوالی که اینجا است مگر این نیست که به دنبال لغو یکجا و یکچارچه تحریمها نیستیم، مگر موگرینی و ظریف در بیانیه بر آن تاکید نکرده بودند، پس چرا درست لحظاتی بعد همان کسی که نزدیکترین فرد به ظریف و موگرینی در اتاق کنفرانس در زمان نطق بیانیه بود باز هم از برداشته شدن تدریجی تحریمها سخن به میان آورد.
نکته دیگری که بارها رهبری نسبت به آن هشدار داده بودند این بود که آنها اصلا نگران هستهای بودن ایران نیستند، اینها با اسلام و گسترش آن مشکل دارند، اوباما در این سخنرانی نیز گفت که حتی پس از برداشته شدن تحریمهای هستهای بحث موشک بالستیک و حقوق بشر همچنان باقی میماند، مگر اینها قابل بحث است که سران دیپلماسی به پای میز مذاکره بیاید، اینها تنها توقعاتی است که آنها را متوهم کرد.
به هر حال بدون شک در این بیانیه ابهامات زیادی وجو دارد که با سخنرانی اوباما، کری و ظریف بیشتر نیز شده است و باید همچون سابق منتظر آمدن آینده باشیم و فقط ما با تعهد به وعدههای خود! اعتماد غربیها را برای چندمین بار جلب کنیم، اعتمادی که به نظر میرسد به هیچ عنوان برای غربیها دستیافتنی نیست و برخی در داخل همواره به تحصیل آن امیدوارند.