پیامها و دستاوردهای اربعین حسینی (ع)

رهبر معظم انقلاب: «شروع جاذبه مغناطیسی حسینی در روز اربعین است، جابربن عبدالله را از مدینه بلند می‌کند و به کربلا می‌کشد، این همان مغناطیسی است که امروز هم با گذشت قرن‌های متمادی در دل من و شما هست.»

پیاده‌روی مراسم اربعین حسینی که در فرهنگ مردم عراق سابقه چندین‌ساله دارد، طی سالهای گذشته در برخی از کشورها ازجمله ایران اسلامی نیز آغاز شده است. در کنار هم قرار گرفتن میلیون‌ها انسان با هدفی مشترک، باعث گردید که دوست و دشمن بر بی‌نظیر بودن این حرکت اعتراف و بر عظمت آن تعظیم نمایند. با فرا رسیدن اربعین حسینی، شور غیر قابل وصفی در بین مسلمانان وحتی غیرمسلمانان و به‌خصوص شیعیان و دوستداران حضرت ابا عبدالله (ع) را فرا می‌گیرد. به باور بسیاری از بزرگان دین، اهمیت زیارت کربلا بیشتر از حضور در مناسک حج است، چراکه ظاهر مراسم حج در باطن زیارت کربلا نهفته است.

میلیون‌ها انسان عاشق و دلسوخته با هر وسیله ممکن و عمدتاً با پای پیاده خود را به عراق می‌رسانند تا با شرکت در مراسم عبادی و سیاسی راهپیمایی بزرگ اربعین، با سرور و سالار شهیدان عالم، حضرت ابا عبداالله الحسین (ع) عهد و پیمان دوباره‌ای ببندند که هیچگاه با یزید و یزیدیان سازش نکرده و بر ظلم آنان سکوت ننمایند. آن‌ها می‌روند تا بزرگترین گردهمایی بشری را در کربلای معلی شکل دهند و به یزیدیان زمان بگویند که راه و مرام حسین‌بن علی (ع) فراموش شدنی نیست و راهی که در عاشورای سال 61 هجری نشان داده شده برای همیشه تاریخ، سرمشق انسانهای آزاده و شرافتمند خواهد ماند.

می‌روند تا بگویند که زندگی با ظالمان و سر فرو آوردن بر ظلم آنان، چیزی جز مرگ تدریجی و ذلت‌بار نیست و مرگ با عزت بسیار شرافتمندتر از این نوع زندگی است و این درسی است که امام حسین (ع) و یاران باوفایش در آن عاشورای خونین به بشریت داده‌اند.

مقام معظم رهبری، حضرت آیت‌الله امام خامنه‌ای اربعین حضرت اباعبدالله (ع) را گامی برجسته در احیاگری فلسفه‌ی شهادت و استمرار نهضت ظلم‌ستیزانه‌ی امام حسین (ع) می‌دانند و درس بزرگ آن‌را زنده نگه داشتن یاد و خاطره‌ی شهادت در مقابل تبلیغات دشمن معرفی می‌فرمایند.

ثواب پیاده‌رفتن زیارت امام حسین (ع)

امام صادق (ع) درباره ثواب زیارت امام حسین (ع) با پای پیاده می‌فرماید: کسی‌که با پای پیاده به زیارت امام حسین (ع) برود، خداوند به هر قدمی که برمی‌دارد یک حسنه برایش نوشته و یک گناه از او محو می‌فرماید و یک درجه مرتبه‌اش را بالا می‌برد، وقتی به زیارت رفت، حق تعالی دو فرشته را موکل او می‌فرماید که آنچه خیر از دهان او خارج می‌شود را نوشته و آنچه شر و بد است را ننویسند و وقتی برگشت با او وداع کرده و به وی می‌گویند: ای ولیّ خدا! گناهانت آمرزیده شد و تو از افراد حزب خدا و حزب رسول او و حزب اهل‌بیت رسولش هستی، به خدا قسم! هرگز تو آتش را به چشم نخواهی دید و آتش نیز هرگز تو را نخواهد دید و تو را طعمه خود نخواهد کرد. (کامل الزیارات ص 134)

چرا فقط برای امام حسین (ع) روز اربعین تعیین شده است؟

فداکاری‌های امام حسین (ع) دین را زنده کرد و نقش او در زنده نگه داشتن دین اسلام کاملاً ویژه و منحصر به فرد است. بنابراین حماسه‌ها و فداکاری‌های امام حسین (ع) را باید زنده نگه داشت چون زنده نگه داشتن دین اسلام است و گرامی داشت روز عاشورا و اربعین، درحقیقت تلاشی است در جهت زنده نگه داشتن دین اسلام و مبارزه با دشمنان دین و معنویت.

مصائب امام حسین (ع) برای هیچ امام و پیامبری پیش نیامده است. به بیان دیگر مصیبت امام حسین (ع) و حوادث کربلا، از همه مصیبت‌ها بزرگتر و سخت‌تر بود اگر عامل دیگری هم درکار نبود، همین عامل کافی بود که نشان بدهد چرا برای امام حسین (ع) بیش از امامان دیگر و حتی بیش از پیامبر اسلام(ص) عزاداری و مراسم سوگواری و مدیحه‌سرایی متعددی برپا می‌کنیم.

درس اربعین از زبان کشتی‌بان انقلاب

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای می‌فرمایند: درسی که اربعین به ما می‌دهد، این است که باید یاد حقیقت و خاطره‌ی شهادت را در مقابل طوفان تبلیغات دشمن زنده نگه داشت. شما ببینید از اول انقلاب تا امروز، تبلیغات علیه انقلاب و امام و اسلام و این ملت، چه قدر پرحجم بوده است. چه تبلیغات و طوفانی که علیه جنگ به‌راه نیفتاد، جنگی که دفاع و حراست از اسلام و میهن و حیثیت و شرف مردم بود.

ببینید دشمنان علیه شهدای عزیزی که جانشان – یعنی بزرگترین سرمایه‌شان – را برداشتند و رفتند در راه خدا نثار نمودند، چه کردند و مستقیم و غیرمستقیم، با رادیوها و روزنامه‌ها و مجله‌ها و کتابهایی که منتشر می‌کردند، در ذهن آدمهای ساده‌لوح در همه‌جای دنیا، چه تلقینی توانستند بکنند. حتّی افراد معدودی از آدمهای ساده‌دل و جاهل و نیز انسانهای موجّه و غیرموجّهی در کشور خودمان هم، در آن فضای ملتهب جنگ، گاهی حرف‌هایی می‌زدند که ناشی از ندانستن و عدم احاطه به حقایق بود. همین‌چیزها بود که امام عزیز را برمی‌آشفت و وادار می‌کرد که با آن فریاد ملکوتی، حقایق را با صراحت بیان کند.

اگر در مقابل این تبلیغات، تبلیغات حق نبود و نباشد و اگر آگاهی ملت ایران و گویندگان و نویسندگان و هنرمندان، در خدمت حقیقتی که در این کشور وجود دارد، قرار نگیرد، دشمن در میدان تبلیغات غالب خواهد شد. میدان تبلیغات، میدان بسیار عظیم و خطرناکی است.

البته، اکثریت قاطع ملت و آحاد مردم ما، به برکت آگاهیِ ناشی از انقلاب، در مقابل تبلیغات دشمن بیمه هستند و مصونیت پیدا کرده‌اند. از بس دشمن دروغ گفت و چیزهایی را که در مقابل چشم مردم بود، به‌عکس و واژگون نشان داد و منعکس کرد، اطمینان مردم ما نسبت به گفته‌ها و بافته‌ها و یاوه‌گوییهای تبلیغات جهانی، به‌کلی سلب شده است.

دستگاه ظالم جبار یزیدی با تبلیغات خود، حسین‌بن علی (ع) را محکوم می‌ساخت و وانمود می‌کرد که حسین‌بن علی (ع) کسی بود که بر ضد دستگاه عدل و حکومت اسلامی و برای دنیا قیام کرده است!! بعضی هم، این تبلیغات دروغ را باور می‌کردند. بعد هم که حسین‌بن علی (ع) با آن وضع عجیب و با آن شکل فجیع، به‌وسیله‌ی دژخیمان در صحرای کربلا به شهادت رسید، آن‌را یک غلبه و فتح وانمود می‌کردند! اما تبلیغات صحیح دستگاه امامت، تمام این بافته‌ها را عوض کرد. حق، این‌گونه است.

تفاوت‌های اربعین امسال

اربعین امسال از نظر کمیت کاملاً با سال گذشته متفاوت است، حداقل در بخش حضور ایرانی‌ها؛ ولی جالب اینجاست که این کمیت منجر به پایین آمدن کیفیت نشده است، به‌طوری که در اندیشه‌ها، دل‌ها و نگاهها ملاحظه می‌کنیم که کیفیت اربعین امسال رو به افزایش بوده و هیچ کمیتی را نمی‌توان در آن مشاهده کرد.

درمیان برادران زائرعراقی نیز یک تفاوت محسوسی دیده می‌شود وآن این است که بسیاری که در سالهای گذشته از راه بصره به شهر کربلا می‌آمدند، امسال تغییر مسیر داده و ابتدا به شهر نجف رفته و سپس به مزار شهدای مقاومت رفته و بعد از زیارت قبور شهدای مدافع حرم، قدم در مسیر پیاده‌روی اربعین می‌گذارند.

این حرکت یعنی آن‌که رنگ و بوی فرهنگ مقاومت در منطقه بیش از سالهای گذشته نمود پیدا کرده است وتصور این است که اربعین در حین طی کردن دوران بلوغ خود است و به‌همین‌دلیل حضور مردمی امسال نسبت به سالهای گذشته بسیار پرشورتر بوده و قابل قیاس با گذشته نیست.

این‌ها همه طلیعه ظهور حضرت حجت (عج) بوده و نشان می‌دهد که مسلمانان آماده کارهای بزرگ‌تر و همایش‌های بین‌المللی و عظیم‌تر هستند و آن‌چیزی نیست جز ظهور امام زمان (عج). اربعین به‌عنوان یک موجود زنده در حال نزدیک شدن به اوج پویایی خودش است.

امسال خیل عظیمی از پیروان آئین مسیحیت و صابئین به همراه دستجات و هیأت‌های عزاداری برای شرکت در مراسم اربعین سرور سالار شهیدان وارد کربلا شدند. یک شهروند اهالی اربیل پیرو آئین صابئین در این‌باره گفت: بعد از این‌که در سالهای گذشته همراه دستجات استان کرکوک در این مراسم شرکت می‌کردیم، امسال برای اولین‌بار در این مراسم به‌طور مستقل حضور یافتیم. جمعیت عظیمی از مردم آئین صابئین و شمار زیادی از مسیحیان از استانهای میسان، ذی‌قار و بصره برای عزاداری اربعین حسینی (ع) عازم کربلا شدند.

پیام‌ها و دستاوردهای مراسم اربعین

1.  بعد سیاسی مراسم اربعین حسینی نمایشی باشکوه از شور و شعوری است که می‌تواند راه درمان بسیاری از دردهای جهان اسلام باشد چراکه این‌راهپیمایی، موجب نزدیکی قلوب و یکی از مهم‌ترین عوامل تحقق وحدت مسلمانان جهان است.

2.  مراسم اربعین حسینی در سالهای گذشته و در کنار هم قرار گرفتن میلیون‌ها انسان با هدفی مشترک، باعث گردید که دوست و دشمن بر بی‌نظیر بودن این حرکت اعتراف و بر عظمت آن تعظیم نمایند.

3.  این حماسه بزرگ و تکرار آن در هر سال باعث امیدواری دوستان و حیرت و ناامیدی دشمنان اهلبیت (ع) گردیده است و همه‌ی آن‌هایی که مسائل جهان اسلام را رصد می‌کنند به‌خوبی واقف هستند که این حرکت می‌تواند سرآغاز قیام عمومی برای پایان دادن به ظلم و جور یزیدیان زمان باشد. ظلمی که دامنگیر سرزمین‌های اسلامی و مسلمانان شده است. از فلسطین و لبنان گرفته تا عراق و سوریه، از یمن و بحرین گرفته تا افغانستان و پاکستان، از کشمیر و میانمار گرفته تا مصر و نیجریه و…!

4.  یقیناً این‌راه پر افتخار تا ظهور منتقم خون شهیدان کربلا ادامه خواهد داشت و مراسم اربعین امسال نیز باشکوه‌تر از سالهای گذشته انجام خواهد گرفت اما نباید فراموش کنیم که هدف از بزرگداشت اربعین حسینی، همانا یادآوری اهداف آن امام آزادیخواه و پرچمدار شرافت انسانی است تا بدانیم که در همیشه‌ی تاریخ در کدام صف قرار داریم، صف حسینیان یا صف یزیدیان؟!

5.   راهپیمایی اربعین، برای شیعیان عراق هم یک نوع قدرتنمایی است و خودشان هم به این می‌رسند که در موضع ضعف نیستند. اتفاق بزرگتری که می‌افتد این‌که پیامی به جبهه مقابل می‌دهد که این همبستگی و رابطه عاطفی بین ملت ایران و عراق سرمایه‌ای است که به‌راحتی نمی‌توان آن‌را گرفت و از بین برد.

6.  راهپیمایی اربعین، تأکید بر هویت دینی کسانی است که از ملیت‌های مختلف، گرایش‌ها و قومیت‌های مختلف در کنار هم جمع می‌شوند. از هرجایی که می‌آیند برای زائر امام حسین (ع) این حس وجود دارد که اینجا مرکز ثقل هویتی آن‌ها است.

7.  تقدیر الهی این است که هرچه به آخرالزمان و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی نزدیک‌تر می‌شویم؛ دل‌ها و جانهای محبین اهل بیت (ع)، به‌وسیله امام حسین (ع) وبه‌خصوص راهپیمائی اربعین بیشتر به هم نزدیک‌تر می‌شود و به هم پیوند بخورد.

8.  محبت، انسجام و احساس غرور و نشاطی که برای مسلمانان در راهپیمایی عظیم اربعین حسینی ایجاد می‌شود، مهم‌ترین دستاورد این آیین با شکوه است.

9.  حضور در راهپیمایی اربعین حسینی در واقع یک خلوت برای افراد است که دور از کشور خودشان و تعلقات طبیعی آن، به این حرکت عظیم الهی تعلق خاطر پیدا می‌کنند و نسبت به آن فکر می‌کنند و این تأثیر عمیق و نتایج مثبتی هم برای فرد و هم برای جهان اسلام دارد که نشان می‌دهد اگر جهان اسلام بخواهد بر مقوله وحدت مسلمانان تمرکز کند، محبت اهل بیت (ع) مهم‌ترین مقوله‌ای است که می‌تواند به‌عنوان محور مورد توجه قرار گیرد.

10. محبت و دوستی مسلمانان در جریان راهپیمایی عظیم اربعین حسینی و انسجام و اتحاد آن‌ها و احساس غرور و نشاطی که برای مسلمانان در چنین فضایی ایجاد می‌شود، مهم‌ترین جلوه و دستاورد این آیین عظیم حسینی است که باید قدر آن‌را دانست و آن‌را پاس داشت.

11. پیاده‌روی اربعین مانور اقتدار و عظمت شیعیان در دنیاست و هیچ قدرتی جز قدرت سیدالشهدا (ع) و شیعه نمی‌تواند چنین اجتماع بزرگی را رقم بزند.

12.  جامعه‌شناسان معتقدند، فرهنگ با ارتباط شکل می‌گیرد و شاید خودمان متوجه نشویم که این برنامه باعظمت اربعین چه تأثیراتی خواهد داشت ولی در درازمدت، فضایی از روابط و همراهی‌های مردم ایجاد می‌شود که در نهایت جریان ارزشی انقلاب اسلامی تبیین شود و گرایش به آرمان‌های انقلابی به‌وجود آید. حتی کسی‌که هر سال از کانادا، استرالیا و اروپا به این اجتماع می‌آید به‌طور طبیعی متأثر از فرهنگ و آرمان‌های انقلابی می‌شود.

اربعین مانند یک ذخیره است که قابل استحصال در فواید و ابعاد مختلف – مثل پتروشیمی برای نفت و انواع لبنیات که از شیر می‌گیرند- است و نباید آن‌را صرفاً یک پیاده‌روی ساده خلاصه کرد. ما توانایی نداریم که از ذخیره غنی بهره‌های فراوان ببریم، ما اگر توانایی داشته باشیم در طول سال زمان زندگی‌مان مملو خواهد شد از استفاده از دستاوردهای اربعین حسینی و اگر ما خوب به مسأله نگاه کنیم خواهیم دید که باید در روح و فکر خود یک سال آمادگی برای اربعین سال بعد را آغاز کنیم.

فلذا نیازمند است که به اربعین خدمت بیشتری صورت بگیرد و باید ستادهایی که برای اربعین فعالیت می‌کنند در تمام طول سال فعال شده و به زائران امام حسین (ع) خدمت سالیانه ارائه دهند و اقدامات آن‌ها نباید محدود به یک دوره زمانی مشخص (و تنها اختصاص به موسم اربعین داشته باشد) شود و از اربعین نیز برای استحصال نتایج ارزشمند فکری و فرهنگی آن باید تلاش‌های فراوانی صورت بگیرد.