رودخانه‌خواری در مازندران بحرانی شد/خانه‌های حاشیه رودخانه‌ها روی آب
بصیر، سیل همواره بی خبر به مازندران سر می‌زند و قصه آوارگی حاشیه‌نشینان رودخانه‌ها در پس غرش امواج جریان می‌یابد، خانه‌های بیشماری در مازندران در حواشی رودخانه و حریم دریا بنا شده‌اند و ساکنان این خانه‌های روی آب همواره نگران، بغض رودخانه و بی‌خانمان شدن هستند.
علاوه بر ۱۲۰ رودخانه، ۳۳۸ کیلومتر نوار ساحلی نیز در مازندران وجود دارد که درصد بالایی از حریم این عرصه‌ها بصورت قانونی و غیرقانونی تصرف شده است.
قصه بی سرپناهی اهالی محله‌های بهشهر سالهای گذشته در دیگر مناطق مازندران هم همواره تکرار شده و این حادثه بغض فروخفته درختان قطع شده‌ای است که در گلوی رودخانه جریان یافت و قصه بی‌خانمانی مردمان شهر را دوباره رقم زد.
«هاجر» بانوی شرق مازندرانی که خانه‌اش در حاشیه رودخانه‌ای قرار دارد، می‌گوید: با هر بارندگی نگران آن هستیم که سیلاب دیوار خانه را فرو ریزد و اسباب و اثاثیه امان را با خود ببرد.
وی با بیان اینکه توان مالی برای انتقال و جابه‌جایی به نقطه دیگر را ندارم، بیان کرد: در سیل‌های سال گذشته، خسارت زیادی به من و اهالی محله وارد شده است و همواره نگران بی خانمان شدن هستیم.
این درحالی است که از سال قبل برای پیشگیری از خسارت‌های احتمالی و آزادسازی حریم رودخانه، طرح خرید و تخریب املاک مسکونی حریم رودخانه اجرایی شد.
یزدان کرد رئیس اداره بنیاد مسکن نوشهر با بیان اینکه خانه‌های مسکونی حاشیه رودخانه‌ها تملک و آزادسازی می‌شود، گفت: آزادسازی و تملک املاک واحدهای مسکونی واقع در حریم و بستر رودخانه برابر مصوبه هیئت وزیران اجرایی می‌شود.
خریداری و تخریب ۳۵ واحد مسکونی حریم رودخانه در نوشهر
وی از شناسایی و تملک ۳۵ واحد ملکی در منطقه شهری نوشهر و در روستاهای کشکرا، سنگ تجن، خیرسر، پی کلا، مزگا، کندلوس و کینس خبر داد.
وی تجاوز به بستر و حریم رودخانه را از جمله مسائل و مشکلات حال حاضر برشمرد و افزود: تجربه سالهای گذشته نشان داده که بسیاری از واحدهایی که در حادثه سیل آسیب دیدند در حریم رودخانه ساخته شده‌اند.
به گفته کرد، در منطقه ۳۵ واحد مسکونی حریم رودخانه شناسایی شد که نسبت آزادسازی حریم اقدام می‌شود.
همچنین مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی‌مازندران نیز با بیان اینکه آزادسازی و تملک املاک و واحدهای مسکونی واقع در حریم رودخانه و دریا طبق مصوبه هیئت وزیران از سال گذشته اجرایی شده است، ابراز کرد: پارسال ۱۱ میلیارد تومان برای خرید و تملک اراضی مسکونی حاشیه رودخانه‌ها و دریا درنظر گرفته شد.
سید مجید‌هاشمی نیز به عزم جدی مسئولان برای تخریب واحدهای مسکونی واقع در حریم رودخانه‌ها خبر داد و اظهار کرد: کارشناسان نسبت به شناسایی ساختمان‌ها اقدام کردند و پس از کارشناسی دستگاه قضایی و قیمت کارشناسی، اقدام به خریداری می‌شود.
وی با بیان اینکه هزار و ۱۰۰ واحد مسکونی حریم رودخانه در استان شناسایی شده، اضافه کرد: این املاک پس از توافق با مالک خریداری و تخریب می‌شوند و اراضی نیز بنام دولت سند زده می‌شوند.
در عین حال محمدابراهیم یخکشی مدیرعامل آب منطقه‌ای مازندران نیز با اشاره به اینکه ۱۲۰ رودخانه به‌طول چهار هزار و ۲۰۰ کیلومتر در استان جریان دارد، خاطرنشان کرد: امیدواریم با همکاری دستگاه‌های اجرایی، طرح جامع و مدیریت یکپارچه سیل در استان تهیه شود.
تجاوز به بستر رودخانه مشکل اساسی
وی با اشاره به سیل خیز بودن استان، اعتبارات موجود را برای مدیریت سیلاب ناکافی دانست و با اشاره به اینکه ۵۰۰ کیلومتر از رودخانه‌های استان در مناطق شهری و روستایی جریان دارد، خواستار توجه جدی به مدیریت یکپارچه سیلاب شد.
وی رودخانه‌خواری و تجاوز به حریم رودخانه را از مشکلات برشمرد و افزود: برداشت‌های بی‌رویه و تجاوز به بستر حریم رودخانه از مشکلات اساسی است که با آن مواجه هستیم و برای رفع این مشکل نیازمند تلاش و عزم جدی همه مسئولان است.
به گفته مدیرعامل آب منطقه‌ای مازندران، سیل‌های بسیاری از مناطق استان نشان می‌دهد که در طول سالیان در بستر رودخانه تخریب‌ها و تجاوزهایی صورت گرفته است که باید نسبت به این مهم برنامه‌ریزی شود.
یخکشی، آزادسازی حریم رودخانه‌ها، توجه به طرح‌های آبخیزداری، مهندسی رودخانه، محیط زیست و غیره را در مدیریت سیلاب موثر برشمرد و گفت: اجرای طرح‌های غیر سازه ای بویژه آموزش مردم و مشارکت آنان ضرورتی اجتناب ناپذیر است.
رودخانه‌خواری معضل رودخانه‌های مازندران
وی با اشاره به دلایل وقوع سیلاب، میزان بارش و مدت زمان آن، شیب و ساختار زمین‌شناسی شکننده را از جمله عوامل بیان کرد و میزان رسوب در استان ۱۵ تا ۲۰ تن در هکتار بوده که با شاخص جهانی پنج تا هفت تن فاصله زیادی داریم.
واقع شدن رودخانه در اطراف مازندران و تعدد رودخانه لزوم سیاستگذاری راهبردی در این زمینه را الزامی‌می‌سازد و باید از نگاه بخشی به موضوع سیلاب پرهیز شود و این موضوع به صورت یکپارچه در استان مدیریت شود، اما امروز به‌دلیل گرانی زمین در مناطق شمالی شاهد دخل و تصرف بسیار در حریم و بستر رودخانه‌ها هستیم، درحالیکه سیل که یک امر طبیعی است و باید از رودخانه‌ها جاری شود.
به تأکید کارشناسان، رودخانه‌خواری از جمله دلایل بروز سیل در استان است و در طول سالیان اخیر پدیده رودخانه‌خواری در مازندران باعث ایجاد سیل و همچنین تخریب و آسیب شده که برای جلوگیری از این نیازمند مساعدت دستگاه‌های اجرایی استان است.
با بررسی و یادآوری سیل ویرانگر مرداد ماه سال ۷۸ نکا، سیلی که علاوه بر تخریب روستاها، جاده‌ها، پل‌ها و جنگل‌ها، بسياری از هم استانی‌های ما را در شهر هم‌جوارمان نكا و مسافر عبوری از این منطقه را قربانی خود کرد، در سيل ويرانگر سال ۹۱ بهشهر ۶ نفر از همشهريان ما قربانی اين سيل شده اند.
ریشه‌یابی سیل‌های مازندران نشانگر آن است که تخریب این حوادث در مناطق مسکونی حاشیه رودخانه‌ها به‌مراتب بیشتر از دیگر مناطق است و در حال حاضر هزار و ۱۰۰ مسکن حاشیه رودخانه‌های مازندران شناسایی شده است.
در پنج سال اخیر ۹۰ فقره سیل در مناطق مختلف مازندران به‌وقوع پیوسته است.
بلاغ
