نگاهی به آداب و رسوم مراسم ازدواج مردمان شهرهای مختلف ایران+تصاویر

اما شاید نکته مهم تر آداب و رسوم نحوه ی برگزاری مراسم ازداوج باشد مراسمی که شیوه ی برگزاری آن در سراسر کشور مختلف است و در طول سالهای گذشته آیین های آن تغییر کرده است.

در شهرستان نهبندان هم از دیرباز برای برگزاری مراسم ازدواج زوج ها آیین ها و برنامه های مختلفی برگزار می شده است که متاسفانه طی چندین سال گذشته این مراسمات فراموش شده است؛ در این گزارش به گوشه هایی از آیین های مراسم ازدواج در شهرستان نهبندان اشاره می شود.

خواستگاری
در گذشته ی نهبندان اگر در یک طایف دختر و پسری در یک تاریخ به دنیا بیایند در صورت علاقه خانوادهایشان از همان لحظه تولد دختر ناف بریده پسر می شود و هنگامی که بزرگ شدند با هم ازدواج می کنند اما امروزه دیگر از این موضوع خبری نیست.

در موقع خواستگاری رفتن این موضوع بر عهده یک یا چند ریش سفید و بزرگتر است که به صورت محرمانه به خانه عروس می روند و از رضایت خانواده عروس با خبر می شوند و هنگامی که اطمینان پیدا کردند مراسم خواستگاری به صورت رسمی برگزار می شود.

نامزدی
مراسم خواستگاری و نامزدی معمولا شب ها برگزار می شود، در شب نامزدی از طرف خانواده پسر مقداری شیرینی، یک دست لباس و یک جفت کفش و مقداری لوازم خوراکی برای عروس می برند.

روی لباس عروس چند شاخه نبات می گذارند به امید اینکه زندگی شیرینی را شروع کنند؛خانواده پسر حلقه نامزدی می گیرند و در شب نامزدی آن را به دست عروس می کنند.پس از برگزاری مراسم نامزدی پسر حق دارد گاهی اوقات به خانه ی دختر برود و در برخی امورات به خانواده ی دختر کمک کند

مراسم عقد
چند روز مانده به عقد، زنان درجه یک از طرف خانواده داماد و عروس برای خرید راهی بازار می شوند، از طرف خانواده داماد پارچه و لباس برای عروس خریده می شود و از طرف خانواده عروس نیز برای داماد پیراهن و شلوار و کفش خریداری می شود علاوه بر آن برای اعضای خانواده عروس و داماد نیز هدایایی خریداری می شود.

معمولا میزان مهریه همان زمانی که فرد برای کدخدایی می رود تعیین می شود و برای شب برگزاری مراسم عقد میزان مهریه مشخص شده است.

برای مراسم عقد بزرگان فامیل دعوت می شود و مراسم باشکوهی در این خصوص برگزار می شود و مقدار مهریه که از قبل تعیین شده بود به ثبت می رسد.

سفره عقد پهن می شود که در آن قرآن، شمعدان، دو کله قند، ظرف عسل، شیرینی، اسپند و کندر چیده می شود.

هنگام خواندن صیغه عقد پارچه ی سفیدی بالای سر عروس و داماد گرفته شده و یکی از زنان نیز دو کله قند کوچک را به هم می ساید؛بعد از امضای موارد ثبت شده در عقدنامه توسط داماد روحانی به مجلس بانوان می رود و برای عروس صیغه ی عقد می خواند و بعد از گرفتن بله دفتر ازدواج را به عروس داده تا امضا نماید.بعد از این داماد به مجلس بانوان آمده و در کنار عروس می نشیند و آغاز مراسم زندگی خود را جشن می گیرند.

شام نوروز، صلاح بینو، حنا بندان، عروس برون، شاه گردی و پاگشایی از دیگر آیین هایی است که در مراسمات ازدواج در شهرستان نهبندان انجام می شود.

به نقل ازنسیم قاین،سنت ازدواج در میان ایرانیان محترم شمرده می‌شود و هر کدام از آداب و رسومی که برای با شکوه‌تر برگزار کردن آن اجرا می‌کنند فلسفه ای دارد که توجه به آن فرهنگ ازدواج ساده همراه با پایبندی به عقاید و مذهب را در میان جوانان گسترش می‌دهد.

تاریخچه برخی از رسوم در جشن عروسی، به پیش از تاریخ می‌رسد. این رسوم، در فرهنگ بسیاری از ملل جهان مشترک است. تبادل حلقه ازدواج، تبادل مهریه و شیربها، هدیه دادن گل، شام دادن در شب عروسی ، موسیقی، شعرخوانی، دعا و خواندن کتب مقدس مانند قرآن در فرهنگ ملل گوناگون به شکل‌های مختلف و با جزئیاتی متفاوت وجود دارد.

نمایش و شناساندن آداب و رسوم ایرانیان در بحث ازدواج می تواند به آسان سازی ازدواج کمک کند چرا که در بسیاری از اقوام مراسم عروسی با کمترین هزینه و در عین حال با شکوه ترین مراسم برگزار می شود. بنابراین می توان گفت که ایرانیان از دیرباز همه اقوام و فامیل را در برگزاری مراسم عروسی شرکت می دادند و هر رسمی که بلد بودند مانند رقص های سنتی، خواندن آواز و بازی های مختلف را به کمک یکدیگر اجرا می کردند که این موضوع به با شکوه شدن یک مراسم ازدواج کمک شایانی می کرد.

اگر سنت های ازدواج به جوانان این دوره شناسانده شود چه بسا تجملاتی که گریبان آنها را گرفته کمرنگ تر شود چون به طور حتم آنها می گویند که به عنوان مثال از قدیم مهریه ایرانیان کم بوده و اکنون مهریه های بالا فرهنگی است که از غرب یاد گرفته ایم بنابراین بهتر آن است که مانند نیاکانمان رفتار کنیم.

شاید شنیدن این موضوع برای بسیاری از هموطنان ما جالب باشد درشهرستان قاین یکی از رسوماتی که هنوز درشب عقد صورت میگیرد زدن نازبالشت داماد برسر جوانان دم بخت است که بسیاری ازپسران قاینی اعتقاد دارند اگراین بالشت برسر هرجوان مجردی بخورد پس از مدت کوتاهی داماد می شود.

درقدیم این بالشتها به شکل استوانه ای بود ودرزمان مراسم خطبه عقد داماد این بالشت را زیرپای راستش می گذاشت ودوزانو می نشست وبلافاصله پس از خواندن خطبه عقد داماد بالشت را برسرجوانان مجرد می زند وپس از آن جوانان نازبالشت را دست به دست به کله همدیگر می زنند وخنده وشادی درمیان جمع سبب می شود تاداماد استرس ونگرانی اش ازبین برود وشرمی که برچهره اش نشسته است کاسته شود.

این رسم قدیمی هنوز هم درشهرستان قاین ادامه دارد وترک نشده است

حسن مختاری از شاعران قاینی این رسم را به زبان شعر اینگونه گفته است:

مراسم بالشت زنی،درشب دامادی وسرگذشت  نازبالشت

داشتم بالشتکی درشب که من رایاربود

دست ناهموارمن برگردنش هموار بود

گه عروس خانه نازبالشت بربالشت بود

گه عروسک روی پای بچه هابیمار بود

روکش مخمل کمربندسفید وبوته دار

اندرون ازپنبه یاپریک دلی پرباربود

یاددارم درشب دامادیم زانو برآن

داشتم اورازنم برکلّه ای تب دار

مجلس دامادیی بابامهیاکرده بود

تیربالش درکمان دست وپارگباربود

چون بخواندند خطبه عقدومرازنجیرشد

نازبالش رابکوبیدم کجاهشیارشد

خنده ازمجلس بلند ونازنین هم دست به دست

ازسراین برسرآن می زدند خماربود

هرجوان بالش می کوبیدبختش بازشد!!

اهل مجلس را هزاران خنده وبازاربود

و…………………………….

مجموعه شعر زعفران درآور

مراسم آداب و رسوم ﻋﺮوﺳﯽ دهستان شاهتور