نقش فضای مجازی و شبکه های اجتماعی در جنگ نرم

بصیر ،می توان گفت وسایل ارتباط جمعی اصلی ترین ابزار تهدید نرم است. وب سایت ها و ابزارهاي دنیاي مجازي که روزگاري موضوعی جدید و حاشیه اي محسوب می شدند حال به پدیده اي فراگیر به نام «اینترنت همراه» تبدیل شده اند.

به گروهی از رسانه هاي آنلاین که در این فضاي جدید متولد شده اند عنوان رسانه هاي اجتماعی داده شده است و مهمترین ویژگی همه آن ها امکان مشارکت کردن است. بدین معنی که رسانه هاي اجتماعی ارسال بازخورد از سوي مخاطب و همکاري و همگامی با رسانه را تسهیل کرده اند.

این رسانه ها مرز بین رسانه و مخاطب را از بین برده اند و یک ارتباط دو سویه بین رسانه و مخاطب ایجاد نموده اند. در نتیجه رأی دادن، درج نظرات، به اشتراک گذاشتن محتواهای صوتی تصویری برای تمام مخاطبان امکان پذیر شده است. رسانه¬هاي اجتماعی را می¬توان در هفت گروه دسته بندي کرد: شبکه هاي اجتماعی، وبلاگ ها، ویکی ها، پادکست ها، فروم ها، کامیونیتی-هاي محتوایی و میکرو بلاگ ها.

شبکه هاي اجتماعی (Social Networks) که شناخته  شده ترین نوع رسانه هاي اجتماعی محسوب می شوند به اعضايشان اجازه ساخت صفحات شخصی و برقراري ارتباط و شبکه سازي با اعضاء آنلاین را می دهند.

در حال حاضر بزرگترین شبکه اجتماعی دنیا فیس‌بوک (Facebook) است که یک سرویس شبکه اجتماعی برخط است و در ۴ فوریه سال ۲۰۰۴ میلادی توسط مارک زاکربرگ و دوستانش در دانشگاه هاروارد به وجود آمد. از هر ۷ انسان در دنیا ۱ نفر در فیس بوک عضو است. نتایج یک مطالعه در انگلستان نشان داده که در یک ‌پنجم تا یک ‌سوم طلاق‌های این کشور، در دادخواست طلاق به فیس‌بوک اشاره شده و موجب نارضایتی یکی از طرفین را فراهم آورده است.

جولیان آسانژ موسس وب سایت ویکی لیکس می‌گوید: “فیس‌بوک تنفر آمیز ترین ابزار جاسوسی است که تاکنون ایجاد شده است. هر کس که نام و مشخصات دوستان خود را به شبکه اجتماعی فیس‌بوک اضافه می‌کند باید بداند که به شکل رایگان در خدمت دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکاست و این گنجینه اطلاعاتی را برای آنها تکمیل می‌کند.”

فیس‌بوک در مقاله‌ای در دسامبر ۲۰۱۳ اعلام کرد، از این امکان برخوردار است که پیش‌نویس نوشته‌های کاربر را که نهایتاً تصمیم به حذف آن‌ها می‌گیرد، همان‌لحظه که تایپ می‌شوند، ذخیره و نگه‌داری کند. مقاله مشخص می‌کند که فیس‌بوک بر اندیشه‌های اشخاص حتی بدون انتشار نظارت دارد.

اکثر کاربران ایرانی حتی خصوصی ترین تصاویر خودشان را در فیس بوک یا به اشتراک گذاشته-اند یا آنها را به خیال اینکه کسی به آنها دسترسی ندارد آپلود کرده اند. پلیس فتا اعلام کرده که تقریبا یک سوم شکایات مطرح شده از سوی شاکیان به نوعی به شبکه های اجتماعی از جمله فیس بوک ارتباط پیدا می کند.

جمعيت جوان ايران، تعداد بالاي کاربران اينترنتي، جاذبه¬هاي دنياي ارتباطات همه و همه دست به دست هم داده اند تا نظریه پردازان کاخ سفيد حساب ويژه اي روي نقش اينترنت در جنگ نرم عليه ايران باز کنند.

بايد گفت موضوع جنگ نرم و عمليات رواني غرب عليه لايه هاي متعدد اجتماعي کشورمان امري نيست که بتوان به راحتي از آن عبور کرد. در جنگ نرم مهمترين مؤلفه، سرمايه گذاري بر روي قشرهاي مستعد مانند دانشجويان است.

از بودجه ۵۵۰ ميليارد دلاري وزارت دفاع آمريکا، ۵۵ ميليون دلار براي نفوذ در ايران، مقابله با فيلترينگ سايت هاي ضد ايراني، تحريک قربانيان سانسور در ايران، آموزش الکترونيکي ايرانيان مخالف نظام براي براندازي نرم و شبکه سازي اينترنتي براي اغتشاش گران و ارائه آموزش هاي لازم رسانه اي و کامپيوتري براي راه اندازي سايت ها اختصاص يافت.

امروزه مهمترین خطری که جامعه را تهدید می کند، هجوم به فرهنگ، اخلاق و معیارهای ديني در فضای مجازی و سایبری است. نرم افزارهای اجتماعی و شبکه های مرتبط با آنها از مهمترین محورهای هجوم فرهنگی در جنگ نرم دشمنان است.

نکته بسیار مهم دیگر که نتیجه این جنگ نرم تلقی می شود، آسیب های اجتماعی است. از آن جمله اعتیاد به مواد مخدر روان گردان که بیشتر از مواد مخدر سنتی جامعه را مورد هجوم قرار داده است. در کنار اعتیاد، تغییر در سبک زندگی و القای الگوهای متضاد با موازین ملی و مذهبی، بسیار مورد توجه دشمن است. نحوه پوشش، خوراک، اندیشیدن و خواندن و نوشتن مردم از جمله این موارد است.

از این رو ارتقاء مطالعات نظری در کنار فعالیت ها و پژوهش های میدانی در زمینه آسیب های اجتماعی ناشی از شبکه های اجتماعی مجازی می تواند نقش مهمی در برتری در جنگ نرم ایفا کند. مطالعاتی که بی توجهی به آنها و نتایج شان آن چنان که ملاحظه می گردد سبب افزایش آمار طلاق، بالا رفتن سن ازدواج و افزایش ازدواج های سفید شده و زنگ خطر را برای مدیران جامعه به صدا درآورده است.

القاء شبهات دینی همراه با دستور به نافرمانی مدنی در رسانه های سایبری و شبکه های اجتماعی خطر مهم دیگری است که اگر امروز برخورد جدی با آن نشود، فردا برای کنترل و مقابله با آن بسیار دیر خواهد بود. ضرورتی که رهبر معظم انقلاب در هر مناسبتی یادآوری کرده است.

بنابراین نخبه های اجتماعی در خط اول و همراه با آنان مردم باید در همین مسیر روشن حرکت كنند. بنابراین با توجه به تمام موارد مطرح شده، لازم است آموزش های اجتماعی فرهنگی متناسب و متناظر از مدارس و دانشگاه ها آغاز شود و ایجاد زمینه های زمانی و مکانی و فرصتهای مطلوب برای گفت و گوهای متقابل نخبگان اجتماعی و دینی با جوانان و اقشار مختلف مردم، در دستور كار جدی مدیران کشور قرار گیرد.

آرازسسی