زابل چگونه لقب آلوده ترین شهر جهان را به خود گرفت؟

بصیر، در آخرین سنجش آلوده ترین شهرهای جهان در چند سال گذشته مقام نخست از آن دهلی بود اما با انجام اقدامات ارزنده و به جا این شهر با چندین پله سقوط جای خویش را به زابل داده است تا همچنان مردمان این دیار در ناامیدی روزگار بگذرانند.

ذرات معلق تاثیر مستقیم بر سلامتی افراد دارد

دکترای مدیریت محیط زیست گفت: زابل یک بار دیگر نیز در دهه ۹۰ جز آلوده ترین شهرهای جهان اعلام شده بود که تکرار این عنوان حکایت از عدم رفع مشکلات قبلی و حتی تشدید آن ها در برخی از موارد دارد.

ایمان همایون نژاد به خبرنگار اوشیدا گفت: ذرات معلق همیشه طبق استانداردهای جهانی یکی از مهم ترین عوامل تعیین کننده شاخص های کیفیت هوا بوده و در استانداردهای اولیه و.حتی ثانویه هوا نیز نقش به سزایی دارد اصولا ذرات جامد و مایع که اندازه ای بیش از ۵۰۰ میکرون و کمتر از ۰۰۰/۲ میکرون دارد به عنوان ذرات معلق شناخته می شوند.

وی افزود: ذرات معلق در هوا اثرات سویی از قبیل افزایش جذب بازتاب نور مریی و کاهش شفافیت هوا، ترکیب با سایر آلاینده های هوا و تشدید خطرات هریک از آن ها، افزایش میزان حمل و انتقال آلاینده هایی همچون فلزات سنگین و ترکیبات آلی از طریق افزایش سطح و اثر مستقیم و غیر مستقیم بر سلامت انسان ها و حیوانات و ایجاد انواع بیماری های تنفسی، ریوی، قلبی و عروقی دارد.

وی ادامه داد: طبق آخرین آمارها تنها افراد در اروپا سالانه بیش از پنج میلیون نفر مستقیما به دلیل اثرات ذرات معلق و بیماری های مربوط به آن دچار مرگ زودرس می شوند همچنین هزینه صرف شده در بخش سلامتی و بهداشت ناشی از آلودگی هوا در اروپا سالانه بیش از ۳۰ میلیارد پوند بوده است به طور کلی تمام این آمار و ارقام حکایت از خطرات ناشی از آلودگی هوا و تاثیر ذرات معلق در ایجاد مشکلات دارد لذا باید در راستای مدیریت مناسب آلاینده های هوا و کنترل و کاهش آن ها راهکارهای عملی و با تکیه بر موقعیت ها و اقلیم های هر منطقه صورت گیرد.

مسولان هندوستان و شهر دهلی با ساده ترین راهکارها گام های بلندی در رفع آلودگی برداشته اند

عضو هیات علمی محیط زیست دانشگاه پیام نور تصریح کرد: شهر دهلی در کشور هندوستان در سال ۲۰۱۴ به عنوان آلوده ترین شهر جهان لقب گرفته بود ولی در حال حاضر آمار و ارقام نشان می دهد که وضعیت کنونی این شهر علیرغم جمعیت بالا که کار مدیریت و کنترل آلاینده ها را سخت می کند نسبت به قبل بهبود چشمگیری یافته است نگاه دقیقتر به این رشد و تغییر شاخص کیفیت هوا در دهلی نماینگر این واقعیت است که مسولان این شهر و حتی هندوستان توانسته اند از طریق راهکارهای ساده در جهت خروج دهلی از محدوده خطر آلودگی هوا قدم های بلندی را بردارند.

همایون نژاد، هندوستان یکی از کشورهای پیشرو در جهت استفاده از مکان های دفع زباله برای تولید نیرو و گاز می باشد ابراز داشت: مدیریت مناسب و اصولی ترافیک، کاهش و محدود کردن تردد
خودروها، بهبود وضعیت کیفی وسایل نقلیه و سوخت مصرفی آن ها و تبدیل نیروگاه های مصرف کننده سوخت های فسیلی به نیروگاه های مصرف کننده سوخت های مناسب تر از جمله گاز و بیو گاز از جمله کارهایی است که توسط مسولان هندوستان و دهلی جهت کاهش آلودگی هوا صورت گرفته است.

وی در این راستا ادامه داد: به طور کلی می توان به این نکته اشاره کرد که کشور هندوستان با توجه به پتانسیل های موجود و شرایط ویژه ای که دارد توانسته مشکل مربوط به آلودگی هوا و ذرات معلق خود را تا حد زیادی رفع کند.

با مدیریت مناسب می توان آلودگی هوا را در سیستان کاهش داد

همایون نژاد اذعان داشت: با نگاهی گذرا به وضعیت استانداردهای کیفیت هوا در زابل می توان به سرعت دریافت که عامل اصلی آلودگی هوا در در این شهر ذرات معلق از نوع حقیقی است که به دلیل وجود بادهای غالب و با شدت بالا در سال به ویژه در فصول گرم سال ایجاد می گردند.

وی خاطر نشان کرد: نکته قابل تحمل در این بحث این است که بادهای موسمی و فصلی در منطقه سیستان امری طبیعی و اقلیمی است و پدیده جدیدی نمی باشد تنها کاهش شدت جریان رودخانه سیستان و کاهش بارش های جوی که منتهی به خشکسالی در ده های اخیر شده است بادهای این منطقه را از یک پارامتر مثبت که همیشه سبب بهبود کیفیت هوا و کاهش درجه حرارت و حتی تولید رطوبت و بارش میشده است را به یک عامل خطرساز و مولد طوفان های شن و ماسه و افزایش دهندبه میزان ذرات معلق تبدیل کرده است.

وی اضافه کرد: سوال مهم این است که چگونه با توجه به شرایط ویژه موجود و تغییر رژیم بارندگی و کاهش مساحت منابع آب در سیستان در جهت بهبود کیفیت هوا عمل کرد چرا در واقع هنر اصلی مدیریت جایی نمود می یابد که بتوان موانع و تهدیدها را به فرصت ها تبدیل و به نفع خود از آن ها حداکثر استفاده را داشت.

وی در این راستا گفت: سیستان از قدیم به عنوان یکی از مناطق بادخیز کشور معروف بوده با پتانسیل های موجود به راحتی و با مدیریت مناسب می توان مشکلات مربوط به آلودگی های اولیه و ثانویه هوا را کاهش داد.

استفاده بهینه از نیروی باد صورت گیرد

عضو هیات علمی محیط زیست دانشگاه پیام نور بیان داشت: در واقع استفاده بهینه از نیروی باد و به کارگیری توربین های بادی جهت استحصال نیروی برق حتی به صورت محلی و محدود همچنین استفاده از سلول های خورشیدی جهت تولید نیرو و سایر کاربری ها که در بلندمدت منجر به کاهش سوخت های فسیلی و مدیریت مناسب نیرو در ناحیه سیستان و زابل می شود تنها یکی از چندین راه حل های منجر و قابل اجرا برای بهبود شرایط فعلی می باشد
وی افزود: در جهت کاهش میزان ذرات معلق حقیقی مانند شن و ماسه اولین و مناسبترین راه حل بهبود وضعیت منابع آب هامون و پوشش گیاهی منطقه است که البته با توجه به سرچشمه رودخانه آب هیرمند این کار نیازمند فعالیت های دیپلماتیک است همچنین می توان برای بهبود وضعیت ذرات لااقل به صورت مقطعی از تثبیت شن های روان در نواحی خطرساز از طریق مالچ پاشی و ایجاد دیوارک های بادشکن استفاده نمود ولی باید به این نکته اشاره کرد بهترین راه حل تثبیت شن های روان افزایش پوشش گیاهی در مسیر حرکت آنها است.

از برنامه های موفق سایر کشورها الگوبرداری شود

همایون نژاد عنوان کرد: به طور کلی در کلیه برنانه های کلان و خرد مدیریت شهری همیشه با یک پایه اصلی نوع خواسته مردم و همکاری آن ها با مسولان برای بهبود و فضای کلی شهرستان می باشد چنانچه اگر به صورت واقعی و عملگرا منابع تهدیدکننده و تولیدکننده ذرات معلق و سایر آلاینده های هوا در شهر زابل شناسایی گردد و پتانسیل های موجود و توانمندی های منطقه ای نیز برای رفع مشکل شناسایی و بکار گرفته شود و حتی در پاره ای از مواقع با الگوبرداری از برنامه های موفق سایر کشورها که از لحاظ اقلیمی و همچنین شبیه به منطقه ما هستند و صرف هزینه در جای مناسب در کنار فعالسازی نهادهای دولتی و مردمی که سبب جلسه مشارکت همگانی می گردد می توان به بهبود وضعیت کیفیت هوا و کاهش و کنترل ذرات معلق در شهر زابل و اطراف آن امیدوار بود.

دانا