عیار کیفیت آموزشی در مدارس غیردولتی
بصیرنیوز، شکاف طبقاتی این روزها در بحث آموزش پُررنگ‌تر از سایر بخش‌ها نمود پیدا کرده است، انواع مدارس با عناوین مختلف و ردیفی از برنامه‌های آموزشی متنوع با دریافت پول دانش‌آموز گزینش می‌کنند. انواع دانشگاه‌ها در رشته‌ها و دوره‌های تحصیلی مختلف نیز با دریافت پول دانشجو می‌پذیرند.
اما وضعیت کیفیت آموزشی درمدارس غیردولتی چگونه است؟ چند سالی است که مرکز سنجش وزارت آموزش و پرورش نمرات امتحانات نهایی دانش‌آموزان را به عنوان یکی از شاخص‌های میزان دستیابی به اهداف آموزشی و پرورشی به صورت یکپارچه جمع‌آوری و تحلیل می‌کند. این مطالعه ارزشمند در همین مدت کوتاه یافته‌های قابل تأملی داشت.
بر اساس بررسی صورت گرفته، میانگین نمرات امتحان نهایی خرداد سال تحصیلی 93-94، 12 بوده است. این شاخص در سال تحصیلی 94-95، کمی بهبود یافت و میانگین نمرات در امتحانات خرداد 95 به حدود 12.5 رسید هر چند به گفته رئیس مرکز سنجش آموزشوپرورش میانگین نمرات در برخی مناطق به 7 و 8 نیز می‌رسد.
این آمارها زنگ خطر کیفیت آموزشی در مدارس کشور را به صدا درآورده است. ضعف کیفیت آموزش در مناطق محروم، هدر رفت وقت محصّلان در فضای مجازی و نیز جدی نبودن متصدیان تعلیم و تربیت به نسبت گذشته در ارائه کیفیت و نظارت بر خدمات آموزشی در پدید آمدن کاهش نمرات بی‌تأثیر نبوده است.
بدون شک بسیاری از والدین باهدف دستیابی به آموزش باکیفیت‌تر، فرزندانشان را در مدارس غیردولتی نام‌نویسی کرده‌اند. در این وضعیت انتظار می‌رود که مدارس غیردولتی نیز عملکرد آموزشی بهتری نسبت به مدارس دولتی داشته باشند بنابراین طبیعی است که نمرات مدارس غیردولتی مورد توجه بیشتری قرار گیرند.
طبق گفته عبدالرسول عمادی رئیس مرکز سنجش آموزش و پرورش، در مرداد سال 95 نمرات مدارس غیردولتی در مناطق محروم وضعیت مناسبی ندارند. شهریور 95 وی بار دیگر موضوع نمرات پایین برخی از این مدارس را اینگونه مطرح کرد: بر اساس نتایج بررسی امتحانات در سه سال اخیر، وضعیت مدارس غیردولتی مطلوب نیست. اکثر این مدارس در آخر جدول کیفیت آموزشی قرار دارند و این برای خانواده‌ها، باید نگران کننده و مورد بررسی باشد.
رئیس مرکز سنجش آموزشوپرورش بابیان اختلاف 9 نمره‌ای بین امتحانات داخلی مدارس غیردولتی با امتحانات نهایی، کیفیت آموزشی و چگونگی سنجش پذیری دانش آموزان در این مدارس را نیز زیر سؤال برده است.
در این باره و قبل از بیان این اظهارات نیز برخی کارشناسان به ضعف کیفیت آموزشی در مدارس غیردولتی اشاره کرده بودند؛ در همین رابطه چندی قبل موضوع نمره فروشی برخی از مدارس مورد بحث قرار گرفت و مطرح شد که مدیران مدارس غیردولتی اکثراً به دنبال جذب و افزایش تعداد دانش آموزان خود هستند تا در برابر آن سرمایه و سودی نیز نصیبشان شود.
اهمیت بحث فوق از آنجایی است که خانواده‌ها، فرزندان خود را به مدارس غیردولتی می‌سپارند زیرا تصور دارند که این مدارس از جهت کمی، کیفی و ساختاری بهترین نوع مدارس هستند. فضا و ساختار محیطی این مدارس نیز بعضاً با تعریف مثبتی که از کیفیت خدماتی و آموزشی‌شان در جامعه وجود دارد، یکی نیست و اتفاقاً خود مسئولان به پایین بودن کیفیت فضای مدارس غیردولتی اذعان دارند.
البته اظهارات عمادی از سوی سازمان مدارس غیردولتی بی‌پاسخ نماند. به گفته گرد رئیس سازمان مدارس غیردولتی، درصد قبولی رشته‌های گوناگون مدارس متوسطه غیردولتی بین 84 تا 99 درصد است و مدارس غیردولتی در کسب رتبه‌های برتر کنکور و نیز بالا بودن معدل درسی پیشتاز هستند و فقط 10 درصد آمار دانش آموزان این مدارس نمراتی پایین‌تر از حد استاندارد دارند.
وی همچنین اظهار داشت: 60 درصد نمرات دانش‌آموزان مدارس غیردولتی بالای 17 است و 45 درصد آنان حتی نمرات بالای 19 دارند.
گذشته از شائبه‌ای که در کیفیت بهتر مدارس غیردولتی به وجود آمد، نکته قابل تأمل درباره اظهارات مسئولان، ابهامی است که در آمارهای مورد استناد مسئولین وجود دارد. به‌عنوان مثال در آمارهای عمادی، نسبتِ مدارس غیردولتی بی‌کیفیت از تعداد کل این مدارس مشخص نیست. آمارهای سازمان مدارس غیردولتی نیز ابهام خاص خود را دارد زیرا گرد درباره پایه تحصیلی قبول‌شدگان مدارس غیردولتی توضیحی نداد.
با توجه به اینکه هم‌اکنون تحصیل بیش از 11 درصد دانش‌آموزان در مدارس غیردولتی و نیز با توجه به ابهامات جدی پیرامون کیفیت آموزشی در این مدارس، انتظار می‌رود که دستگاه‌های نظارتی انتقال وظیفه تعلیم و تربیت به بخش خصوصی را با حساسیت بیشتری دنبال کنند.
به هر روی باید پذیرفت که «کیفیت پایین آموزشی مدارس کشور» مشکلی جدی است و نباید با محدود کردن بحث به مدارس غیردولتی، اصل موضوع را به فراموشی سپرد؛ هر چند آمارهای نگران کننده از وضعیت کیفیت مدارس غیردولتی نیز جای تأمل بسیار دارد و تصمیم‌گیری مقتضی را می‌طلبد.
