داروهایی که دهان را بیمار می کند

داروهای مورد استفاده برای درمان سرطان، فشار خون بالا، درد شدید، افسردگی، آلرژی و حتی سرماخوردگی می تواند تاثیر منفی بر سلامت دندان بگذارد. به همین دلیل دندانپزشک خود را همیشه در مورد تمام داروهایی که مصرف می کنید، از جمله داروهای بدون نسخه، ویتامین ها و مکمل ها در جریان بگذارید.

خشکی دهان

برخی داروها می تواند میزان بزاق در دهان شما را کاهش دهد و باعث خشکی دهان گردد. بدون بزاق کافی، بافت های دهان ممکن است تحریک شده و ملتهب شوند و این التهاب خطر ابتلا به عفونت، پوسیدگی دندان و بیماری های لثه را افزایش می دهد.

بیش از 400 نوع دارو می تواند باعث ایجاد خشکی دهان شود. همچنین خشکی دهان عارضه جانبی برخی داروهای شیمی درمانی است. لیست بعضی از داروها که به عنوان یک اثر جانبی موجب خشکی دهان می شوند، عبارتند از:

آنتی هیستامین ها/ داروهای ضدافسردگی/ داروهای ضدجنون/ داروهای بیمار پارکینسون/ داروهای بیماری آلزایمر/ اسپری های ریه/ داروهای فشار خون و قلب از جمله آنزیم مهارکننده های تبدیل کننده آنژیوتانسین، مسدودکننده های کانال کلسیم، مسدودکننده ها یبتا، داروهای ریتم قلب و دیورتیک ها/ داروهای تشنج/ ایزوترتینویین که برای درمان آکنه استفاده می شود/ داروهای ضداضطراب/ داروهای ضدتهوع و ضداسهال/ داروهای ضددرد مخدر/ اسکوپولامین، برای جلوگیری از بیماری حرکت/ داروهای ضداسپاسم

خشکی دهان می تواند یک مشکل آزاردهنده باشد. با این حال، استفاده از مزایای یک دارو چند برابر بیشتر از خطرات و ناراحتی خشکی دهان است. نوشیدن مقدار آب زیادی یا جویدن آدامس بدون قند ممکن است به از بین بردن علائم کمک کند.

عفونت های قارچی

برخی از انواع اسپری های دهانی در درمان بیماری آسم حاوی ترکیبات کورتونی هستند که موجب عفونت قارچی موسوم به کاندیدیازیس دهانی می گردد. باری پیشگیری از این عارضه جانبی بعد از استفاده از اسپری یک لیوان آب را غرغره کرده و دهان خود را بشویید.

التهاب لثه (هایپرپلازی لثه)

برخی از داروها می تواند موجب رشد بیش از حد بافت لثه شود. در بیماری «هایپرپلازی لثه» بافت لثه متورم و شروع به رشد بیش از نسبت به دندان می کند. رشد بیش از حد لثه خطر ابتلا به بیماری پریودنتال را افزایش می دهد. بافت لثه متورم شده یک محیط مساعد برای باکتری ها است، که می توانید به نسوج اطراف صدمه بزند.

داروهایی که باعث تورم لثه و رشد بیش از حد آن می شوند شامل:

•    فنی تویین، از داروهای ضدتشنج است.

•    سیکلوسپورین، یک داروی سرکوب کننده ایمنی اغلب برای جلوگیری از رد پیوند استفاده می شود.

•    داروهای فشار خون به نام مسدودکننده های کانال کلسیم، که شامل نیفدیپین، وراپامیل، دیلتیازم و آملودیپین است.

احتمال ایجاد عوارض جانبی در مردان بیشتر است. همچنین داشتن پلاک دندانی این خطر ابتلا را افزایش می دهد. بهتر است بهداشت بیشتری داشته باشید و بیشتر به دندانپزشک (شاید هر سه ماه) مراجعه کنید.

التهاب پوشش داخل دهان (موکوزیت)

موکوزیت، التهاب بافت نرم و مرطوب پوشش دهان و دستگاه گوارش است. این بافت غشای مخاطی نامیده می شود. موکوزیت یک عارضه جانبه شایع شیمی درمانی است. پزشکان فکر می کنند برخی از داروهای شیمی درمانی، از جمله متوترکسات، و 5- فلونورولوراسیل، باعث الگوی پیچیده ای از تغییرات بیولوژیکی می شود که سلول های غشاء مخاطی را تشکیل می دهد، آسیب برساند.

موکوزیت باعث تورم دردناک دهان و زبان می شود و می تواند به خونریزی و زخم معده، درد و زخم دهان منجر شود. این وضعیت می تواند خوردن را دشوار کند. احتمال ابتلا به موکوزیت پس از مصرف داروهای شیمی درمانی مربوط به مصرف الکل، مصرف تنباکو، عدم مراقبت از دندان ها و لثه و افرادی که دچار کم آبی، دیابت، ایدز، یا بیماری کلیوی هستند بیشتر است. داروهای شیمی درمانی که باعث موکوزیت می شود شامل:

آلمتوزوماب/ آسپاراژیناز/ پلئومایسین/ بوسولفان/ کپسیتابین/ کربوپلاتین/ سیکلوفسفامید/ سیتارابین/ دانوروبیسین/ دوستاکسل/ دوکسوروبیسین (ادریامایسین)/ اپی روبیسین/ اتوپوزاید/ فلوئورواوراسیل/ جمسیتابین/ هیدروکسی اوره/ آیداروبیسین/ اینترلوکین2/ ایرینوتکان/ لوموستین/ موستارژن/ ملفالان/ متوترکسات/ میتوزانترون/ اوگزالیپلاتین/ پکلیتاکسل/ پروکاربازین/ تیوتپا/ توپوتکان/ تراستوزوماب/ ترتینویین/ وینبلاستین/ وین کریستین

زخم دهان

زخم دهان به یک زخم باز که در داخل دهان یا روی زبان رخ می دهد، گفته می شود. زخم های دهان اغلب با «حفره» مقایسه می شوند، زیرا آنها دارای یک سوراخ در وسط زخم هستند. این حفره است که درواقع یک شکاف در بافت نرم و مرطوب (غشاء مخاطی) دهان دارد. داروهای شیمی درمانی که باعث موکوزیت می شوند و می توانند باعث زخم دهان شوند عبارتند از:

آلمتوزوماب/ بلئومایسین/ کپسیتابین/ داروی ستوکسی ماب/ دوستاکسل/ دوکوروبیسین (آدریامایسین)/ اپی روبیسین/ ارلوتینیب/ فلوئورواوراسیل/ متوترکسات/ مالآت/ وین کریستین
داروهای دیگری که به ایجاد زخم های دهان مرتبط شده اند عبارتند از:

آسپرین/ طلا مورد استفاده در درمان آرتریت روماتویید/ پین سیلین/ فنی تویین/ سولفونامیدها/ استرپتومایسین

تغییر چشایی، موقتی است

گاهی اوقات، یک دارو می تواند حس چشایی شما را در مورد طعم و مزه تغیبر دهد. این مشکل یک تغییر در توانایی بدن است که به نام «دیسگاسیا یا نارسایی چشایی» گفته می شود. برخی داروها می تواند طعم و مزه مواد غذایی مختلف را تغییر و یا می تواند موجب ایجاد طعم فلز، شوری و یا طعم تلخ در دهان شوند. تغییرات طعم و مزه به ویژه در میان افراد مسن که داروهای متعدد مصرف می کنند، رایج تر است.

معمولا تغییرات طعم موقتی هستند و محدود به زمان مصرف دارو است. داروهای شیمی درمانی، از جمله منوترکسات و دوکسوروبیسین، از شایع ترین داروها در مورد تغییرات طعم و مزه است. بسیاری از داروهای دیگر مرتبط با تغییر طعم عبارتند از:

آنتی هیستامین ها: کلرفنیرامین

آنتی بیوتیک ها: آمپی سیلین/ بلئومایسین/ سفاماندول/ لووفلوکساسین/ لینکومایسین/ تتراسایکلین

ضدقارچ ها: آمفوتریسین بی/ گریزئوفولوین/ مترونیدازول

داروهای ضدجنون: لیتیوم/ تری فلوپرازین

داروهای آسم: بامیفیلین

بیس فسفونات ها: اتیدورنات

داروهای فشار خون: کاپتوپریل، یک مهارکننده گیرنده آنژیوتانسین/ دیلتیازم، مسدودکننده های کانال کلسیم/ انالاپریل، یک مهارکننده گیرنده آنژیوتانسین

رقیق کننده های خون: دی پیریدامول

داروهای کاهنده کلسترول: کلوفیبرات

کورتیکواستروییدها (مورد استفاده در درمان التهاب): دگزامتازون/ هیدروکورتیزون

داروهای دیابت: گلی پیزید

دیورتیک ها: آمیلوراید/ اسیداتاکرینیک

داروهای ضدگلوکوم: استازولامید

داروهای نقرس: آلوپورینول/ کلشی سین

داروهای قلبی: پچ نیتروگلیسیرن

داروهای کم خونی قفر آهن: آهن (تزریقی)

آرامش عضلانی: باکلوفن/ کلورمازنون

داروهای بیماری پارکینسون: لوودوپا

درمان آرتریت روماتویید: طلا

داروهای تشنج: کاربامازپین/ فنی تویین

داروهای تیرویید: کاربی مازول/ مازول

داروهای رد پیوند: آزاتیوپرین

داروهای سل: اتامبوتول

محصولات ترک سیگار: نیکوتین پچ پوستی

محرک: آمفتامین