نقد جریان احمد الحسن بصری، مدعی مهدویت، بخش دوم / تبیین معیارهای حدیثی برای شناخت یمانی دروغین

بصیر، نشانه‌های ظهور، از جذاب‌ترین و پرطرفدارترین و درعین‌حالاز آسیب‌پذیرترین بخش‌های معارف مهدوی است. اختصاص بخش عمده‌ای از روایات مهدویت به این موضوع، بهترین گواه بر این مسئله است. این جذابیت از سویی باعث افزایش اقبال عمومی به این مسئله و درنتیجه اصل اندیشه مهدویت می‌شود، اما از سوی دیگر، افزون بر ایجاد زمینه برای ورود خرافات، طمع شیادان و مدعیان دروغین را برای جعل و تحریف روایات، دو چندان می‌کند. ازاین‌رو، نظر به فقدان پژوهش‌های مستند در این زمینه، شایسته است با انجام تحقیقات مبتنی بر اصول و قواعد فهم حدیث و با جداسازی مطالب مستند از غیر مستند، علاوه بر پالایش معارف مهدویت از خرافات، زمینه‌های سوءاستفاده از این موضوع از میان برداشته شود. در این سلسله مقالات [1]، کوشیده خواهد شد تا ابعاد مختلف قیام یمانی که از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است، به‌صورت مستند، بررسی شود.

 نقد جریان احمد الحسن بصری، مدعی دروغین مهدویت

در مقاله اول [2]، بعد از ذکر نشانه‌های حتمی ظهور، به معرفی یمانی، اقوال مختلف در فاصله بین قیام یمانی و ظهور امام عصر، و وظایف شیعیان هنگام قیام یمانی، پرداخته شد. در مقاله دوم [3]، به نام، نسب، مذهب یمانی اشاره شد. درمقاله سوم [4] ازسلسله مقالات معرفی نشانه‌های حتمی ظهور، به زمان قیام یمانی، و معنای همزمانی خروج یمانی و سفیانی، پرداخته شد. در مقاله چهارم [5]، به مکان قیام یمانی و بیان دیدگاه مشهور، پرداخته شد. در مقاله پنجم [6]، به اهداف و سیر حرکت قیام یمانی، پرداخته شد. در مقاله ششم [7]،به بخش از مهمترین سوالات و ابهامات حول قیام یمانی، اشاره شد. اکنون و در مقاله هفتم، به سوالات و ابهامات دیگر، از جمله، معیارهای شناخت مدعیان دروغین یمانی، وحرمت تطبیق قطعی یمانی قبل از ندای آسمانی، پاسخ خواهیم گفت، که نقد و بررسی دیدگاه های جریان مدعی یمانی در عصر معاصر، جریان احمد الحسن بصری، نیز خواهد بود. البته اگر چه با مطالعه سلسله مقالات گذشته و معرفی ویژگی‌ها و مختصات واقعی قیام یمانی، خودبخود و به طور طبیعی، بطلان دعوت مدعی یمانی و جریان احمد الحسن بصری، آشکار می‌شود، لکن نقد و اثبات بطلان مبانی جریان یمانی دروغین، ضروری است و از طرفی شباهت ادله دعوت این جریان با فرقه های استعماری همچون فرقه قادیانی و بهائیت، برای مخاطبان، موجب شگفتی خواهد بود. و از طرفی این مقالات، می تواند، مرجع مناسبی در فضای وب و اینترنت، برای شناخت مدعیان دروغین مهدویت، مورد استفاده، قرار گیرد.

آیا معیاری برای شناخت و تشخیص یمانی، وجود دارد؟

معیارهای که ذکر خواهند شد، علاوه بر این‌که از جنبه سلبی آن مفید بوده و می‌توان با توجه به آنها مدعیان دروغین را شناسایی کرد؛ اگر برای تعیین دقیق مصداق یمانی واقعی، کافی نباشد، دست‌کم به کمک آنها می‌توان به تشخیص یمانی واقعی، نزدیک‌تر شد. به هر تقدیر معیارهایی که از احادیث و روایات برای تشخیص یمانی واقعی، استفاده می شود، بدین قرارند:

1. قیام یمانی، بنابر نظر دیدگاه مشهور از سرزمین یمن و صنعاء، آغاز خواهد شد. [8]

2. جنبش یمانی با خروج سفیانی در شام و سوریه، هم‌زمان خواهد بود [9]. بر این اساس، قیامی که آغازش از یمن نباشد و یا با خروج سفیانی هم‌زمان نباشد، قطعاً، قیام یمانی نیست.

3. طبق روایات، یمانی با سفیانی [10] – که علاوه بر تسلط بر منطقه شام و تجمع دشمنان اهل بیت و شیعه در این منطقه، از حمایت و پشتیبانی روم (غربی ها) و یهود را به همراه خود دارد-  درگیر جنگ خواهد شد و یمانی، سفیانی را شکست خواهد داد.

4. البته اگر نظر و قول شاذی را که معتقد است، خروج یمانی از عراق، می باشد، بپذیریم، جنگ یمانی با سفیانی در عراق و اعلام حمایت و همکاری با سپاه خراسانی و ایرانیان زمینه ساز ظهور، در دفع شر و خطر عظیم لشکر سفیانی در حمله به مراکز مقدسه شیعه در عراق و مشخصا در کوفه و نجف، نیز می تواند معیار خوبی برای شناسایی یمانی واقعی از یمانی های دروغین، باشد.

5. بعد از فعالیت های آغازین یمانی در ماه رجب، ندای آسمانی در ماه رمضان [11]، رخ خواهد داد. بر این اساس، قیامی که چند ماه بعد از آن، ندای آسمانی رخ ندهد، یقینا، قیام یمانی، نخواهد بود.

6. لازم به ذکر است، بقیه معیارها، همچون رنگ پرچم یمانی و … به علت تشابه سازی از طرف مدعیان دروغین یمانی، اصلا قابل اعتماد و اعتناء، نیست.

7. علاوه بر این چند ویژگی ملموس که برای همگان به سادگی قابل شناسایی است، ویژگی دیگری نیز برای تشخیص یمانی میتوان ارائه کرد که به کارگیری آن علاوه بر دقت، به گذر زمان هم نیازمند است و باید به آینده موکول کرد؛ و آن اینکه، یمانی واقعی، فضیلت­گرا و ارزش محور و مخالف جریان باطل و جبهه کفر و لشکر سفیانی، است. این شاخصه مهم نیز، می­تواند معیار مناسبی برای شناسایی یمانی واقعی، باشد. بی­گمان بر اساس این معیار وجود رگه­‌های انحرافی هم­چون فاصله گرفتن از معیارهای دینی، انحراف از مسیر عدالت، سوء استفاده از امکانات و … در کسی که خود را یمانی می­خواند، بهترین گواه بر دروغ­گو بودن اوست. البته از آن‌جا که عموماً رهبران حرکت­های اجتماعی در آغاز تصویر مطلوبی از خود به نمایش می­گذارند، ارزیابی دقیق شخصیت آنها در کوتاه مدت امکان­پذیر نیست، لکن با دقت در سخنرانی‌­ها، واکنش­ها و موضع‌گیری­های آنان در دراز مدت می­توان تا حدودی از چهره واقعی آنان پرده برگرفت.

8. شناخت حتمی و قطعی یمانی، جز بعد از خروج و قیام، که و توجه به عمل و رفتار، شناخته نخواهد شد. از طرفی، شناخت یمانی، با شناخت دشمن امام مهدی یعنی شناخت مسیر حرکت سفیانی و حمله سفیانی به عراق، بیشتر آشکار میشود. زیرا یمانی به عنوان اهدی الرایات [12]، درست در نقطه مقابل، اهداف سفیانی می باشد.

9. به طور کلی، در عصر غیبت، راه بر تطبیق یقینی و قطعی نشانه های حتمی ظهور، بسته است تا زمانی که ندای آسمانی در ماه رمضان، به عنوان نشانه معجزه آسا و غیر قابل جعل، شنیده شود و بعد از صیحه آسمانی در ماه مبارک رمضان و به پایان رسیدن عصر غیبت، آنگاه راه بر شناخت، تطبیق یقینی و تشخیص واقعی نشانه های حتمی ظهور از جمله یمانی، باز خواهد شد.

بنابراین، خلاصه اینکه: تشخیص یمانی واقعی، جز بعد از ندای آسمانی، محقق نخواهد شد، لکن در احادیث، معیارهای برای تشخیص مدعیان دروغین یمانی، تبیین شده است.

آیا با مدعیان یمانی، در عصر غیبت، همراهی کنیم؟

بعد از بیان معیارهای شناخت و تشخیص یمانی، حال، اگر شخصی و یا جریانی، ادعای این را داشت که مصداق واقعی نشانه حتمی ظهور، می باشد، مثل جریان احمد الحسن بصری که مدعی یمانی بودن احمد الحسن، وصایت و نیابت خاصه امام عصر را دارند. تکلیف چیست؟ چگونه باید حق را از باطل تشخیص داد؟

البته، شناخت معیارهای که ذکر شد و آگاهی یافتن از آنها، برای ابطال ادعاهای پیروان یمانی دروغین، کافی است، لکن به تفصیل، می توان مواردی را نیز ذکر کرد:

دعوت به سکون و عدم همراهی با قیام های مهدی گرایانه

ائمه، در روایاتی که در ادامه ذکر خواهد شد، به شیعیان دستور داده اند که قبل از خروج سفیانی، به عنوان دشمن اصلی امام عصر، و نیز قبل از شنیده شدن ندای آسمانی، سکون و آرامش داشته باشند و به اصطلاح، فرش خانه های شان باشند (کنایه از عدم همراهی در قیام هایی که ادعای همراهی با قائم آل محمد و نشانه ظهور بودن، دارند و یا حتی خود، ادعای مهدویت، دارند) و احدی را چه یمانی باشد و چه شخص دیگری، باشد، یاری نکنند تا اینکه سفیانی، خروج کنند. آنگاه و بعد از خروج سفیانی، واجب است به سوی اهل بیت و نصرت امام مهدی و یاران ایشان از جمله یمانی و خراسانی، بشتابند (فارحل الینا، فاجیبوا الینا، فاتونا، فالینا، فانهدوا الینا بالسلاح، فانفروا الی صاحبکم) و تمام توجه شان، به سمت اخبار منطقه حجاز (کشور عربستان) و شهر مکه، محل ظهور و قیام امام مهدی، باشد (علیکم بمکۀ). از جمله، این روایات، چنین است:

در کتاب الکافی مرحوم کلینی، نقل شده است که هنگام خروج سفیانی، دعوت حق اهل بیت و دعوت امام مهدی را اجابت کنیم و شیعیان، توجه شان به سمت اخبار کشور حجاز باشد.

… قَالَ (ابی عبدالله): لَا تَبْرَحِ‏ الْأَرْضَ‏ یَا فَضْلُ حَتَّى یَخْرُجَ السُّفْیَانِیُّ فَإِذَا خَرَجَ السُّفْیَانِیُّ فَأَجِیبُوا إِلَیْنَا … . [13]

اى فضل، از جایت حرکت نکن تا این‏که سفیانى قیام کند.هنگامى که او قیام کرد، دعوت ما (ظهور امام مهدی) را پاسخ دهید. چرا که سفیانی، از علایم حتمى است.

و نیز در روایتی منقول از امام جعفر صادق علیه السلام، چنین نقل شده است:

َعنْ یُونُسَ بْنِ أَبِی یَعْفُورٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ یَقُولُ إِذَا خَرَجَ السُّفْیَانِیُّ یَبْعَثُ جَیْشاً إِلَیْنَا وَ جَیْشاً إِلَیْکُمْ فَإِذَا کَانَ کَذَلِکَ فَأْتُونَا عَلَى کُلِّ صَعْبٍ وَ ذَلُول‏. [14]

یونس بن ابی یعفور از امام صادق علیه السلام، نقل می کند، که ایشان فرمودند: هنگامیکه سفیانی خروج می کند، دو سپاه اعزام می کند، یکی به سمت ما (حجاز) و دیگری به سمت شما (عراق . در این صورت به سمت ما بشتابید (و تمام توجه شما، به سمت اخبار کشور حجاز و شهر مکه باشد، زیرا محل ظهور و قیام امام عصر، می باشد) هرچند دچار سختی شوید.

و در کتاب الغیبۀ نعمانی، از امام صادق علیه السلام، نقل شده است:

یا أبا عَبدِ اللَّهِ، إذا خَرَجَ السُّفیانِیُّ فَما حالُنا؟ قالَ: إذا کانَ ذلِکَ فَإِلَینا. [15]

(راوی از امام صادق می پرسند)، یا ابا عبد الله، هنگامیکه سفیانی خروج کرد، تکلیف ما چیست؟ امام پاسخ داد: در این هنگام، به سوی ما، بشتابید.

و امام صادق نیز در حدیث معتبری فرمودند:

یا سُدَیرُ ألزِم بیتَک وکُن حَلَساً من احلاسِه واسکُن ما سَکَن اللیلُ والنهارُ فإذا بَلَغَک أنّ السفیانیَّ قد خرج فَارحَل الینا و لو علی رِجلِک؛ [16]

ای سدیر، از خانه‌­ات بیرون نیا و چون گلیمی از گلیم­‌های خانه باش و تا شب و روز آرام است، تو نیز ساکت باش، همین که خبر قیام سفیانی به تو رسید، به سمت ما (حجاز و کشور عربستان، زیرا مکه، محل ظهور و قیام امام عصر می باشد) کوچ کن، گرچه با پای پیاده باشی.

و در حدیث دیگری از امام صادق علیه السلام، معنای اجابت دعوت اهل بیت (فاجیبوا الینا)، به اجابت دعوت امام عصر (فانفروا الی صاحبکم)، تفسیر شده است.

قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ کَیْفَ نَصْنَعُ إِذَا خَرَجَ السُّفْیَانِیُّ … فَإِذَا ظَهَرَ عَلَى الْأَکْوَارِ الْخَمْسِ یَعْنِی کُوَرَ الشَّامِ فَانْفِرُوا إِلَى صَاحِبِکُمْ. [17]

(راوی) به امام صادق عرض کرد، هنگام خروج سفیانی، چه کار کنیم؟ … (امام پاسخ داد) هنگام خروج سفیانی و تسلط سفیانی بر مناطق پنج گانه شام، به امام مهدی بپیوندید و دعوت ایشان را اجابت کنید.

همچنین امام رضا علیه السلام، به شیعیان دستور می فرمایند که با قیام های مهدی گرایانه و با انگیزه نیابت و ارتباط خاص با امام عصر، همراهی نکنند تا ندای آسمانی در آسمان و فرو رفتن (خسف) لشکر سفیانی در زمین، آشکار شود.

… وَ اسْکُنُوا … مَا سَکَنَتِ السَّمَاءُ مِنَ النِّدَاءِ بِاسْمِ صَاحِبِکَ وَ مَا سَکَنَتِ الْأَرْضُ مِنَ الْخَسْفِ بِالْجَیْشِ. [18]

… سکون و آرامش خویش را (در عدم همراهی با قیام های مهدی گرایانه و قیام قائم) حفظ کنید تا اینکه منادی از آسمان، نام صاحب و امام شما، را ندا دهد و نیز سکون داشته باشید تا فرو رفتن و خسف لشکر (سفیانی) اتفاق بیفتد.

بنابراین، از مجموع احادیث فوق، می توان به حرمت همراهی با قیام هایی به انگیزه مهدویت، فتوا داد و چنانچه، اشخاص و یا جریان های به عنوان حرکت های مهدوی، و به عنوان نیابت و ارتباط خاص امام عصر ، قبل از ندای آسمانی، قصد همراه کردن شیعیان را در انگیزهای باطل خویش، داشتند، باید منکوب و سرزنش کرد و دعوت شان را قبول نکرد. البته این گونه روایات، تنها قیام هایی را باطل می شمارد که رهبر آن مدعی مهدویت باشد و به عنوان قائم آل محمد، قیام کند. بنابراین منظور از نفی و عدم همراهی با اینگونه قیام هادر این احادیث،کسانی است که خود را مهدی موعود و یا دارای ارتباط خاص با امام عصر، معرفی می‌کنند. این‌گونه روایات شیعیان را از بیعت با این‌گونه قیام‌ ها و جریان ها، بر حذر داشته‌اند و ‌فرموده‌اند: هرگاه نشانه‌هایی هم‌چون قیام سفیانی واقع شد، اهل انقلاب و همراهی با قیام مهدی گرایانه باشید. بنابراین روایات نهی از قیام قبل از قائم، نهی از همراهی در قیام هایی است که داعیه حکومت امام مهدی را دارند و نه نهی از تشکیل حکومت بر پایه قوانین اسلامی در عصر غیبت. و قیام در عصر غیبت [19]، حکم متفاوتی دارد که در مقاله ای جداگانه، به آن پرداخته شده است.

ارائه ضابطه و معیار برای تشخیص صدق مدعیان مهدویت در عصر غیبت

اما قبل از قیام و آغاز حرکت یمانی و قبل از ندای آسمانی، که هنوز رخ نداده است و مخصوصا در عصر معاصر که عصر غیبت نام گرفته است، چه راه حل هایی، برای تشخیص مدعیان دروغین، قابل معرفی می باشد؟

بطور کلی، برای تشخیص مدعیان مهدویت و تشخیص حق از باطل، در عصر غیبت، میتوان به دو ضابطه کلی و اصیل، اشاره کرد:

درخواست معجزه از مدعیان مهدویت و یمانی

الف. اگر قبل از وقوع ندای آسمانی، هر شخصی که ادعای نشانه حتمی بودن ظهور و ارتباط خاص و سفارت و نیابت خاص امام زمان، دارد، (از جمله مدعی یمانی، احمد الحسن بصری)، باید درخواست معجزه، کنید؛ چنانچه قدرت بر معجزه نداشت، نشانی بر دروغگویی مدعی، است. زیرا بنابر روایات اهل بیت، معجزه، راهی برای تشخیص درستی و نادرستی دعوت حجت الهی از مدعیان دروغین است. بنابراین، همان‌طور که برای شناخت انبیاء و ائمه معصومین، می‌توان از ایشان درخواست معجزه کرد، کسی که ادعای ارتباط خاص با امام عصر، دارد، نیز بایداز طرف ایشان، قدرت کرامت و معجزه، داده شود تا دلیل روشنی بر صدق ادعای نیابت خاصه وی، باشد. همانطور که نوائب خاص حضرت در عصر غیبت صغری، صاحب چنین قدرتی از طرف امام عصر، بودند.

ابوبصیر گوید: از امام صادق، پرسیدم: برای چه خداوند به انبیاء و رسولانش، معجزه داده است؟ حضرت فرمودند: تا دلیل باشد بر صدق و راستگویی آورنده معجزه. سپس فرمودند: معجزه علامت و نشانه است بر حق تعالی و آن را فقط به انبیاء و رسولان و حجت هایش عطا می فرماید تا راست گو از دروغ گو، مشخص شود.

و اما شرایط معجزه؛ و البته در معجزه لازم است، فعل و عملی در برابر چشمان تعدادی از مخالفان صاحب دعوت، صورت پذیرد تا دلیلی بر حقانیت مدعی، باشد و بتوان درستی و نادرستی آن را تشخیص داد. همچنین از شرایط معجزه، عدم امکان تحدی با آن است یعنی کسی نتواند مانند آن را ارائه کند. می توان به معجزه حضرت موسی در قرآن، اشاره کرد که سحره فرعون، از آوردن مثل آن، عاجز و ناتوان، ماندند و به حقانیت حضرت موسی، ایمان آوردند.

همچنین، می توان به درخواست معجزه ابوسهل نوبختی از حلاج -که ادعای نیابت و سفارت خاص از امام زمان را داشت- اشاره کرد، تا با نحوه مواجه و چگونگی برخورد با مدعیان دروغین و ارتباط خاص با امام مهدی، آشنا شوید:

“در زمان ابوسهل نوبختی، حلاج، ادعای سفارت و نیابت خاص از طرف امام مهدی را داشت و به همین منظور، به پدر شیخ صدوق، نامه نوشت و او را به ایمان آوردن به خودش، دعوت کرد. حتی حلاج، پا را از این هم فراتر گذاشته بود و با سفر به شهر به قم، رسما از دیگر معتمدین شیعه همچون ابن بابویه قمی و پدر شیخ صدوق، برای ایمان به خودش، دعوت کرده بود. در این میان، ابوسهل نوبختی، که از معتمدین شیعه در عراق بود، برای صدق ادعای حلاج، از او درخواست معجزه کرد. و آن معجزه این بود: حلاج، معجزه ایی انجام بدهد و محاسن سفید  وی (ابوسهل نوبختی) را که در سن پیری هست را به ایام جوانی، برگرداند (نوبختی از حلاج درخواست چنین معجزه ای کرد که: من پیر و محاسنم من سفید است، مرا به جوانی برگردان) اما حلاج از انجام چنین کاری، ناتوان بود و بدین ترتیب، ادعای ارتباط خاص او با ناحیه مقدسه و امام عصر، باطل شد.”[20]

بررسی رفتار و عمل مدعیان مهدویت

ب. یکی از دیگر از مهمترین شاخص ها و معیارها در عصر غیبت، بایدمشاهده و بررسی شود که مدعیان مهدویت و نیابت خاصه، در تولی و تبری، که از مسائل اساسی اسلامی است، چگونه رفتار کرده و می کنند؟ به عنوان مثال، کسی که ادعایی دارد و مدعی ارتباط و سفارت خاص مهدویت است، تعامل وی با دشمنان امام عصر چگونه است؟

أَشَدَّ النَّاسِ عَداوَهً لِلَّذینَ آمَنُوا الْیَهُودَ وَ الَّذینَ أَشْرَکُوا. [21]

دشمن ترین دشمنان نسبت به مسلمانان و مومنان، یهودیان و شریکان یهود، هستند.

این آیه قرآن، کلید طلایی برای تشخیص مدعیان دروغین در عصر غیبت، است. به عنوان مثال، در عصر معاصر، احمد الحسن بصری و جریان مدعی یمانی و انصار وی، چرا تاکنون در برابر جنایات بیشمار، عربستان و آل سعود و حاکمیت غصبی رژیم اسرائیل بر قبله گاه اول مسلمین، موضعی نمیگیرند؟

حرمت تطبیق قطعی در نشانه های حتمی ظهور قبل از ندای آسمانی

علاوه بر آنچه که ذکر شد، پیروان و انصار جریان یمانی دروغین، باید پاسخ دهند که:

چگونه هنوز ندای آسمانی، رخ نداده است، یمانی واقعی را شناسایی و تبعیت از وی را بر همگان، واجب دانسته اند؟

زیرا در‌ بحث نشانه‌های ظـهور، یک ضـابطه کلی، جاری می‌شودو آن‌ اینکه: تطبیق یقینی نشانه های حتمی ظهور، قبل از ندای آسمانی، مردود و باطل است. توضیح بیشتر اینکه:

به طور کلی، در عصر غیبت، راه بر تطبیقیقینی نشانه های حتمی ظهور، بسته است، تا زمانی که ندای آسمانی در ماه رمضان، به عنوان نشانه معجزه آسا و غیر قابل جعل، شنیده شود و بعد از صیحه آسمانی در ماه مبارک رمضان و به پایان رسیدن عصر غیبت، آنگاه راه بر شناخت، تطبیق یقینی و تشخیص نشانه های حتمی ظهور از جمله یمانی و سفیانی، باز خواهد شد.

زیرا، نشانه های حتمی ظهور، از یک زاویه، به دو بخش تقسیم می شوند: دسته اول مثل یمانی، مومنین، باید به وظیفه و تکلیف خویش در برابر تحقق خروج قیام یمانی، عمل کنند و دسته دوم مثل ندای آسمانی، راه شناخت امام مهدی، هستند و نیازی به انجام و تکلیف خاصی نیست.

دسته دوم، چون معجزه‌گونه و منحصربه‌فرد‌هستند، مانند‌ خسف بیداء و صیحه آسمانی، از آن‌جا کـه نـمی‌توان مصداقی برایشان جعل کرد، در تشخیص مصادیق‌ واقعی آن، با مشکلی روبه‌رو نخواهیم بود، امـا اگـر نـشانه‌های ظهور، از دسته اول باشند یعنی، معجزه‌آسا نبودند (سفیانی، یمانی و …)‌ و چون قابل مشابه‌سازی‌ و مصداق سازی، هستند‌، چنین نشانه‌هایی، باید علائمی و معیارهایی داشته باشند کـه قـابل تشخیص نسبی، شوند. بنابراین، لازم است نشانه های دسته اول، بـا نشانه های دسته دوم و رخـدادهای معجزه‌گونه (ندای آسمانی)، در کیفیت وقوع و زمان وقوع، مرتبط شده باشد تا از طریق نشانه های غیر قابل جعل یعنی نشانه های دسته دوم (ندای آسمانی و خسف بیداء)، بتوان مصادیق واقعی نشانه های تکرار پذیر و قابل جعل را یعنی نشانه های دسته اول (یمانی، سفیانی و …) را شناسایی کرد. بدین ترتیب، مدعیان دروغین یمانی و .. قابل شناسایی خواهند بود. از این رو است که همچنین امام رضا علیه السلام، به شیعیان دستور می فرمایند که با قیام های مهدی گرایانه و با انگیزه نیابت و ارتباط خاص با امام عصر، همراهی نکنند تا ندای آسمانی در آسمان و فرو رفتن (خسف) لشکر سفیانی در زمین، آشکار شود.

… وَ اسْکُنُوا … مَا سَکَنَتِ السَّمَاءُ مِنَ النِّدَاءِ بِاسْمِ صَاحِبِکَ وَ مَا سَکَنَتِ الْأَرْضُ مِنَ الْخَسْفِ بِالْجَیْشِ. [22]

… سکون و آرامش خویش را (در عدم همراهی با قیام های مهدی گرایانه و قیام قائم) حفظ کنید … تا اینکه منادی از آسمان، نام صاحب و امام شما، را ندا دهد و نیز سکون داشته باشید تا فرو رفتن و خسف لشکر (سفیانی) اتفاق بیفتد.

معیار یـادشده، مـشکل قـابلیت انـطباق‌ بـر‌ مـصادیق متعدد را نیز حل می‌کند؛ با این توضیح که اگر نشانه‌ای مانند‌ ندای‌ آسمانی‌ معجزه‌آسا باشد، گرچه به خودی خود تکرارشدنی است و این احتمال می‌رود که سال‌ها بـعد‌ دوباره‌ چنین ندایی تکرار شده و مصداق واقعی روایات مورد دوم باشد، اما از آن‌جا‌ که‌ این‌ نشانه در روایات، معیاری برای شناخته شدن امام مهدی قرار گرفته است. در صورتی که‌ احتمال‌ تکرار در آن بـرود، دیـگر این خاصیت را از دست خواهد داد‌؛ چرا‌ که‌ در هر مرتبه که این نشانه محقق شود، احتمال آن می‌رود که بار دیگر نیز‌ تحقق‌ یابد‌. بنابر این هیچ‌گاه نمی‌توان به مصداق واقعی آن نـشانه یـقین حاصل کرد‌ و در‌ نتیجه هیچ‌گاه نمی‌توان به کمک آن امام مهدی را شناخت. بنابراین نشانه‌های اعجازآمیز مثل ندای آسمانی، یک مصداق،‌ بیشتر‌ نخواهند داشت.

بنابراین، به طور کلی، در عصر غیبت، راه بر تطبیق یقینی و قطعی نشانه های حتمی ظهور،بسته است تا زمانی که ندای آسمانی در ماه رمضان، به عنوان نشانه معجزه آسا و غیر قابل جعل، شنیده شود و بعد از صیحه آسمانی در ماه مبارک رمضان و به پایان رسیدن عصر غیبت، آنگاه راه بر شناخت، تطبیق یقینی و تشخیص واقعی نشانه های حتمی ظهور از جمله یمانی، باز خواهد شد. از اینرو، از امام صـادق علیه السلام،چنین نقل شده است:

یشْمَلُ النَّاسَ مَوْتٌ وَ قَتْلٌ حَتَّى یلْجَأَ النَّاسُ عِنْدَ ذَلِکَ إِلَى الْحَرَمِ، فَینَادِی مُنَادٍ صَادِقٌ‌ مـِنْ‌ شـِدَّهِ الْقِتَالِ فِیمَ الْقَتْلُ وَ الْقِتَالُ؟ صَاحِبُکُمْ فـُلَانٌ. [23]

مردم را مـرگ و کشـتارى فـرا گیرد تا آن‌جا که مردم در آن حـال بـه حرم پناه جویند. پس نداکننده‏اى‌ راستگو (ندای آسمانی جبرئیل)‌ از‌ شدّت کشتار ندا سر دهد که: کشت‌ و کشتار‌ براى‌ چیست؟ صـاحب شـما فلانى است

طبق این روایت، هرچند، فراگیر شدن مرگ و کشتار پیش از ظهور، امری است عادی و غیرمعجزه‌گونه که قـابل مـشابه‌سازی است‌، اما‌ طبق کلام امام صادق، آن‌ مرگ و کشتاری کـه بـه دنبال خـود و به همراه اش، نـدایی آسـمانی معجزه‌آسا، بـاشد‌، دیگر قابلیت مشابه‌سازی نخواهد بود.

همچنین می‌توان به قیام یمانی، سفیانی و خراسانی اشاره کرد کـه بـر‌ اساس‌مجموعه‌ روایات مربوط، در ماه رجـب سـال ظـهور اتـفاق مـی‌افتدو صیحه آسمانی در‌ مـاه‌ رمـضان‌ همان سال، رخ می‌دهد. بنابراین تحقق ندای آسمانی در ماه رمضان که معجزه‌آسا و غیرقابل‌ مشابه‌سازی،‌ است،‌ می‌تواند قـرینه‌ای مـناسب بـرای شناسایی سفیانی، یمانی و خراسانی قرار گیرد.

به عبارت دیگر، شناخت واقعی نشانه های حتمی مصداق پذیر مثل یمانی، جز بعد از وقوع ندای آسمانی، شناخته نخواهد شد و تا آن موقع تکلیفی خاصی متوجه مومنین و شیعیان برای وجوب یاری یمانی، نیست. زیرا راه برای تطبیق یقینی نشانه های حتمی ظهور،بسته است، تا زمانی که ندای آسمانی در ماه رمضان، شنیده شود و بعد از صیحه آسمانی در ماه مبارک رمضان، و به پایان رسیدن عصر غیبت، آنگاه راه بر تطبیق یقینی و تشخیص قطعی یمانی و …، باز خواهد شد.

در مقاله آینده، به نقد و بررسی ادله و مبانی جریان احمد الحسن از جمله تروئج افراطی خواب و رویاء، استخاره و انکار علوم اسلامی و شباهت های این جریان با فرقه های منحرف اسلامی، پرداخته خواهد شد.