از «اقدام‌های جزیره‌ای» تا «کش و قوس»های عمرانی مختلف
بصیر، شهرستان فریدونکنار به عنوان یکی از شهرستان‌های تازه تاسیس در سطح استان مازندران است که کمتر از یک دهه به صورت مستقل از شهرستان‌های دیگر به امور خود می‌پردازد.
این شهرستان ویژگی‌های منحصر به فردی در خود دارد که کمتر شهرستانی در سطح استان این امکانات و مواهب خدادای را دارا است، وجود مواهب طبیعی همچون دریا، جنگل، زمین‌های زراعی و حاصلخیز، رودخانه ها ، ساحل زیبا به همراه ماهیان خزری، زیستگاههای پرندگان در کنار مواهب انسانی همچون سطح بالای سواد، سخت کوشی مردم این شهرستان، نیروهای نخبه و تحصیل کرده و همچنین موقعیت جغرافیایی منحصر به فرد که آن را در مرکز استان قرار داده و فاصله‌اش با شهرستان‌های اطراف و به خصوص پایتخت بسیار نزدیک است را می‌توان نام برد.
نگاهی به تاریخچه سیاسی و اجتماعی این شهرستان نشان می‌دهد که پس از چندین بار دست به دست شدن بین شهرستان‌های اطراف در نهایت موفق شد در سال 1386 به صورت شهرستان درآمده و آرزوی سالیان دراز مردم این شهرستان جامه عمل پوشیده شود.
انتظار مردم این شهرستان این بوده است که با توجه به تحول بزرگ به وجود آمده و مستقل شدن آن از شهرستان‌های دیگر روند توسعه آن با سرعت بسیار بالاتری محقق شود که متاسفانه در طول سال‌های پس از تبدیل شدن شهرستان فریدونکنار این شهرستان نتوانسته است به جایگاه حقیقی و واقعی خود برسد و مشکلات زیادی در این بین برای آن به وجود آمد.
در زمینه مدیریت در سطح شهرستان فریدونکنار پرداختن به چند ضعف و مشکل اصلی که باعث عدم توسعه شهرستان در این بخش شده است مورد بررسی قرار می‌گیرد و تلاش می‌کنیم برای حل این موارد بسیار مهم پیشنهادتی در ادامه کار داده شود.
متاسفانه یکی از بزرگترین مشکلات شهرستان فریدونکنار عدم ثبات مدیریت ارشد شهرستان در طول 8 سال گذشته است، از سال 1386 که بخش فریدونکنار به شهرستان تبدیل شد این شهرستان شاهد حضور 4 فرماندار بوده که متوسط عمر مدیریتی این افراد به طور متوسط به 2 سال می‌رسد، این در حالی است که این عمر کوتاه در عمل جلوی ابتکار عمل و فعالیت‌های دراز مدت این افراد را گرفته و آنها را به سمت روز مره‌گی و عدم برنامه‌ریزی کلان می‌کشاند، این امر متاسفانه در بین مسئولان سایر نهادها و ارگان‌های دولتی در سطح شهرستان به فراوانی دیده می‌شود.
دومین نکته در این زمینه متاسفانه علیرغم عمر مدیریت کم این مدیران در سطح شهرستان عدم وجود برنامه دراز مدت و استراتژیک در سطح شهرستان است، با نگاهی به شهرستان‌های استان مازندران می‌توان به این نکته پی برد که بیشتر این شهرستان‌ها برای توسعه شهرستان خود یک استراتژی مشخص تدوین کرده‌اند که تمامی مسئولان دیگر ارگان‌ها و نهادهای دولتی در راستای این استراتژی کلان حرکت کرده و روند توسعه‌ای شهرستان خود را سرعت می‌بخشند.
برای نمونه با نگاه به شهرستان‌های غرب استان می‌توان فهمید صنعت توریسم جایگاه بسیار بالایی در این شهرستان‌ها داشته و تمامی مسئولان آن هم به حمایت از این امر مهم می‌پردازند، در شهرستان آمل هم وضع به همین گونه است، این شهرستان با داشتن حدود 50 درصد از شهرک‌های صنعتی استان در دل خود نقش بسیار پررنگی در حوزه صنعتی در سطح استان بازی می‌کند، البته این شهرستان در حوزه‌های کشاورزی و در سال‌های اخیر توریسم هم می‌تواند حرف‌های بسیار زیادی در سطح استان داشته باشد که جایگاه این شهرستان را در بین شهرستان‌های استان بسیار بالا برده و توسعه همه جانبه را برای خود رقم زده است یا برای نمونه شهرستان جویبار از طریق بازیافت زباله که امروزه در سطح دنیا به طلای کثیف معروف است توانسته است به سطح بالای اشتغال زایی رسیده و واحدهای متعددی در سطح این شهرستان به وجود آمده است.
در سایر شهرستان‌های استان هم با توجه به ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های مربوط به آن می‌توان سندهای نانوشته و نوشته توسعه‌ای را دید که تمامی شهرستان از این اهداف حمایت می‌کنند و تلاش دارند تا جایگاه اقتصادی و سیاسی شهرستان خود را در سطح استان ارتقا بخشند.
به جرات می‌توان گفت این امر در شهرستان فریدونکنار اصلا وجود ندارد و اقداماتی که در طول سال‌های گذشته انجام شده بیشتر جزیره‌ای و با عدم انسجام کامل بوده که در مواردی نه تنها نتوانسته مشکلات شهرستان را کمتر کند بلکه به مشکلات آن اضافه کرده است که برای نمونه به کمربندی جنوب این شهرستان اشاره کرد که چندین سال است در کش و قوس برنامه‌های مختلف به سر می‌برد و در آینده هم مشخص نیست چه سرنوشتی پیدا می‌کند.
سئوالی که در این بخش می‌توان مطرح کرد این است که جایگاه شهرستان فریدونکنار در سندهای بالادستی نظام همچون سندهای توسعه پنجم و ششم که در سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور در حال نگارش است کجاست؟
در سند چشم انداز بیست ساله که توسط مقام معظم رهبری به تمامی نهادها و ارگان‌ها ابلاغ شده است شهرستان فریدونکنار با توجه به ظرفیت‌های ملی و بین‌المللی خود چه نقشی برای خود متصور است؟
عدم وجود این برنامه‌های کلان باعث چندپارگی و سلیقه‌ای شدن مدیران در سطح شهرستان می‌شود که خود این امر روند توسعه شهرستان را به کندی پیش می‌برد.
نکته سوم در این میان عدم وجود مدیران کارآمد در سطح شهرستان فریدونکنار است، البته باید به این تفکر که در سطح شهرستان وجود دارد هم اشاره شود که بسیاری از اهالی شهرستان فریدونکنار انتظار دارند که مدیران بومی در سطح شهرستان کارها را به دست بگیرند که با توجه به بسیاری از مسائل شاید امکان پذیر نبوده و ما در این قسمت به بخش مهم‌تر یعنی کارآمدی مدیران که هم می‌تواند بومی و هم غیر بومی باشد اشاره کرد، متاسفانه در سال‌های گذشته مدیران ارشد استانی نهادها و ارگان‌های دولتی مشغول آزمون و خطا در انتخاب مدیران میانی در سطح شهرستان هستند که باعث شده عملا این مدیران هنوز نیامده خود را رفتنی بدانند و انگیزه بالای برای خدمت رسانی به مردم این شهرستان نداشته باشند. همچنین این مدیران به دلیل تازه کار بودن بسیاری از اصول مدیریتی را در حین انجام کار به دست می‌آورند .
متاسفانه مدیران شهرستانی هم پس از مشغول به کار شدن در سطح شهرستان از نیروهای بومی و نخبه شهرستان برای همکاری و مشورت در حوزه‌های کاری خود از تمامی ظرفیت‌های شهرستانی استفاده نمی‌کنند که این امر باعث شده تلاش‌های آنها در بسیار از موارد بی‌ثمر بوده و نتوانند تحولات عظیمی در سطح شهرستان به وجود آورند.
همچنین عدم حضور دائم در سطح شهرستان و پروازی بودن این مدیران در طول سال‌های گذشته سبب شده که این مدیران شهرستان فریدونکنار را به عنوان محلی برای آموزش نکاتی مدیریتی و آزمون و خطا فرض نموده‌اند.
از دیگر اشکالات این مدیران عدم وجود برنامه مشخص و مدون و نو‌آوری در این زمینه برای پیشبرد امور خود هستند که باعث شده این مدیران فقط منتظر به نامه‌های بالادستی و پاسخ دادن به آنها بوده و از خود هیچ گونه ابتکار و تحولی نشان نمی‌دهند.
نکته چهارم هم عدم استقرار نهادها و ارگان‌های دولتی در شهرستان است که البته با روی کار آمدن دولت جدی این امر در فریدونکنار ببود یافته اما تقریبا هیچ تفاوتی با عدم حضو این ادارات در فریدونکنار ندارد، این امر با توجه به استقبالی که از سوی مردم شهرستان نسبت به آن وجود دارد با کندی به پیش می‌رود و جلوی توسعه همه جانبه شهرستان را گرفته و هزینه‌های اضافی به مردم تحمیل می‌کند، مجموعه عوامل نام برده شده در بالا متاسفانه در طول سال‌های اخیر ضربات سختی به پیکره این شهرستان تازه تاسیس زده و باعث شده تا اعتماد مردم ولایی شهرستان نسبت به مدیران ارشد اجرایی استانی و کشوری کم شود.
پیشنهادات
- اولین پیشنهادی که در این حوزه می‌توان بیان کرد این است که نوع نگاه مسئولان ارشد کشوری و استانی نسبت به شهرستان فریدونکنار احتیاج به تغییر و تحول اساسی دارد، مردم شریف این شهرستان در طول 36 سال گذشته از انقلاب با شکوه اسلامی شایستگی‌های و لیاقت‌های خود را ثابت و در عرصه های مختلف کشوری و استانی حضور فعال داشته است، بنابراین باید دید آزمون و خطا کردن مدیران و آموزش آنها برای شهرستان‌های دیگر از فریدونکنار برداشته شود و مدیرانی با سابقه بالای مدیریتی و تجربه در این زمینه در شهرستان حضور پررنگ‌تری داشته باشند. همچنین به مدیران شهرستان فرصت و زمان کافی داده شود تا بتوانند برنامه‌ها و طرح‌های خود را در این زمینه پیاده کنند.
- با توجه به ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های بومی شهرستان که شامل : 1- وجود تنها بندر خصوصی کشور در شهرستان 2- وجود راه مواصلاتی به پایتخت کشور 3- وجود زیستگاههای پرندگان و طبیعت بکر و زیبای آن 4- کیفیت بالای محصولات کشاورزی شهرستان 5- وجود نیروی انسانی نخبه در سطح شهرستان و غیره برنامه‌ای مدون و استراتژیک که حداقل به مانند برنامه‌ای توسعه کشور 4 ساله بوده و هر سال اهداف خاصی از برنامه کلان شهرستان را محقق می‌کند تدوین شده و در اختیار مردم و مدیران شهرستان قرار گیرد تا سیاست‌های خود را در راستای این برنامه تدوین کرده و مردم شهرستان هم از این مدیران توان پاسخگویی داشته باشند، این امر می‌تواند برای هر ارگان دولتی در سطح شهرستان با همکاری نخبگان و مسئولان استانی صورت پذیرد تا با جا به جا شدن مدیران از سلیقه‌ای شدن مدیریت جلوگیری به عمل آید.
- مدیران نهادها و ارگان‌های دولتی با تشکیل کمیسیون های نخبگان در سطح شهرستان از حضور این عزیزان در کنار خود بهره مند شوند تا این نخبگان بتوانند مشاوره‌های خود را در اختیار این مدیران قرار دهند.
