غرب در فکر تمدید گفتوگوهای هستهای با ایران

به گزارش بصیر، پایگاه اینترنتی بلومبرگ 16 ژوئیه 2014 (۲۵ تیر) در مقالهای به احتمال تمدید گفتوگوهای هستهای ایران و گروه 1+5 پرداخت و نوشت: جان کری، وزیر خارجه آمریکا، دیروز گفت که «ضربالاجل یکشنبه برای توافق در مورد برنامه هستهای ایران پاسخگو نخواهد بود.» پرسش این است که آیا تمدید گفتوگوها ارزش دارد و میتواند کارساز باشد؟
حتی اگر میان دو طرف فاصله زیادی وجود داشته باشد، ارزشمند است که گفتوگوها برای چند ماه دیگر به منظور رسیدن به توافق تمدید شود. این تمدید طی دوره ششماهه توافق موقت مورد انتظار بود و تاکنون نیز طرف ایرانی پیشنهادی برای کاهش دوباره تحریمها در ازای زمان بیشتر برای گفتوگوها مطرح نکرده است.
از زمان توافق موقت هستهای به هر حال اوضاع بهتر شده است. ایران کاملاً به تعهد خود برای توقف غنیسازی بیستدرصدی پایبند بوده و هشتاد درصد ذخایر سوختی خود را به شکل کمتر تهدیدکننده تبدیل کرده است.
در ادامه مقاله آمده است: ایران حدود هفت میلیارد دلار خود را در ازای این امتیازات دریافت کرد و ظرفیت زمانی ایران برای فرار به جلو برای ساخت تسلیحات هستهای همچنان کمتر از سه تا چهار ماه است.
آمریکا تمایل دارد این زمان حداقل به یک سال افزایش یابد. پرسش دشوارتر این است که آیا زمان بیشتر به توافق منجر میشود؟ طی شش ماه گذشته، گفتوگوکنندگان پیشرفتهایی کسب کردهاند، اما حداقل سه مسئله حیاتی حلوفصل نشده است: ظرفیت مجاز غنیسازی ایران چه میزان خواهد بود؟ چه مدت این ظرفیت را میتوان محدود کرد؟ و رژیم بازرسی تا چه میزان میتواند سرزده و ناخوانده باشد؟ رهبر ایران در سخنرانی اخیر خود گفت که ایران 190 هزار سانتریفیوژ برای تولید سوخت نیاز دارد.
آمریکا پافشاری میکند که ایران تعداد کنونی سانتریفیوژهای خود را به نصف تعدادی که در حال حاضر حدود بیست هزار است، کاهش دهد. وزیر خارجه ایران امروز پیشنهاد کرد که ایران ظرفیت غنیسازی خود را در سطوح کنونی متوقف خواهد کرد تا زمانی که در نهایت به عنوان قدرت هستهای عادی با این کشور رفتار شود.
در پایان مقاله آمده است: گراهام آلیسون و اورن ستر، کارشناسان هستهای آمریکا، بهتازگی هشدار دادند که توافق ممکن است تهدید را مهار کند؛ اما همچنان فضای اندکی را برای ساخت پنهانی تسلیحات هستهای ایران باز میگذارد.
همانطور که کری متذکر شده، گفتوگوهای هستهای با ایران به معنای اعتمادسازی نیست، بلکه به معنای تأیید و صحت است. سایر عناصر توافقنامه بالقوه میتوانند بهمنظور طولانی کردن زمان فرار به جلوی ایران برای ساخت تسلیحات هستهای به کار روند.
این راهکار، رسیدن دو طرف به مصالحه در مورد تعداد سانتریفیوژهای مجاز ایران را آسانتر میکند. منتقدان تأیید میکنند که حتی تحریمهای شدیدتر یا حملات هوایی، جلوگیری از دستیابی ایران به بمب هستهای را تضمین نمیکند. مطمئناً ارزش دارد که گفتوگوهای کنونی برای توقف برنامه غنیسازی ایران که در طولانیمدت چشمانداز حرکت ایران به سوی ساخت تسلیحات هستهای را به حداقل برساند، چند ماه دیگر ادامه پیدا کند.
به گزارش بلاغ، روند گفتوگوها طرف غربی را امیدوار ساخته که میتواند به توافقاتی دست یابد؛ اما در این میان، زمان برایش بسیار اهمیت دارد و این نکته دقیقی است که چنانچه طرف ایرانی به آن دقت داشته باشد، میتواند فرصت مهمی تلقی شود؛ بنابراین برخلاف نظر نویسنده فوق، در حال حاضر لزومی ندارد برای ششماهه دوره دوم توافقی صورت گیرد. اضافه کردن چند هفته به مذاکرات جاری با مصالح ایران بیشتر سازگار است، مشروط بر اینکه ایران محکم بر مطالباتش بایستد و طرف مقابل، آن را حمل بر نیاز و ضعف ایران نکند.
بلاغ