دلایل مطالعه کم کتابهای غیردرسی
به گزارش بصیر، پژوهش «نظرسنجی میدانی از بازدیدکنندگان بیست و ششمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران با تاکید بر رابطه استقبال از نمایشگاه و میزان مطالعه بازدیدکنندگان» در اردیبهشت سال ۹۲ با مدیریت و نظارت مجید صحاف، همکاری پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات و نظارت علمی محمد سرشار انجام شده است
در این نظر سنجی از مخاطبان طی سوالهای گوناگون خواستهاند تا به سوالاتی درباره استقبال از نمایشگاه کتاب یا دلیل کم بودن مطالعه بپردازند. نتایج به دست آمده از این پژوهش اطلاعات جالب و مفیدی را به دست میدهد که برای برنامه ریزان حوزه فرهنگ عمومی و کتاب میتواند راهگشا باشد. این نتایج را در ادامه از نظر میگذرانیم:
* میزان درآمد پاسخ گویان و میزان خرید کتاب
نتایج نظر سنجی نشان میدهد بیشترین درصد پاسخگویان و نزدیک به نیمی از آنان (۹/۴۸ درصد) هزینه خانواده خود را بین یک میلیون تا دو میلیون تومان در ماه عنوان کردهاند.
نتایج بهدست آمده درخصوص متوسط هزینه سالانه خرید کتاب نشان میدهد، میانگین خرید سالانه کتاب پاسخگویان ۲۰۲هزار تومان بوده است. همچنین نتایج بهدست آمده در خصوص میزان هزینه اختصاص داده شده برای خرید کتاب از سوی بازدیدکنندگان در نمایشگاه امسال نشان میدهد، با محاسبه بن کتاب و کارت خرید الکترونیکی، میانگین هزینه خرید کتاب در نمایشگاه ۳۴۳۰۰۰تومان است.
همچنین نتایج بهدست آمده درخصوص میزان هزینه خرید کتاب در نمایشگاه سال گذشته نشان میدهد، میزان هزینه خرید کتاب در سال ۱۳۹۲ نسبت به سال ۱۳۹۱ سیر صعودی داشته است.
* انگیزههای شرکت در نمایشگاه کتاب
بیشترین انگیزه شرکت در نمایشگاه به خرید کتابهای درسی و کمکدرسی با ۹/۶۰درصد فراوانی اختصاص دارد. انگیزههای دیگر به ترتیب عبارت است از:
استفاده از تخفیفهای نمایشگاه (۴/۵۲درصد)؛
بالا بودن قیمت کتاب بهطور معمول خارج از نمایشگاه (۲/۴۹درصد)؛
عدم دسترسی مناسب به کتاب در طول سال (۲/۴۹درصد)؛
آشنایی با تازههای کتاب و نشر (۴۸درصد)؛
خرید کتابهای غیردرسی (۲/۴۵درصد)؛
تفریح و گردش و پر کردن اوقات فراغت (۳/۳۳درصد)؛
استفاده از یارانهها (۴/۳۰درصد)؛
* دلایل مطالعه کم کتاب غیردرسی
دلایل کم مطالعه کردن ۶۵۵نفر پاسخگویی که کم و خیلی کم مطالعه میکنند یا اصلاً مطالعه نمیکنند، به ترتیب عبارت است از:
طولانی بودن ساعات اشتغال و تحصیل و نداشتن وقت (۷/۷۰درصد)؛ تنبلی (۹درصد)؛ گذران اوقات فراغت به شیوههای دیگر (۱/۶درصد)؛ عادت نداشتن مردم به مطالعه (۵/۳درصد)؛ عادت نداشتن به مطالعه از دوران کودکی (۵/۳درصد)؛ قیمت بالای کتابها (۶/۲درصد)؛ جذاب نبودن کتابها (۴/۱درصد)؛ عدم دسترسی به کتابها (۹/۰درصد)؛ نداشتن برنامهریزی صحیح و دوری از محیط علمی و دانشگاه (۹/۰درصد)؛ مشکلات جسمی و روانی (۶/۰درصد)؛ بیعلاقه و بیحوصله بودن به مطالعه (۶/۰درصد).
* انگیزه خرید کتاب
نتایج بدست آمده نشان میدهد که انگیزه پاسخگویان از خرید کتاب به ترتیب عبارت است از:
مطالعه (۵/۶۳درصد)؛ رفع نیازهای آتی (۹/۱۸درصد)؛ رفع رجوع بعضی از موارد و مسایل در موقع نیاز مانند هدیه دادن (۳/۱۲درصد)؛ تکمیل کتابهای کتابخانه شخصی (۵/۴درصد) و سایر موارد (۸/۰درصد).
نتایج پژوهش «نظرسنجی از بازدیدکنندگان نمایشگاه» سال ۱۳۹۲، نشان میدهد ۲/۸۱درصد از پاسخگویان در یکسال گذشته مطالعه کتب غیردرسی داشتهاند و ۱۸.۸درصد مطالعه غیردرسی نداشتهاند.
* چه قدر و چه کتابهای غیر درسی خوانده میشود؟
نتایج بدست آمده از تحقیق «نظرسنجی از بازدیدکنندگان نمایشگاه» سال ۱۳۹۲ نشان میدهد در یکسال گذشته، ۶/۱۷درصد از پاسخگویان دو عنوان و کمتر؛ ۸/۲۹درصد، سه تا پنج عنوان؛ ۳/۳۲درصد، شش عنوان و بیشتر کتب غیردرسی مطالعه کردهاند.
نتایج نشان میدهد در «نظرسنجی از بازدیدکنندگان نمایشگاه» سال ۱۳۹۲، در میان پاسخگویان ۶/۳۵درصد از پاسخگویان کتابهای الکترونیک مطالعه کردهاند.
در پژوهش «نظرسنجی از بازدیدکنندگان نمایشگاه» سال ۱۳۹۲، ۵/۰درصد از افراد فاقد مطالعه کتب الکترونیک در یک هفته هستند. ۴/۶درصد از پاسخگویان کمتر از یک ساعت، ۹/۷ درصد، یک تا دو ساعت؛ ۹/۲۰درصد، دو ساعت و بیشتر در یک هفته مطالعه کتب الکترونیک داشتهاند. در این پژوهش پژوهش، میانگین مدت زمان مطالعه کتب الکترونیکی در یک هفته ۶۱/۲۳۳ دقیقه، است.
* رمان و داستان در صدر
طبق نتایج پژوهش «نظرسنجی از بازدیدکنندگان نمایشگاه» بیشترین مطالعه انواع کتاب در یکسال گذشته بدین ترتیب است:
رمان و داستان (بزرگسالان) (۷۹/۱۴درصد)؛ روانشناسی و تربیتی (۱۷/۱۱درصد)؛ شعر (۲۹/۱۰درصد)؛ تاریخ (۲۲/۹درصد)؛ علوم ریاضی، طبیعی و عملی (۷۶/۷درصد)؛ دینی (۴۵/۷درصد)؛ زبانهای خارجه (۲۹/۷درصد)؛ قرآن و ادعیه (۳۳/۶درصد)، اجتماعی (۷۲/۵درصد)، فرهنگ، هنر و معماری (۷۶/۴درصد)؛ فلسفی (۲۶/۴درصد)، سیاسی (۵۳/۳درصد) و کودک و نوجوان (۳۴/۳درصد).
طبق نتایج «نظرسنجی از بازدیدکنندگان نمایشگاه» ۹/۸درصد پاسخگویان عنوان کردهاند اصلاً کتابهای غیردرسی مطالعه نمیکنند، بیش از نیمی از پاسخگویان (۴/۵۷درصد) اظهار کردهاند به میزان کم و خیلی کم به مطالعه کتب غیردرسی میپردازند و ۸/۳۳درصد هم مطالعه کتب غیردرسی خود را به میزان زیاد و خیلی زیاد مطرح کردهاند.
منبع: بلاغ