«ورف چال» آیینی با قدمت 600 ساله در لاریجان/ چاهی که به برکت سیدحسن ولی پر آب می‌شود
آنها به این فکر افتادند که این ذخیره برف، تامین آب در زمان گرمای تابستان برای دام می‌شود و بیشتر در بالادست آمل به سر می‌بردند تا وقتی که مرتع دیگر برای چرا دام‌هایشان جوابگو نباشد.
آنها محلی را با نام اسک‌وحش انتخاب کردند و با همتی بلند به کندن آن محل پرداختند اما هرچه تلاش کردند به دلیل سنگلاخی و بودن زمین و سختی پوسته‌ها نمی‌توانستند بیشتر از چند سانت را بکنند.
اهالی ناامید و خسته به کار خود مشغول و در حال تلاش برای کندن زمین بودند که سیدی عصا به دست به آنها نزدیک شد و از آنها پرسید به چه کاری مشغول هستند، یکی از اهالی علت کارشان را گفت و عنوان کرد که با همه تلاش، راه به جایی نرسیده و به بن‌بست خوردند.
این اولاد اهل‌بیت به موجب نقل آنها و برای راهگشایی مشکل‌شان به آنها گفت: برایتان دایره‌ای می‌کشم و عصایم را به آن سمت می‌گیرم هرجا این عصا نشان داد به همان سمت شما با بیل و کلنگ‌تان برای حفاری مشغول شوید.
مردان روستای اسک چشم به دیدن فرمان سید و حرکت عصایشان، نقطه‌ای برای آنها از سوی آن سیدبزرگوار مشخص شد.
مراسم سنتی برف چال که در زبان محلی ورف چال نام دارد هشتم اردیبهشت ماه برگزار شد، در همین راستا سیدعلی‌اصغر درویشی، رئیس هئیت امنا آستانه مقدس سیدحسن ولی از روستای سادات نیاک در گفت‌وگو با خبرنگار ما درباره چرایی و چگونگی برگزاری این مراسم باتوجه به مقدمه بالا، اظهار کرد: پس از مشخص شدن نقطه مکانی برای کندن چاه برف یا ورف‌چال از سوی این سید بزرگوار، وی به سمتی حرکت کرد اما قبل از آن رو به سمت مردان گفت، قبل از کندن باید قول دهید این مراسم هر سال بدون حضور یک زن برگزار شود.
وی افزود: این سید بزرگوار به اهالی حاضر در مکان اسک‌وحش تاکید کرد شما مشغول کندن باشید من نیز برایتان نان و پنیر محیا می‌کنم و به اینجا می‌آورم.
درویشی با بیان اینکه اهالی روستا به دلیل عدم شناخت از این سیدبزرگوار به یکی از افراد گفتند تا وی را تعقیب و از هویت ایشان اطلاع پیدا کند، یادآور شد: این فرد پس از تعقیب متوجه شد که ایشان از اهالی روستای نیاک است و به “سیدحسن ولی” معروف است.
پخت نان آئین سنتی برف‌چال با نذورات سیدحسن‌ولی
رئیس هیئت امنا آستانه مقدس سیدحسن ولی بیان کرد: سید حسن ولی در سال 850 هجری در سن 72 سالگی دار فانی را وداع گفت و در روستای سادات نیاک به خاک سپرده شد؛ روستای نیاک امروزه شاهد حضور زائران بسیاری برای زیارت این سید بزرگوار از اقصی نقاط مازندران و کشور است.
وی با بیان اینکه با گذشت 560 سال از فوت سیدولی هنوز سنت پخت نان مراسم برف‌چال توسط اهالی روستای سادات نیاک به اجرا در می‌آید، مطرح کرد: امسال نیز در نشست هیئت امناء آستانه سیدحسن ولی و برخی بزرگان روستای اسک برای برگزاری اسک‌وحش یا ورف‌چال تصمیم‌گیری شد تا این مراسم در روز جمعه دهم اردیبهشت برگزار شود.
درویشی با اعلام اینکه طبق نشست هئیت امناء قبل از پنج روز از برگزاری کهن آئین برف‌چال مراسم نان‌پزی با کمک زنان و مردان روستای نیاک به اجرا در آمد، اظهار کرد: در این مراسم 10 مرد و 70 زن اهالی روستای نیاک از ساعت 6 صبح بیدار شده و خود را آماده برای پخت نان مراسم برف‌چال می‌کنند.
وی با اشاره به نحوه جمع‌آوری هزینه پخت نان نذری، افزود: 10 گونی آرد با هزینه نذورات سیدولی تهیه و حواله خرید روغن و شکر با کمک اوقاف انجام شد تا امسال یکی دیگر از مراسم نان‌پزی در این روستا به اجرا درآید.
توزیع نان متبرک به سیدحسن ولی در روستای اسک
سیدعزیز احمدزاده از اهالی روستای سادات نیاک در گفت‌وگو با خبرنگار ما گفت: پخت نان نذری برف چال در پنج تنور سنتی انجام می‌شود.
وی با بیان اینکه هر یک از این افراد قسمتی از کار را بر عهده می‌گیرند، افزود: عده‌ای به گرم کردن تنور، عده‌ای به چانه‌زنی خمیر، عده‌ای بردن خمیر به پای تنور و عده‌ای دیگر پای تنور می‌نشینند و به پخت نان می‌پردازند.
احمدزاده یادآور شد: شکوه برگزاری این مراسم به تبرک بودن پخت این نان‌ها است که هنگام پختن با صلوات و ذکر نام پیامبر(ص) و ائمه اطهار آنهم با خواندن چاووشی انجام می‌شود.
وی بابیان اینکه زنان روستای سادات نیاک در این مراسم به پخت پنج هزارنان می‌پردازند که 300 قرص به‌عنوان تبرک بین اهالی روستا توزیع می‌شود، ادامه داد: مابقی نان‌ها را دور حرم ضریح سیدحسن ولی می‌گردانند و با خواندن چاووشی در گونی‌هایی گذاشته و به سمت روستای اسک حرکت می‌کنند.
احمدزاده در پایان خاطرنشان کرد: نان‌ها بین سه طایفه اسکی به نام‌های امیرصالحی، قبادی و درزی تقسیم می‌شود تا به وصیت سید حسن ولی در روز مراسم به همراه پنیر بین مهمانان توزیع شود.
آئین سنتی برف چال که همه ساله به همت اهالی روستای اسک و سادات نیاک برگزار می‌شود از جمله مراسماتی است که با قدمتی دیرینه در مازندران همدلی، صفا و صمیمیت را در میان اهالی این منطقه تحکیم می‌بخشد.
از جمله نکات مهم برگزاری این مراسم این است که با همدلی و مشارکت می‌توان کارهای بسیار بزرگ را به آسانی انجام داد چراکه پر کردن چنین چاه بزرگی از تکه‌های بزرگ برف کاری نشدنی است مگر به همت و همراهی گروهی از مردم که با ایمان و هدفی خاص این مراسم را هر ساله به خوبی هرچه تمام تر برگزار می‌کنند.
