حضرت زینب(س) از «مدیریت بحران در روز عاشورا» تا «رسوائی یزدیان زمان»
بصیرنیوز/ سیداحمد حسینی
یکی از ابعاد مهم شخصیتی حضرت زینب(س) که باید با دقت بیشتری توجه شود، نقش‌آفرینی ایشان در کنار امام حسین (ع) و حضور در کاروان امام در حرکت به سمت کوفه و حضور در کربلا و نقش ایشان بعد از واقعه کربلا است.
شاید در ابتدای امر به طور قاطع چنین بتوان نگاشت که مهم‌ترین وجه شخصیتی حضرت زینب (س)، امام‌باوری و شناخت ایشان از امام و یاری دین خداوند است.
زمانى که ابن زیاد فرمان قتل امام سجاد علیه السلام را صادر کرد، زینب علیهاالسلام آن حضرت را در آغوش کشید و با خشم فریاد زد: اى پسر زیاد! خون ریزى بس است. دست از کشتن خاندان ما بردار. به خدا قسم هرگز او را رها نخواهم کرد؛ اگر مىخواهى او را بکشى مرا نیز با او بکش».
ابن زیاد به زینب نگریست و گفت «شگفتا از این پیوند خویشاوندى، که دوست دارد من او را با على بن الحسین بکشم. او را واگذارید».
البته ابن زیاد کوچکتر از آن است که بفهمد این حمایت فقط به خاطر خویشاوندى نیست، بلکه به خاطر دفاع از ولایت و امامت است، اگر فقط مساله فامیلى و خویشاوندى بود، باید زینب (س) جان فرزندان خود را حفظ و آنها را به میدان جنگ اعزام نمىکرد.
همچنین می‌توان چنین نتیجه گرفت زمانی که حرکت امام حسین (ع) برپایه اصلاح امت پیامبر و احیای امر به معروف و نهی از منکر است، به طور قطع حرکت حضرت زینب نیز چیزی جز این نمی‌تواند باشد.
به عقیده نگارنده نقش‌های فراوانی برای حضرت زینب(س) در این حرکت متصور می‌شوند، ایجاد آرامش برای بانوان کاروان حسین(ع) و توجه ویژه به مباحث مربوط به عفاف و حجاب در کنار تمامی مسائل موجود دو نقش مهم حضرت زینب بوده است.
عدم پراکنده شدن کودکان و زنان نیز در این حرکت از دیگر نقش‌های زینبی این حضرت بوده است، به گونه‌ای که آرامش زنان و کودکان تا پایان این جنگ نابرابر در روز عاشورا مبین این موضوع است.
البته می‌توان به چند مورد خروج از آرامش خود حضرت نیز اشاره داشت، بار اول پس از شهادت حضرت عباس بن علی و بار دوم پس از شهادت حضرت علی اکبر (ع) بوده که هر دوبار از خیمه‌ها خارج می‌شوند و شاید نقشی مهم‌تر در این خروج یعنی ایجاد آرامش و تسلی خاطر برای امام حسین داشتند.
به حضرت زینب مدیر بحران به زبان امروزی نیز می‌گویند، در زمانی که با آن همه مصیبت چیزی جز سیاهی نمی‌توان تصور کرد صلابت و اقتدار این بانوی نمونه زبان‌زد بوده است به گونه‌ای که نقل می‌شود کودکان و زنان و داغ دیدگان وقتی به چهره حضرت زینب(س) نگاه می‌کردند، آرام می‌شدند.
این مدیریت بحران برای حفظ جان بیمار کربلا نیز احساس می‌شود، امام سجاد(ع)در بیماری بسر می‌برد و در شرایطی قرار دارد که جان ایشان در معرض خطرات بسیاری است، حضرت زینب(س) جان خود را حائل می‌کند تا کسی نتواند به ایشان تعرض کند.
نکته بسیار مهم دیگری که می‌توان در صدر نقش‌های اساسی این حضرت برشمرد ایجاد یکپارچگی، انسجام و وحدت در کاروان پس از عاشورا است، در زمانی که زنان و کودکان نزدیکان خود را از دست داده‌اند این تنها مدیریت زینبی بوده سات که حافظ وحدت و انسجام خاندان اهل بیت بوده است.
اما به گواه تاریخ نقش حضرت زینب (س) در پیام رسانی واقعه عاشورا و رسوایی خاندان بنی امیه و تبلیغات عوام فریبانه آنها بسیار پررنگ بوده است چرا که حضرت زینب(س) چنان با شجاعت و دلاوری، تمامی توطئه‌ها و نیرنگ‌های دشمنان را در زمان اسارت نقش بر آب می‌کند که گویی تمامی غل و زنجیرهای اسارت را به یک باره پاره کرده و آنها بر سر یزیدیان خراب می‌شود.
خطبه‌های شنیدنی و خواندنی این حضرت نیز که با اقتدار قرائت می‌شود چیزی جز رسوایی چهره ننگین بنی‌امیه ندارد و این را می‌توان در پرسش ابن زیاد پس از خطبه‌های حضرت زینب مبنی بر اینکه «این زنی که این گونه با اقتدار سخن می‌گوید، کیست؟» فهمید.
به هر حال سخن زیاد است و مجال اندک اما آنچه در نهایت باید گفت اینچنین است که حضرت زینب براى ایفاى مسئولیت بزرگ پیام‌رسانى، از دوران کودکى در تربیت پیشوایان معصوم قرار گرفت و امام حسین(ع) نیز در مسیر حرکت به کربلا، با سخنان و توصیههایى، خواهرش را آمادهتر کرد.
زینب کبری در تربیت پدر و مادرى چون حضرت على(ع) و حضرت فاطمه(س) و باشایستگى و استعداد ذاتى که از آن بهرهمند بود به مراتب عالى از فضائل و کمالات انسانى دست یافت.
او مانند پدر و مادر خود جامع همه کمال‌ها و صفات پسندیده بود، او نمودار حق و جهاد در راه خدا و نگهدارنده ایمان و عقیده، قهرمان دلیری و شجاعت، جلوه فصاحت و بلاغت، شعله ستیزه جوی باطل و آتش‌افشان حق در برابر نیروهای ستمگر و کوبنده دژخیمان زورگو است.
به همین ترتیب باید چنین گفت که تردیدی در نقش حضرت زینب در حفظ کردن قیام عاشورا و ابلاغ پیام آن نیست، بدون شک بی‌حضور آن حضرت این قیام به بلوغ و سرانجام مطلوب خود نمی‌رسید.
