آیا وین ایستگاه پایان بحران سوریه می شود؟

بصیر، جامعه جهانی هم چنان از شوک حملات تروریستی پاریس خارج نشده و مقامات امنیتی فرانسه در جستجوی مظنونین این واقعه در تلاش اند، رخداد ناگواری که گروه تروریستی داعش مسئولیت آن را بر عهده گرفته و از سوی تمامی رهبران بین المللی محکوم شده است.

داعش در بیانیه‌ ای که پس وقوع حملات تروریستی منتشر نموده آورده است که تا زمانی که فرانسه به سیاست‌هایش ادامه دهد، هم چنان یکی از اهداف اصلی داعش خواهد بود. مداخله فرانسه در سوریه یکی از دلایل این حملات از سوی داعش عنوان شده است، دولت فرانسه از اواخر سپتامبر (حدود یک ماه و نیم پیش) حملات هوایی خود به مواضع داعش در خاک سوریه را آغاز کرده است.

جامعه جهانی توامان با وقوع حوادث پاریس شاهد نشستی با اهمیت در رابطه با آینده سوریه در شهر وین اتریش بود، نشستی که با مشارکت بیست کشور صاحب نفوذ منطقه ای و بین المللی در پی یافتن راه حلی در پی عبور از بحران سوریه بود، نشستی که به دلیل غیر منتظره بودن حوادث تروریستی پاریس، بیانیه ی نهایی و دستاوردهایش عملا به حاشیه رانده شد.

آتش بس میان ارتش و شماری از گروه های معارض؟

بنابر گفته های مقامات ارشد آلمانی، روس و آمریکایی طرفین حاضر در نشست بر سر ایجاد دولتی ملی و برگزاری انتخابات آزاد طی ۱۸ ماه آینده به توافق رسیده اند با این حال در رابطه با نقش بشار اسد در آینده سوریه هم چنان مورد اختلاف شماری از کشورهای حاضر در نشست بوده است.

اشتاین مایر وزیر خارجه آلمان در پیام توئیتری اش درباره نشست وین نوشت مهم است که ما روز شنبه درباره اقدامات عینی آتی در جهت فرایند سیاسی به توافق دست یافتیم. اشتاین مایر افزود فوری ترین مسئله برای زنان و مردان در سوریه آتش بس است و مسیر پیش رو بسیار دشوار خواهد بود.

براورد اظهارات مقامات آلمانی، آمریکایی و روس نشان می دهد که طرفین بر مقوله ضرورت آتش بس میان گروه های معارض میانه رو و ارتش سوریه و ایجاد یک دولت ائتلافی از دو طرف و تجمیع قدرت فی مابین در مقابله با تروریسم داعش و جبهه النصره اتفاق نظر دارند، از همین روست که سرگئی لاورف، وزیر خارجه روسیه اظهار داشته که فرستاده ویژه سازمان ملل مسئول تصمیم‌گیری در این باره شده است که کدام گروه‌های مخالف سوری در مذاکرات نماینده داشته باشند و حائز شرایط برای ایجاد دولتی ائتلافی هستند، جان کری نیز در این باره اظهار داشته است که بنا است تا ۶ ماه آینده دولتی موقت در سوریه تشکیل شود و ۱۸ ماه بعد هم انتخاباتی برای تشکیل دولت جدید برگزار شود.

جان کری در نشست خبری مشترک سه جانبه اش با سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه و استفان دی میستورا فرستاده ویژه سازمان ملل متحد در امور سوریه نیز صراحتا بر این امر صحه گذارد که: «ما ضرورت شروع مذاکرات رسمی بین نمایندگان مخالفان سوری و رژیم سوریه را که تحت نظارت سازمان ملل متحد باشد، پذیرفتیم و این که تاریخ هدف تعیین شده برای نشستن دو طرف برای مذاکره به بعد از تاریخ حدود اول ژانویه نکشد. گروه (کشورهای حامی سوریه) قبول کرده است که با استفان دی میستورا فرستاده ویژه سازمان ملل متحد در امور سوریه کار کند و گسترده ترین طیف ممکن از مخالفان سوری را دور هم جمع کند که خود سوری ها آن ها را انتخاب کرده باشند تا این مخالفان مواضع مذاکراتی خود را تعریف کنند و مشخص کنند که چه کسانی نمایندگان آن ها در گفتگوها خواهند بود.»

به گفته ی کری همه کشورهایی که در میدان سوریه نفوذ دارند یا اقدام به حمایت و تامین افراد در داخل سوریه می کنند، مجری آتش بس هستند. وی در رابطه با گروه های تروریستی که تمامی طرفین بر غیر قانونی بودن آن ها اتفاق نظر دارند گفت: « من باید این نکته را اضافه کنم که (آتش بس) سریعا کمک خواهد کرد که مشخص شود چه کسی می خواهد تروریست تلقی شود و چه کسی نمی خواهد تروریست تلقی شود درحالی که همه درک می کنند که اکنون داعش و النصره در این طبقه بندی( گروههای تروریستی ) قرار دارند.»

اظهارات کری نشان می دهد که آتش بس صرفا میان نیروهای حامی اسد و میانه رو خواهد بود، وی می گوید: « می خواهم به روشنی بیان کنم که آتش بس در مورد داعش یا النصره یا برخی گروههایی که در روزهای آینده شاید از دید گروه حامی سوریه به عنوان سازمان تروریستی شناخته شوند، بکار گرفته نخواهد شد.»

بیانیه پایانی نشست وین ۲ نشان می دهد که همه اعضای گروه بین المللی حمایت از سوریه هم چنین به عنوان کشورهای مستقل و حامیان طرف های درگیر قول داده اند که همه اقدامات ممکن را برای پایبندی به آتش بس توسط گروه ها و افرادی که از آنان حمایت می کنند یا بر آن ها نفوذ دارند صورت دهند. این آتش بس درباره اقدامات تهاجمی یا دفاعی در برابر داعش یا جبهه النصره یا هر گروه دیگری که گروه بین المللی حمایت از سوریه آن را تروریست قلمداد می کند صدق نمی کند.

بر مبنای بیانیه فوق:«همه طرف های فرایند سیاسی باید پایبند به اصول راهبردی مشخص شده در نشست سی ام اکتبر از جمله تعهد به وحدت، استقلال، تمامیت ارضی و ماهیت غیرفرقه ای سوریه با هدف تضمین حفظ نهادهای حکومتی سوریه و حفاظت از حقوق همه مردم سوریه صرف نظر از تفاوت های نژادی و مذهبی باشند. اعضای گروه بین المللی حمایت از سوریه توافق کردند که این اصول اساسی هستند.»

گروه بین المللی حمایت از سوریه هم چنین بر حمایت خود از فرایند سیاسی که در بیانیه ۲۰۱۲ ژنو به آن اشاره شده است تاکید کرده است. در این ارتباط آن ها بر حمایت خود از آتش بسی که در بالا تشریح شد و فرایند سیاسی با رهبری خود سوری ها که در چارچوب هدف شش ماهه بتوانند به یک حکومت فراگیر، قابل اعتماد و غیر فرقه ای منجر بشود و بر لزوم تعیین جدول زمانی و فرایند پیش نویس قانون اساسی جدید این کشور تاکید کردند.

حوادث پاریس و کاتالیزوری برای مقابله با تروریسم

شرکت کنندگان در نشست وین ۲ در ابتدای برگزاری گفتگوها به احترام قربانیان حملات تروریستی سیزدهم نوامبر در پاریس و حملات اخیر در بیروت، عراق،‌ آنکارا و مصر سکوت کردند. شرکت کنندگان در این نشست با شدیدترین لحن این حملات وحشیانه برضد غیرنظامیان بی گناه را محکوم کرده و با مردم فرانسه ابراز همدردی کردند.

حوادث تروریستی پاریس را می توان شوکی عظیم بر پیکره جامعه ی غربی قلمداد کرد، امری که نشان می دهد اکنون تروریست ها پا را از منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا فراتر نهاده و توانایی ضربه زدن به دول اروپایی و آمریکا را دارند. اگرچه در طول چهار سال فوق و به ویژه از زمان شکل گیری گروه داعش، قدرت های غربی مدام با تروریستی عنوان کردن این گروه و ضرورت مقابله با آن سخن رانده تا آن جا که آمریکا در صدر ائتلافی متشکل از شصت کشور رهبری حملات هوایی بر علیه این گروه را بر عهده گرفته اما بر همگان آشکار است که در خوش بینانه ترین حالت، واشنگتن و متحدینش در برخورد با تکفیری ها مماشات به خرج داده و جهت آن چه ضرورت سقوط اسد و مقابله با سیاست های ایران می نامند دست داعش را به عنوان عنصری جهت بالانس در منطقه باز گذارده اند.

اظهارات مقامات فرانسوی و شرکای غربی شان پس از حوادث تروریستی پاریس نشان می دهد که آن ها بر ضرورت مقابله با داعش بیش از پیش واقف شده اند. فرانسوا اولاند، رئیس جمهور فرانسه، حملات هم ‌زمان جمعه شب را اعلان جنگ داعش علیه کشورش خوانده بود. اولاند صراحتا گفت که این حملات در خارج (از فرانسه) سازماندهی و برنامه‌ریزی شده است.لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه، هم گفت حملات پاریس نشانگر ضرورت همکاری بین‌المللی برای مقابله با تروریسم و گروه موسوم داعش است. جان اف لودریان وزیر دفاع فرانسه اعلام کرد ما تمامی توانمندی های گروه سازمان دولت اسلامی( گروه تکفیری صهیونیستی داعش) را هدف قرار خواهیم داد. مانوئل والس نخست وزیر فرانسه هم شنبه شب اعلام کرد« فرانسه درحال جنگ است و برای نابودی گروه تروریستی داعش تلاش خواهد کرد».

متحدین غربی فرانسه نیز گویا بیش از گذشته احساس خطر نموده و ضمن همدردی با این کشور بر مقابله جدی تر خود با تروریسم داعش صحه گذارده اند. فرانک والتر اشتاینمایر وزیر خارجه آلمان در پیامی در توییتر پس از نشست وین دو نوشت حملات پاریس عزم مشترک ما برای مبارزه با داعش را قوی تر کرد. مرکل صدر اعظم آلمان نیز خطاب به مردم فرانسه  تاکید کرد: «ما همراه شما می‌گرییم و همراه شما در مبارزه با کسانی که دست به این اقدام غیرقابل تصور زده‌اند، ‌می‌جنگیم

گرزگورز شتینا، وزیر امور خارجه‌ لهستان، ضمن ابراز همبستگی با فرانسه گفت که «امروز ما همه فرانسوی هستیم.» او تاکید کرد که همکاری همه‌ی کشورها در مبارزه علیه ترور، ‌شرط اصلی پیروزی بر این چالش جهانی است.

دویچه وله در تفسیری در این باره از وقایع فوق به عنوان جمعه سیاه نام برده و می نویسد: «روز ۱۳ نوامبر به عنوان “جمعه‌ی سیاه” فرانسه، اروپا و کشورهای غربی در کتاب‌های تاریخ به ثبت خواهد رسید. داعش با این حملات تروریستیِ دقیقا برنامه‌ریزی ‌و هماهنگ‌شده‌ که هم‌زمان در مکان‌های گوناگونی در پاریس، در یکی از زیباترین شهرهای جهان به اجرا در آورد، اعلان جنگ کرد، اعلان جنگی از سوی افراطی ها به همه‌ی ما در اروپا، به روش و شیوه‌ی زندگی ما، به برداشت سیاسی، اجتماعی و انسانی ما از آزادی.»

موج تلاش ها جهت تغییر رویه در قبال داعش حتی به بحث روز نامزدهای انتخابات آمریکا کشیده تا آن جا که نامزدها به انتقاد از سیاست‌های خارجی باراک اوباما، و آنچه «موضوع‌گیری ضعیف» دولت او در قبال «داعش» می‌نامند، روی آورده‌اند. دونالد ترامپ که هنوز در اغلب نظرسنجی‌ها مقام اول را میان نامزدهای جمهوری‌خواه دارد، با سرزنش اوباما، گفت که او مردم آمریکا را در خصوص خطرات واقعی «داعش» گمراه کرده است. ترامپ نوشت: «تنها چند ساعت قبل از حمله پاریس، پرزیدنت اوباما گفته بود که داعش رو به تحلیل می‌رود

تد کروز، سناتور اهل تکزاس و دیگر نماینده جمهوری‌خواهان، گفت که آمریکا باید قبول کند حملات هوایی به داعش تلفات انسانی خواهد داشت. کروز گفت: «ما باید همین حالا بپذیریم که دشمن ما «خشونت‌گرایان افراطی» نیستند بلکه «اسلام‌گرایان افراطی»اند که علیه ما اعلام جهاد کرده‌اند. ما با آرامش و تحمل به جایی نخواهیم رسید. [داعش]، که هیچ احترامی برای جان بی‌گناهان قائل نیست، با حملات محدود هوایی با این قصد که هیچ تلفات غیرنظامی رخ ندهد، از بین نخواهد رفت

جب بوش فرماندار سابق ایالت فلوریداهم اعلام کرد که حمله پاریس، «بخشی از یک تلاش سازماندهی‌شده برای تخریب تمدن غرب» است. او گفته است که در صورت انتخاب شدن به عنوان رئیس‌جمهوری آمریکا، بلافاصله به نیروهای گروه داعش حمله خواهد کرد.

مانعی به نام سعودی

گفتگوها جهت ایجاد آتش بس و تشکیل دولت وحدت ملی در حالی ادامه دارد که عربستان سعودی به عنوان یکی از طرفین دخیل در بحران بیشترین سنگ اندازی را در مسیر گفتگوها انداخته است. در حالی که ایالات متحده آمریکا، بریتانیا، آلمان و حتی ترکیه از خواست قبلی شان مبنی بر کناره گیری آنی اسد عدول نموده اند، ریاض بر عزل رئیس جمهور سوریه مصر است.

جان کری وزیر خارجه آمریکا در گفتگوی روز گذشته اش با خبرنگاران تلویحا بر عدول واشنگتن از مواضع اش در رابطه با اسد صحه گذارده ضمن آن که به موضع سخت ریاض و تلاش برای اقناع سعودی ها اشاره نموده است. کری می گوید: «برخی گروه ها هستند که چنین حسی دارند (برکناری آنی اسد)، اما عربستان سعودی بخشی از این بیانیه و بیانیه اولیه(ژنو) است. آن ها به طور کامل قوانین این جاده(مسیر) را درک می کنند. همان طور که همه کشورهای شرکت کننده این درک را دارند. یکی از عللی که باعث شد این جنگ چهار سال و نیم طول بکشد، این بود که در چند سال اول جنگ، سیاست برخی از کشورها ، از جمله کشور من، این بود که اول از همه چیز  اسد باید برود. ما مشغول برخی به اصطلاح گفتگوها شدیم که گفتگو نبودند چون اسد در آن زمان هیچ قصدی برای مذاکره نداشت. اکنون از طریق شرکای ما در این تلاش، که در پای میز مذاکره هستند، به ما گفته شده است که وی (بشار اسد) آماده است که جدی باشد و هیئتی را اعزام کند و آماده است که مشغول مذاکرات واقعی مطابق با خطوط مربوط به گذار در بیانیه ژنو شود. باید صبر کرد و دید که چه می شود.»

بیانیه پایانی نشست وین هم چون نشست پیشینش در رابطه با نقش آینده بشار اسد اظهار نظری کرده، با این حال و در شرایطی که ایران و روسیه به عنوان دو حامی دولت بشار اسد می‌گویند کشورهای دیگر نمی‌توانند تصمیم بگیرند که بشار اسد چه نقشی در آینده سوریه داشته باشد و این امر باید به انتخاب مردم سوریه واگذار شود، سعودی ها بر ضرورت رفتن وی تاکید دارند.

عادل الجبیر، وزیر خارجه عربستان سعودی، در حاشیه نشست وین در مورد بحران سوریه صراحت گفت: «ما از فرایندی سیاسی که نتیجه آن کنار گذاشتن (بشار اسد) از قدرت باشد حمایت می‌کنیم. یا اینکه به حمایت از مخالفان سوری ادامه می‌دهیم، تا با استفاده از زور او را برکنار کنند.»

از دولت سعودی، قطر، امارات و ترکیه به عنوان بزرگترین حامیان جریان های تروریستی در سوریه و عراق نام برده می شود، تا آن جا که جو بایدن معاون رئیس جمهور آمریکا سال گذشته این کشورها را به حمایت از تروریسم متهم نمود، حال بایستی مشاهده نمود که آیا قدرت های غربی در برابر مواضع صلح ستیزانه دولت سعودی در برابر دلارهای نفتی اعطایی و هم چنین وجود دشمنی مشترک به نام ایران و ضرورت تضعیف آن باز هم سکوت پیشه نموده و بر طبل کناره گیری اسد خواهند کوفت و یا آن که بر خطر مقابله با تروریسم و حراست و حفاظت از منافع ملی و امنیت شان تاکید نموده و آل سعود را بر توقف حمایتش از تروریست ها مجاب خواهند ساخت؟

فرهنگ نیوز

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا