پشت پرده ماجرای حمله به شیعیان نیجریه چیست؟

عصر روز شنبه ۲۱آذرماه ۹۴، ارتش نیجریه در اقدامی عجیب به حسینیه و منزل مسکونی شیخ ابراهیم یعقوب زاکزاکی، رهبر شیعیان نیجریه حمله برده و با به رگبار بستن حاضران دهها تن از مردم بی دفاع را کشته و شمار دیگری را زخمی کرد، جدای از آنکه در خصوص صحت و سلامت رهبر شیعیان نیجیریه اطلاعی در دست نیست و کسی از سرنوشت او خبر ندارد.

درپی انتشار خبر جنایت هولناک در حسینیه بقیه الله و به خاک و خون کشیدن آنجا، سخنگوی ارتش نیجریه مدعی شد که رئیس ستاد مشترک ارتش و کاروان همراه درحال عبور از نزدیکی محل به سمت کاخ پادشاه نیجریه «شهو ادریس» در زاریا در شمال آن کشور بودند که همراهان متوجه تحرکاتی برای کشتن او می شوند.

 طبق این ادعا،  گروهی چند صد نفره ی مسلح که مسیر عبور را مسدود کرده بودند قصد داشتند رئیس ستاد ارتش را به قتل برسانند. لذا کاروان او که از ۷۳ افسر مسلح تشکیل می شد به تمام راههای مسالمت آمیز برای بازکردن مسیر و متفرق کردن جمعیت متوسل می¬شود اما نه تنها تلاشها بی نتیجه ماند بلکه تجمع کنندگان اقدام به پرتاب اشیای خطرناک به سمت کاروان کردند. در نتیجه ارتش نیجریه با افراد مذکور درگیر شده و رهبر این افراد را دستگیر می کند. این سناریوی ادعایی ارتش نیجریه است. امکان سنجی صحت و سقم این ادعا در زیر خواهد آمد.

این سناریو، رویداد را از زاویه دید طرف مقابل می بیند. اخباری که از شاهدان عینی و اطلاعاتی که از بیانیه حرکت اسلامی  شیعیان نیجریه می توان فهمید، واقعه را اینگونه بیان می کنند:

…..غروب شنبه و در شرایطی که شیعیان نیجریه و اعضای حسینیه بقیه الله از جمله شیخ زاکزاکی درحال آماده کردن خود برای پایان دوماه عزاداری و ورود به ماه ربیع الاول، ماهی که ولادت پیامبر اسلام(ص) در آن قرار دارد، بودند، دسته ای دیگر از اعضای حرکت اسلامی، طی مراسمی پرچمی که از آستان قدس رضوی ارسال شده بود را در مراسم تشیع پیکر یک از شهدای حملات تروریستی اخیر برافراشته و باوجود اینکه از نیروی انتظامات برخوردار بوده که مسیر حرکت و عبور و مرور را هماهنگ می کردند، با لشکرکشی ارتش نیجریه در مسیر حرکت خود غافلگیر می شوند.

گروهی هفت نفره از اعضای حرکت اسلامی پس از آنکه نسبت به حضور ارتش آگاه می شوند برای اجتناب و پیشگیری از روی دادن هرگونه حادثه ی ناخواسته به سمت آنها حرکت می کنند، اما تا افراد مذکور نزدیک به سربازان می شوند، ارتش نیجریه به سمت آنها و دیگران آتش گشوده و پس از کشتار مردم به سمت حسینیه نیز یورش می برد.

گویا، طرفداران شیخ زاکزاکی پس از آنکه متوجه موضوع می شوند برگرد منزل شیخ، زنجیره انسانی تشکیل می دهند که ارتش به این افراد نیز رحم نکرده و آنها را به رگبار می بندد. اما اصل حمله به منزل شیخ، بامداد یکشنبه انجام شده است.

گفته می شود که ارتش در حمله به حسینیه از نارنجک و دیگر سلاح های جنگی سنگین استفاده کرده که در نتیجه آن دیوارهای حسینیه تخریب شده است.

بنابر اعلام برخی رسانه ها، طی این جنایت، شیخ محمد محمود توری و دکتر مصطفی سعید، یار ۳۷ ساله شیخ زاکزاکی، ابراهیم عثمان، سخنگوی جنبش اسلامی و خانم جومی جیلیما، مسئول شاخه زنان جنبش اسلامی کشته شدند.

برخی منابع از کشته شدن زینه ابراهیم، همسر شیخ و علی، پسر اوصحبت کرده اند اما نمی توان این خبر را تائید کرد. حمله به حرکت اسلامی انصار اهل بیت(ع) تنها محدود به حسینیه بقیه الله و منزل شیخ نبوده و ساختمان فرهنگی حرکت که شامل یک سالن نمایش بوده و مقبره شهدای دارالرحمه(مزار شهدای ۳۳ تن از اعضای حرکت) را نیز دربرگرفته است.

یکی از اعضای حرکت در گفتگو با آسوشیتدپرس گفته که تنها طی درگیری در حسینه بقیه الله بیش از ۳۰ نفر کشته و مجروح شده اند و حمله تا بامداد یکشنبه ادامه پیدا کرده بود.

برخی منابع آمار کشته و زخمی شدگان جنایت در زاریا را حدود ۵۰۰ نفر ذکر کرده اند. جنبش اسلامی نیجریه در بیانیه ای اعلام می دارد که به همراه آوردن عکاسان و درگیر شدن بصورت دقیق و هماهنگ همگی نشان از آن داشت که افسران درحال اطاعت اوامر و اجرا یک طرح تمرین شده بودند.

جنبش اسلامی این سوال را مطرح می کند که چگونه است که سخنگوی ارتش، سرهنگ «کوکا شکا» در کمال وقاحت مدعی تلاش برای کشتن رئیس ستاد مشترک توسط هیات مذهبی مذکور می شود حال آنکه حتی یک نفر کشته یا زخمی در بین کاروان نظامیان وجود ندارد و آیا افرادی که می خواستند رئس ستاد مشترک را بکشند حداقل نمی بایست مسلح می بودند؟ لذا رویداد حسینیه بقیه الله نه یک اتفاق ناخواسته بلکه تداوم رفتارهای تروریستی حکومت و ارتش نیجریه علیه شیعیان این کشورست. مابقی اتفاقات نیز در دو سناریو یکسان است.

سناریوی مورد ادعای ارتش نیجریه از چند زاویه قابل بررسی است؛ اول آنکه چگونه است که افراد مذکور با دست خالی قصد کشتن رئیس ستاد مشترک ارتش آن کشور را داشته اند؛ بخصوص که گزارش ها حاکی از آن است که کشتار آنقدر غافلگیرانه صورت می گیرد که شیعیان هیچگونه امکان دفاع از خود را نداشته و تبادل آتشی میان آنها با ارتش صورت نگرفته و آنچه رخ داده شلیک بی رحمانه و یک طرفه ارتش به سمت مردم بوده است.

 موضوع دوم، اگر بالفرض هم که ادعای سخنگوی ارتش نیجریه درست باشد و افراد مذکور که مسیر کاروان رئیس ستاد مشترک را مسدود کرده اند، خود درگیر شده اند چه دلیلی داشته که به حسینیه حمله شود؟.

 موضوع سوم، اگر شیعیان نیجریه قصد داشته باشند رئیس ستاد مشترک یا هر شخص دیگری را به قتل برسانند عقل حکم می کند که این کار را نه در محل سنتی حضور خود بلکه در منطقه ای دیگر به انجام برسانند تا در معرض اتهام قرار نگیرند جدای از آنکه حسینیه بقیه الله در شمال زاریا در دروازه ورودی شهر، در بین چندین پایگاه و مرکز نظامی امنیتی قرار دارد.

چهارم، اگر هم گروهی به کاروان رئیس ستاد مشترک حمله کرده باشند کدام قانون این حق را برای ارتش یک کشور قائل می شود که مردم بیگناه را به قتل رسانده و این اقدام در شرایط عملیاتی طبق کدام تحقیقات به اثبات رسیده که نتیجه آن صدور مجوز برای حمله به یک مکان مذهبی باشد که رهبری آن همیشه بر مسالمت آمیز بودن فعالیت جنبش تاکید داشته وعلی رغم وجود تهدیدی چون گروه تکفیری-تروریستی بوکوحرام دست به سلاح نبرده اند تا در مظان اتهام قرار نگرفته و بتوانند با سلاح اصلی خود که آگاهی بخشی طبق آموزه های تشیع است، مبارزه کنند.

با این اوصاف به نظر می رسد نگاه به موضوع از زاویه دید شاهدان به واقعیت نزدیک تر بوده و حمله به حسینه بقیه الله و منزل مسکونی شیخ زاکزاکی، طرحی برنامه ریزی شده بوده که ریشه آن را باید در چیزی جست که حکومت نیجریه نسبت به آن احساس تهدید می کند، بخصوص که در مراسم روز جهانی قدس نیز ارتش نیجریه به سوی روزه داران شیعه که شعار مرگ بر اسرائیل سر می دادند، آتش گشوده و چند ده نفر از آنان را کشته و زخمی کرد که در بین کشته شدگان سه پسر شیخ زاکزاکی به نامهای احمد، محمود و حمید نیز وجود دارند و پسر چهارم او علی، نیز به شدت زخمی شده بود. گفته می شود در لحظه حمله، شیخ زاریا موفق می شود تماس کوتاهی با رسانه ها گرفته و رویداد به وقوع پیوسته را اطلاع می دهد، اما تاکنون از هیچ خبری در مورد صحت و سلامت شیخ وجود ندارد.

فرهنگ نیوز